Czy szczepienia przeciw COVID mogą wywoływać choroby autoimmunologiczne?

"Przeciwciała powstałe po szczepieniu na COVID zwrócą się przeciwko własnemu organizmowi, prowadząc do rozwoju chorób autoimmunologicznych" - to jeden z częstych argumentów przytaczanych przez środowiska antyszczepionkowe. Naukowcy z Hongkongu obaliły ten mit.

Szczepionki nie zwiększają ryzyka rozwoju chorób autoimmunologicznychSzczepionki nie zwiększają ryzyka rozwoju chorób autoimmunologicznych
Źródło zdjęć: © Getty Images
Katarzyna Grzęda-Łozicka

Szczepienia na COVID a choroby autoimmunologiczne

Chorobami autoimmunologicznymi jest nazywana cała grupa schorzeń, na które cierpi coraz więcej osób. Należą do nich m.in. cukrzyca typu I, hashimoto i reumatoidalne zapalenie stawów (RZS). Wiadomo, że choroby te powstanją na skutek zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego, gdy organizm zaczyna niszczyć własne komórki i tkanki.

Badanie przeprowadzone w Hongkongu dotyczyło osób zaszczepionych szczepionkami mRNA Pfizera oraz inaktywowaną chińską CoronaVac. Łącznie przeanalizowano elektroniczną dokumentację medyczną 3,9 mln mieszkańców powyżej 16. roku życia. 1 122 793 z nich otrzymało co najmniej jedną dawkę szczepionki, a 721 588 przyjęło obie dawki. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy w ciągu 28 dni po szczepieniu w analizowanej grupie pojawiały się dolegliwości lub schorzenia o podłożu autoimmunologicznym oraz czy ich występowanie było częstsze niż wśród niezaszczepionych.

- W badaniu osób po szczepieniu przeciwko COVID-19 po upływie 28 dni wykrywano autoprzeciwciała z taką samą częstotliwością jak u osób niezaszczepionych. A zatem z tej pracy jasno wynika, że szczepionki nie wpływają na powstawanie chorób autoimmunologicznych - tłumaczy prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, immunolog i wirusolog.

Prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska o wariancie Delta plus

Przyczyny rozwoju chorób autoimmunologicznych nie są do końca jasne
Przyczyny rozwoju chorób autoimmunologicznych nie są do końca jasne © Getty Images

- To był argument przeciwników szczepień, że będzie nas teraz czekał wysyp chorób autoimmunologicznych. Szczepienia przeciwko COVID są prowadzone od roku i mimo podania preparatu milionom osób nie obserwujemy nawału chorób autoimmunologicznych - dodaje ekspertka.

Naukowcy oszacowali, że częstość występowania wszystkich chorób autoimmunologicznych u zaszczepionych w okresie 28 dni od przyjęcia wakcyny wynosiła poniżej 9 przypadków na 100 tys. osób, zarówno po jednej, jak i po dwóch dawkach. To oznacza częstotliwość podobną jak u osób nieszczepionych.

Prof. Szuster-Ciesielska zwraca uwagę tylko na jeden słaby punkt tej analizy. Jej zdaniem czas obserwacji pacjentów powinien być wydłużony.

- Osobiście, gdybym brała udział w tych badaniach, sugerowałabym w celu potwierdzenia wyników, powtórzenie obserwacji tych samych osób w dłuższej perspektywie czasowej. Niemniej jednak, jeśli dojdzie do produkcji autoprzeciwciał, to w ciągu 28 dni powinny się one ujawnić. A tu to nie nastąpiło - tłumaczy immunolożka.

Choroby autoimmunologiczne po przejściu COVID-19

Eksperci zwracają uwagę na to, że dużo większe ryzyko wystąpienia chorób autoimmunologicznych jest związane z samym przejściem zakażenia koronawirusem. Ciężkie powikłania mogą się pojawić w wyniku tzw. burzy cytokinowej, która jest związana z nadmierną reakcją układu immunologicznego.

- Choroby autoimmunologiczne mogą pojawić się po przejściu COVID-19 - przyznaje prof. Szuster-Ciesielska. - Potwierdza to ostatnia praca w "JAMA Neurology", w której została opisana historia trzech pacjentów z silnymi objawami neuropsychiatrycznymi. Mieli m.in. objawy lękowe i psychozę urojeniową. W badaniach wykryto w ich płynie mózgowo-rdzeniowym przeciwciała przeciwko SARS-CoV-2, a dodatkowo autoprzeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom nerwowym. Jest to dowód na to, że te neurologiczne objawy long COVID mogą się rozwinąć m.in. w wyniku reakcji autoimmunologicznych - wyjaśnia specjalistka.

Zobacz także: Przypadki nastoletnich pacjentów z COVID-19, którzy zmagają się z poważnymi zaburzeniami psychicznymi. Naukowcy wskazują przyczynę

Pacjenci z autoimmunologicznymi chorobami reumatycznymi

Lek. Bartosz Fiałek śledzący doniesienia dotyczące COVID-19 zwraca uwagę na jedno z ostatnich badań. Na łamach "Annals of the Rheumatic Diseases" ukazał się artykuł dotyczący siły poszczepiennej odpowiedzi odpornościowej u pacjentów z autoimmunologicznymi chorobami reumatycznymi. Naukowcy porównali, które szczepionki w przypadku tej grupy pacjentów były skuteczniejsze: porównywano szczepionki Covaxin (inaktywowaną) oraz Oxford-AstraZeneca (wektorową).

- W badanej populacji, liczba przeciwciał po szczepieniu była niższa po przyjęciu szczepionki Covaxin niż po preparacie Oxford-AstraZeneca. Tę zależność obserwowano również w kontekście zdolności przeciwciał do neutralizacji koronawirusa - tłumaczy lek. Bartosz Fiałek, reumatolog, popularyzator wiedzy na temat COVID.

Naukowcy zwracają uwagę na jeszcze jedno zagrożenie związane z zakażeniem koronawirusem u takich osób. Osoby, które mają słabszą odporność, dłużej zwalczają wirusa. To oznacza, że w ich organizmie ma on większe szanse na namnażanie się i mutowanie. Dodatkowo pacjenci obciążeni chorobami autoimmunologicznymi są bardziej podatni na COVID-19 i ciężej przechodzą chorobę, również z powodu występowania u nich wielu innych chorób współistniejących.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach