Guzek w piersi – rodzaje, badania i leczenie

Guzek w piersi, choć budzi niepokój, nie musi być groźny — nie zawsze wskazuje na raka piersi, który jest nowotworem złośliwym. Równie dobrze może to być łagodna zmiana nowotworowa, taka jak torbiel, tłuszczak, włókniak czy gruczolakowłókniak. Jak je rozpoznać? Co trzeba o nich wiedzieć?

Guzek w piersi – tłuszczak

Tłuszczak to niezłośliwy nowotwór, który wywodzi się z tkanki łącznej. Może występować pojedynczo lub w skupiskach. Ma różną wielkość. Charakterystyczne dla niego jest, że rośnie powoli.

Przyczyną pojawiania się tłuszczaka w piersi mogą być zarówno stany zapalne, jak i predyspozycje genetyczne. Nie bez znaczenia jest nadmierna masa ciała.

Guzek w piersi – włókniak

Włókniak jest włóknisto-torbielowatą zmianą łagodną. To twardy guzek, który raczej nie powoduje bólu w piersiach ani żadnych innych dolegliwości. Dla tego typu zmian charakterystyczne jest, że ich wielkość może zmieniać się w rytmie cyklu menstruacyjnego.

Tego typu guzki w piersiach najczęściej obserwuje się u kobiet w wieku od 35 do 55 lat. Za ich pojawianie się odpowiada aktywność estrogenów, czyli głównych hormonów płciowych u kobiet, ciąża, terapia hormonalna.

Guzek w piersi – gruczolakowłókniak

Gruczolakowłókniak to łagodna zmiana nowotworowa występująca zwykle u dziewcząt w okresie dojrzewania oraz młodych kobiet. Nie ustalono z całą pewnością, jaka jest przyczyna pojawienia się zmiany.

Dla gruczolakowłókniaka charakterystyczne jest to, że:

• najczęściej występuje pojedynczo,
• jest spory (może mieć nawet kilka centymetrów średnicy, przy czym jego rozmiar zmienia się wskutek działania hormonów),
• lokalizuje się w górnych kwadrantach sutka,
• ma spoistą konsystencję,
• jest wyraźnie odgraniczony od sąsiadujących tkanek.

Guzek w piersi – torbiel

Duży, wyczuwalny guzek w piersiach bywa torbielą, za powstanie której mogą odpowiadać zaburzenia hormonalne, infekcje, urazy czy wady wrodzone. Tego typu zmiany w piersiach, wypełnione płynem lub galaretowatą treścią, obserwuje się u kobiet w wieku okołomenopauzalnym.

Guzek w piersi – mastopatia

W przypadku, gdy w piersi wyczuwalnych jest sporo guzków, zwykle mówi się o mastopatii (mastopatia to choroba włóknisto-torbielowata sutka). Jej objawem są:

• liczne, łagodne zmiany, których pojawienie się ma związek ze zwyrodnieniem tkanki gruczołowej i tłuszczowej sutka,
• obrzęk piersi,
• uczucie pełności czy ciężkich piersi.

Przyczyny mastopatii nie zostały ustalone, choć specjaliści przypuszczają, że choroba to skutek zaburzeń hormonalnych (za niski poziom progesteronu względem estrogenów). Za mastopatię odpowiada rozrost nabłonka, zwiększenie liczby gruczołów, włóknienie, rozszerzenie przewodów wyprowadzających oraz torbiele.

Guzek w piersi – rak piersi

Najpoważniejszą zmianą zlokalizowaną w piersiach może być rak piersi. To zmiana wywodząca się z nabłonka przewodów mlekowych w obrębie gruczołu sutkowego i najczęstszy nowotwór złośliwy kobiet. Jak szybko rośnie guz w piersiach?

Zwykle kilka miesięcy, a nawet lat. Jeśli chodzi o przyczyny raka piersi u kobiet, specjaliści wyróżnili różne czynniki ryzyka. To przede wszystkim obciążony wywiad rodzinny, mutacje genów BRCA1 i 2 (czynniki genetyczne), ale także:

• obecność innych, niezłośliwych chorób piersi (ryzyko zezłośliwienia),
• czynniki obecne w środowisku i pożywieniu,
• podwyższone stężenie estrogenów,
• hormonalna terapia zastępcza oparta na estrogenach,
• ryzyko zachorowania wzrasta również z wiekiem

Guz w piersiach to nie jedyny symptom raka piersi. Jakie zmiany w piersiach powinny niepokoić? Okazuje się, że:

• wyciek wydzieliny z sutka, krwawienie,
• ból piersi. Czy guzek nowotworowy boli przy dotyku? Według specjalistów ból jest rzadkim objawem towarzyszącym pierwotnej zmianie w piersi, zaś częstym symptomem zaawansowanego raka piersi,
• powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym, powiększenie węzłów chłonnych pachowych lub nadobojczykowych.
• zmiana wyglądu brodawki sutkowej (wciągnięcie, owrzodzenie),
• zmiany skórne wokół brodawki (np. stwardnienie, zgrubienie, rumień, „skórka pomarańczy”),
• cechy zapalenia piersi (zaczerwienienie, zwiększona temperatura, obrzęk, bolesność).

Nie każdy guzek w piersi wymaga leczenia. Zależy to od rodzaju zmiany, także towarzyszących jej objawów. Najważniejsza jest diagnostyka, która opiera się na badaniu lekarskim (badanie przedmiotowe i podmiotowe, czyli wywiad i badanie fizykalne) oraz badania obrazowe, takie jak USG piersi, mammografia, także rezonans magnetyczny. Bardzo ważne jest regularne samobadanie piersi wykonywane przez kobiety.

Na czym polega leczenie guzków w piersiach? Małe i bezobjawowe torbiele zwykle pozostawia się bez interwencji, ponieważ mogą samoistnie zaniknąć. Te, które są duże, przez co powodują ucisk i ból, poddaje się leczeniu, zwykle farmakologicznemu, także chirurgicznemu.

W leczeniu mastopatii stosuje się zazwyczaj terapię hormonalną. Tłuszczaki mogą być wycinane chirurgicznie. Usuwanie włókniaka w piersiach nie jest zalecane, głównie z uwagi na niskie ryzyko zezłośliwienia.

Wyjątek stanowią guzy szybko rozrastające się, duże i powodujące dolegliwości bólowe. Wskazaniem do usunięcia gruczolakowłókniaka jest asymetria piersi, ból, powiększanie się zmiany, także średnica wyjściowa ponad 4 cm i podejrzenie zezłośliwienia.

Leczenie raka piersi opiera się przede wszystkim na zabiegu chirurgicznym, może być uzupełniane o radioterapię czy chemioterapię.