GIS ostrzega, już są aktywne. Przenoszą groźne choroby. "Mamy zgłoszenia ukąszeń"

Główny Inspektor Sanitarny potwierdził, że tegoroczny sezon kleszczowy już się rozpoczął.

"Kleszcze już są aktywne i mamy zgłoszenia ukąszeń. Wynika to z tego, że temperatury w lutym nie były aż tak niskie, żeby sprawić, że kleszcze zostaną, w cudzysłowie, 'wymrożone'" - wyjaśnia w komunikacie prasowym GIS.

Przed wysypem kleszczy ostrzegają w mediach społecznościowych stali bywalcy lasów.

"Prawdziwa plaga" - napisał autor bloga "Wędkarstwo z pasją".

- Zobaczcie, jak kleszcze wyszły na żer. Co spotykam wysoką trawkę, to na niej jedna lub dwie sztuki - mówi bloger na nagraniu opublikowanym w sieci.

Przed groźnymi pajęczakami ostrzega także Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Katowicach.

"Kleszcze budzą się ze snu! Wraz z pierwszymi cieplejszymi dniami kleszcze zaczynają być aktywne. Występują nie tylko w lasach, ale także w parkach, na łąkach oraz w przydomowych ogródkach" - napisała katowicka WSSE w serwisie X.

Tendencję tę mogą potwierdzać dane Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH – PIB. W zeszłym roku od początku stycznia do końca lutego stwierdzono 1473 przypadki boreliozy. W obecnym - już 1764.

Przypominamy, do charakterystycznych objawów, które mogą wystąpić po ugryzieniu kleszcza zakażonego boreliozą, zaliczamy:

• tzw. rumień wędrujący w miejscu ugryzienia (przypominający tarczę strzelniczą);

• objawy grypopodobne (gorączka, ból głowy, ból mięśni);

• bóle stawów;

• drętwienie kończyn;

• zawroty głowy, nudności, wymioty.

Od kilku lat mówi się już o opracowywaniu skutecznej szczepionki przeciwko boreliozie, która mogłaby znacząco ograniczyć liczbę przypadków tej choroby - zwłaszcza tych skrajnych, wyjątkowo ciężkich.

- Szczepionka została już zatwierdzona jako bezpieczna dla ludzi, trwają badania kliniczne nad skutecznością, którą można ocenić dopiero po dwóch latach od podania preparatu. Zakończenie okresu obserwacji planowane jest jeszcze w tym roku. W badaniach bierze udział siedem krajów, w tym Stany Zjednoczone, więc będziemy musieli jeszcze trochę zaczekać na podsumowanie wyników - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji, Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Borelioza nie jest jednak jedyną chorobą odkleszczową, na którą należy uważać. Szczególnie groźne kleszczowe zapalenia mózgu, choć o wiele rzadsze od boreliozy, zanotowały prawie trzykrotny wzrost przypadków na przestrzeni stycznia i lutego w porównaniu do danych z zeszłego roku (wzrost z 11 przypadków na 31). Objawy KZM mogą być niespecyficzne i często przez długi czas nie wiąże się ich z ugryzieniem kleszcza. Mogą obejmować:

• zaburzenia snu;

• zaburzenia nastroju takie jak m.in. drażliwość czy stany depresyjne;

• uczucie przewlekłego zmęczenia;

• zaburzenia pamięci;

• bóle głowy czy mięśni.

- Kleszczowe zapalenie mózgu jest dla nas tzw. chorobą wskaźnikową. To są pacjenci z objawami neurologicznymi, którzy w ostrym przebiegu wymagają nawet hospitalizacji i takie przypadki już się w tym roku pojawiały. Ubiegły rok zamknęliśmy z liczbą niespełna 800 przypadków, gdzie jeszcze kilka lat temu potrafiło być to nawet czterokrotnie mniej. Te liczby sukcesywnie rosną - ostrzega prof. Zajkowska.

Ekspertka podkreśla, że łagodne zimy faktycznie sprzyjają kleszczom - nie tylko dlatego, że nie "wymraża" pajęczaków. - Łagodne zimy zwiększają przeżywalność i sprzyjają rozmnażaniu się drobnej zwierzyny, które są pierwszymi żywicielami kleszczy w sezonie. Młodsze pajęczaki budzą się przy 10 stopniach, starsze już przy 7 - wskazuje.

Skuteczna ochrona przed kleszczami obejmuje przede wszystkim działania prewencyjne, takie jak "uszczelnianie" odzieży (np. wsuwając nogawki spodni do skarpetek) przed wizytą w lasach, na łąkach, ale i parkach czy innych gęsto zarośniętych terenach. Odzież, w której wybieramy się na łono natury, powinna osłaniać nie tylko nogi, ale i ramiona. Co więcej, po każdej wizycie w lesie czy parku należy dokładnie sprawdzić ciało, zwłaszcza w pachwinach i innych zagłębieniach, gdzie kleszcze mogą się ukryć.

Niezależnie od odzieży, warto też regularnie stosować repelenty (apteczne bądź naturalne w postaci olejków eterycznych) przeciwko kleszczom i innym owadom.

Co więcej, czescy badacze na łamach czasopisma naukowego "Annals of Agricultural and Environmental Medicine" dowiedli, że kleszcze znacznie chętniej atakują osobników z grupą krwi A – w Polsce najczęściej występującą w postaci A Rh+.

W marcu zasadź tę roślinę

Marzec to idealny moment na wysiew rośliny, która znana jest ze swoich właściwości odstraszających owady i pajęczaki.

Mowa o kocimiętce, która wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem, tworząc gęste kępy drobnych, fioletowych kwiatów, które przyciągają pszczoły i motyle. Co więcej, zawiera substancję o nazwie nepetalakton, która skutecznie odstrasza komary i kleszcze. Dzięki temu świetnie sprawdza się jako naturalna ochrona przed insektami w ogrodzie.

Warto posadzić kocimiętkę w pobliżu tarasu, altany lub ścieżek ogrodowych, gdzie szczególnie często spędzamy czas na świeżym powietrzu. To estetyczna i ekologiczna alternatywa dla chemicznych środków owadobójczych.

Kocimiętka to roślina niezwykle łatwa w uprawie, dzięki czemu nadaje się zarówno dla doświadczonych ogrodników, jak i dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z roślinami. Preferuje stanowiska słoneczne, ale poradzi sobie także w lekkim półcieniu. Najlepiej rośnie w przepuszczalnej, umiarkowanie żyznej glebie, która nie zatrzymuje nadmiaru wody.

To także roślina odporna na suszę, dlatego świetnie nadaje się na rabaty, skalniaki oraz obwódki. Można ją sadzić zarówno z gotowych sadzonek, jak i wysiewać z nasion. Warto pamiętać, że nasiona kiełkują wolniej, dlatego wymagana jest cierpliwość.

Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. "Annals of Agricultural and Environmental Medicine"
2. X
3. PZH - PIB
4. GIS