Zapobieganie powikłaniom po szczepieniu przeciw grypie
Powikłania po szczepieniu przeciw grypie nie zdarzają się często. Należy jednak brać je pod uwagę w momencie podejmowania decyzji o szczepieniu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wiosną każdego roku rekomenduje skład szczepionek na grypę na nadchodzący sezon zachorowań. Dzięki nim wśród zaszczepionych osób zachorowalność na grypę zmniejsza się o 70-90%. Czynne uodpornienie przeciw grypie polega na podaniu szczepionki, która zawiera nieżywy lub pozbawiony zjadliwości czynnik zakaźny, wywołujący chorobę.
Do powikłań po szczepieniu przeciw grypie można zaliczyć gorączkę, ból mięśni i stawów, dreszcze, ból głowy lub złe samopoczucie.
W tym artykule:
Skład szczepionek przeciw grypie
Wiosną każdego roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłasza nazwy typów i skład antygenowy szczepów wirusa grypy, które powinny znaleźć się w szczepionce na nadchodzący sezon zachorowań. Szczepy dobierane są na zasadzie przewidywanej zmienności antygenowej. W ten sposób zapewniają maksymalne dopasowanie do szczepów, mogących wywołać zachorowania w nadchodzącym sezonie.
Rekomendacja WHO wydawana jest na podstawie informacji płynących z ponad stu laboratoriów referencyjnych, uczestniczących w sieci nadzoru epidemiologicznego na całym świecie. Laboratoria te izolują wirusy grypy z przypadków klinicznych. Na podstawie wyizolowanych szczepów w danym sezonie przewiduje się, jakie typy wirusa grypy będą najprawdopodobniej krążyły w populacji w nadchodzącym sezonie.
Nowy skład szczepionki
Wszystkie produkty lecznicze, w tym również szczepionki, podlegają procesowi rejestracji, a certyfikat rejestracyjny jest ważny przez 5 lat. W tym czasie nie może nastąpić żadna zmiana w zarejestrowanym produkcie. Inaczej jest w przypadku szczepionek przeciw grypie. One jako jedyne produkty lecznicze mogą co roku zmieniać skład substancji czynnych i nie wymaga to nowego procesu rejestracji szczepionki.
Powikłania po szczepieniu na grypę
Najważniejszymi przeciwwskazaniami do szczepień przeciw grypie są: uczulenie na substancje zawarte w szczepionce, głównie na białko jaja kurzego, niepożądane reakcje poszczepienne po poprzednim podaniu szczepionki i choroba przebiegająca z gorączką.
Powikłania poszczepienne po podaniu szczepionki przeciw grypie występują rzadko. W jednym z opracowań medycznych podsumowano, że po podaniu 87,5 mln dawek szczepionki przeciw grypie zanotowano zaledwie 273 przypadki niepożądanych reakcji poszczepiennych. To oznacza, że wystąpiły one u jednej osoby na 320 513 zaszczepionych pacjentów.
Powikłania po szczepieniu przeciw grypie mogą mieć charakter miejscowy lub ogólny. Miejscowe reakcje poszczepienne polegają na zaczerwienieniu, zasinieniu, stwardnieniu, wystąpieniu rumienia, obrzęku lub bólu w miejscu wstrzyknięcia. Do odczynów ogólnych można zaliczyć objawy wystąpienia choroby, a więc gorączkę, ból mięśni i stawów, dreszcze, ból głowy lub złe samopoczucie. Objawy te mijają zwykle po dwóch dniach.
Co robić, aby zapobiec poszczepiennym powikłaniom?
Powikłaniom poszczepiennym można zapobiegać poprzez dbałość o własny stan zdrowia, Wiadomo, że po szczepieniu pacjent jest osłabiony. Aby powikłania po szczepieniu na grypę nie wystąpiły, należy dostarczać organizmowi odpowiednich dawek snu, wypoczywać, nie forsować się, zdrowo się odżywiać i unikać kontaktu z osobami przeziębionymi, kaszlącymi i kichającymi. Jeśli jest to możliwe, warto wziąć kilka dni urlopu w pracy.
Ponadto, w celu zapobiegnięcia wystąpieniu powikłań miejscowych, należy unikać dotykania miejsca podania szczepionki, namydlania jej, moczenia czy szorowania w czasie kąpieli. Aby nie wystąpiły poważne powikłania po szczepieniu przeciw grypie w postaci napadu astmy, wstrząsu anafilaktycznego czy syndromu Guillain-Bare (reakcja alergiczna i kłopoty oddechowe), należy mieć pewność o tym, że nie jest się uczulonym na żaden ze składników szczepionki. Powikłania uczuleniowe wymagają najczęściej leczenia w warunkach szpitalnych.
Choć coraz więcej specjalistów zaleca swoim pacjentom szczepienia przeciwko grypie, liczba osób korzystających z takiej możliwości w Polsce jest nadal stosunkowo niewielka. Obecnie szczepi się zaledwie około 7% Polaków. Warto nadmienić, że powikłania po szczepieniu przeciw grypie to raczej rzadkość, natomiast powikłania pogrypowe są znacznie częstsze i o wiele poważniejsze w skutkach. Może ten fakt ułatwi niejednemu podjęcie decyzji o szczepieniu przeciw grypie.
Źródła
- Szczepienia na grypę: fakty i mity
- Influenza vaccines: WHO position paper. WHO Weekly Epidemiological Record 2002; 77: 229-40
- Prevention and control of influenza; recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR 2006, 55 (RR-10), 1-42 Brydak L.B. Grypa i jej profilaktyka. Springer PWN, Warszawa 1998, ISBN 8391659496
- Mrożek-Budzyn D. Wakcynologia praktyczna, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-7522-045-2
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
