Skutki uboczne wazektomii
Wazektomia w większości sytuacji jest bezpieczną i skuteczną metodą antykoncepcji, jednak jak każda metoda chirurgiczna nie jest całkowicie pozbawiona działań niepożądanych. Na szczęście, poważne skutki uboczne zdarzają się wyjątkowo rzadko. Trzeba podkreślić, że analizując dotychczasowe obserwacje kliniczne, doświadczenie operatora jest głównym czynnikiem zmniejszającym częstość powikłań. Wazektomia powoduje 20-krotnie mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań niż odpowiadające jej kobiece metody trwałej antykoncepcji.
Wazektomia w większości sytuacji jest bezpieczną i skuteczną metodą antykoncepcji, jednak jak każda metoda chirurgiczna nie jest całkowicie pozbawiona działań niepożądanych
W tym artykule:
Powikłania wazektomii
Podwiązanie nasieniowodów to jedna z metod męskiej antykoncepcji. Pomimo iż jest bezpieczniejsza niż trwała kobieca antykoncepcja, to po jej wykonaniu mogą pojawić się groźne powikłania, które dzieli się na kilka grup. Oto one.
Powikłania wczesne po wazektomii
Występują bezpośrednio po zabiegu, ich częstość w dużej mierze zależy od techniki operowania. Szacuje się, że powikłania wczesne występują od 1% do 6% przypadków i należą do nich:
- obrzęk,
- krwawienie i powstały krwiak w mosznie jest powikłaniem w około 2% przypadków - krwiak może wchłaniać się kilka tygodni,
- siniak na mosznie,
- obecność krwi w nasieniu,
- ból moszny, który zwykle zanika po 2 dniach - część pacjentów może odczuwać pobolewania w mosznie przez kilka dni,
- stan zapalny i rozwój infekcji w miejscu poddanemu zabiegowi oraz infekcje (zapalenie) jądra, najądrzy.
Stan zapalny jest jednym z najczęstszych powikłań, szacuje się, że występuje w kilku procentach przypadków (3-4%). Czynnikiem powodującym znaczący wzrost wystąpienia tego powikłania jest powstający po zabiegu krwiak. W leczeniu stosuje się antybiotyki. Zapobieganie rozwojowi infekcji polega na dbaniu o czystość miejsca operowanego.
Powikłania późne po wazektomii
Do późnych powikłań po wazektomii należą:
- późna rekanalizacja (odtworzenie ciągłości nasieniowodu) - dotyczy ok. 0.2 % przypadków,
- sperm granuloma (tzw. ziarniniak spermy) - dotyczy 1/500 przypadków.
Ziarniak spermy to grudki spermy o nieregularnych kształtach pojawiające się prawie wyłącznie po zabiegu wazektomii. Ziarniniak może nie dawać objawów lub powodować niewielkie dolegliwości bólowe. W sporadycznych przypadkach grudki mogą tworzyć twór w rodzaju kanału, który naśladując przebieg nasieniowodu może odpowiadać za późną rekanalizację.
Zespół bólowy po wazektomii
Zespół bólowy po wazektomii (ZBPW - ang. Post-Vasectomy Pain Syndrome) jest to późne powikłanie wazektomii, oceniane z różną częstotliwością występowania, związane z utrzymującym się tępym bólem okolicy najądrza. Ból może być przewlekły, dotyczyć jądra, moszny lub pojawiać się sporadycznie w czasie współżycia seksualnego, wytrysku i wysiłku fizycznego. Brak jest wystarczających badań oceniających częstość tego powikłania. Według najnowszego piśmiennictwa ból jądra, czyli orchalgia może występować nawet w 15% przypadków. W przypadku silnego bólu, w części przypadków konieczne jest usunięcie najądrzy, ponowna wazektomia lub przywrócenie drożności nasieniowodu (rewazektomia).
Powikłania odległe po wazektomii
- wzrost ryzyka chorób autoimmunologicznych,
- wytworzenie w organizmie przeciwciał antyplemnikowych w odpowiedzi na wtórną resorpcję plemników - mogą stanowić problem przy ponownej próbie zajścia w ciążę, według różnych badań powikłanie to jest określane na poziomie 5%.
Zaobserwowany znaczący wzrost ilości przeciwciał przeciwko nasieniu nie zwiększa ryzyko wystąpienia w przyszłości chorób autoimmunologicznych, ale także wzrost ryzyka wystąpienia miażdżycy naczyń tętniczych.
Wazektomia a przyszłe ryzyko rozwoju nowotworu jądra i prostaty
W dotychczasowych pojedynczych badaniach naukowych sugerowano wzrost występowania ryzyka zachorowania na nowotwór jądra lub nowotwór prostaty. Jednak obecnie wnikliwe badania nie potwierdzają tego związku. Jednak profilaktycznie Amerykański Związek Urologów oraz Amerykańskie Towarzystwo Onkologiczne, zaleca wykonanie badania PSA u mężczyzn powyżej 50 roku życia oraz badanie kliniczne prostaty, celem wczesnego wykrycia wszelkich zmian w prostacie. Zalecenia te są takie same dla mężczyzn w przedziale wiekowym 50-70 lat. Dotyczy to zarówno tych, u których wykonano wazektomię, jak i tych, którzy nie mieli wykonywanych takich procedur.
Wazektomia to jedna ze sztucznych metod antykoncepcji. Jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów zapobiegania ciąży, choć po podwiązaniu nasieniowodów może dojść czasami do samoistnego udrożnienia przewodów.
Źródła
- Krajka k. (red.), Podstawowe operacje urologiczne, Czelej, Lublin 2007, ISBN 978-83-60608-29-6
- Kleinman I., Lipshultz L., Podstawy urologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, ISBN 83-200-2188-X
- Fryczkowski M. Podstawy urologii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy pierwszego kontaktu, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2000, ISBN 83-87114-55-3
- Bar K. (red.), Podręcznik urologii, Czelej, Lublin 2006, ISBN 83-89309-74-2
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
