Kto może się poddać zabiegowi wazektomii?

Poddanie się zabiegowi wazektomii (która jest sztuczną metodą antykoncepcji) jest bardzo poważną decyzją, gdyż zabieg zwykle wiąże się trwałym pozbawieniem płodności. Co prawda obecnie stosowane są chirurgiczne metody odwracania skutków wazektomii - tzw. rewazektomia lub vasovasostomia, jednak ich skuteczność jest niepewna i nie daje dużej gwarancji powodzenia. Obecne badania wskazują, że od 5% do 11% mężczyzn żałuje decyzji poddania się wazektomii. W Australii w ostatnich 5 latach chęć przywrócenia drożności nasieniowodów wzrosła o 70%. Ponadto można mówić o pewnych skutkach ubocznych wazektomii.

Do grupy ryzyka mężczyzn, którzy będą chcieli poddać się vasovasostomii (odwracania skutków wazektomii) należą:

• mężczyźni, którzy mieli zabieg między 20-30 rokiem życia,
• mężczyźni, których żony pracują,
• samotni mężczyźni (łącznie z tymi, którzy są rozwiedzeni).

Decyzję o podwiązaniu nasieniowodów najlepiej podjąć, gdy mężczyzna jest w stałym związku oraz oboje partnerzy dokładnie rozważyli wszystkie „za i przeciw”. Najczęstszą grupą mężczyzn, którzy chcą poddać się wazektomii są mężczyźni, którzy byli żonaci przez minimum 10 lat.

Najlepszymi kandydatami do zabiegu wazektomii są mężczyźni, którzy mają rodzinę w komplecie (żona i dzieci). Zarówno kobieta jak mężczyzna żyjący w takim związku powinni jasno zadecydować, że nie chcą mieć już więcej potomstwa i decydują się na trwałą metodę antykoncepcji.

Najlepszymi kandydatami do zabiegu wazektomii są mężczyźni, którzy mają rodzinę w komplecie (żona i dzieci). Zarówno kobieta jak mężczyzna żyjący w takim związku powinni jasno zadecydować, że nie chcą mieć już więcej potomstwa i decydują się na trwałą metodę antykoncepcji.

• mężczyźni, którzy mają rodzinę w komplecie i decydują wspólnie z żoną, że nie chcą mieć więcej dzieci i nie chcą, lub nie mogą stosować innych metod antykoncepcji,
• mężczyźni w związkach, których żony mają poważne problemy zdrowotne, a ciąża może być zagrożeniem życia lub zdrowia dla kobiety,
• mężczyźni w związkach, w których jeden partner lub oboje są nosicielami dziedzicznej choroby genetycznej, której nie chcą przekazywać na kolejne pokolenia.

Wazektomia może być mniej odpowiednią metodą antykoncepcji dla:

• mężczyzn w związku, w którym jedno z partnerów nie jest w pełni pewne czy nie będzie chciało mieć dzieci w przyszłości,
• mężczyzn w stałych związkach jednak o niepewnej przyszłości lub przechodzących poważny kryzys, który może zagrażać rozpadem istniejącego małżeństwa,
• mężczyzn, którzy chcą poddać się zabiegowi, biorąc na siebie obowiązek antykoncepcji w związku, aby odciążyć swoją partnerkę,
• mężczyzn, którzy potrzebują w danym momencie pewnej, stałej antykoncepcji a planują posiadanie potomstwa w przyszłości i w tym celu zamierzają po kilku latach poddać się rewazektomia lub zamrozić nasienie,
• młodych mężczyzn, dopiero kształtujący swoje życie,
• mężczyzn lub par, którzy chcą poddać się wazektomii tylko i wyłącznie z powodu nie akceptowania dotychczas stosowanych metod antykoncepcji,
• mężczyzn, którzy chcą poddać się zabiegowi na prośbę partnera.

Decyzja o wazektomii nie może być podjęta pod wpływem chwilowych, stresujących sytuacji życiowych, które mogą powodować niechęć posiadania dziecka. Do tych sytuacji zalicza się:

• chorobę,
• tymczasowe kłopoty finansowe,
• śmierć w rodzinie,
• narodziny dziecka i powzięcie szybkiej decyzji, aby nie mieć kolejnego.

Partnerzy powinni przeczekać ten trudny okres, dać sobie trochę czasu, skorzystać z pomocy psychologów i terapeutów, aby podjąć odpowiedzialną decyzję, której później nie będą żałowali.

Przed podjęciem tak ważnej decyzji jak wykonanie zabiegu wazektomii warto rozważyć przyszłe scenariusze życiowe takie jak np.:

• nawet, jeśli teraz mamy dziecko, co będzie, jeśli ono umrze i zapragniemy mieć kolejne,
• jeżeli obecne problemy finansowe są powodem podjęcia decyzji o wazektomii to czy poprawa kondycji finansowej nie wpłynie na silniejszą chęć posiadania potomstwa,
• w jakiej sytuacji życiowej pozostanie mężczyzna, gdy jego żona umrze, lub zmieni partnera.

Samo słowo sterylizacja ma negatywnie zły wpływ na psychikę. Nawet, jeśli para racjonalnie akceptuje ideę wazektomii, niezwykle ważne dla partnera jest bycie otwartym na jakiekolwiek negatywne uczucia płynące z tego zabiegu. Brak zrozumienia może mieć niszczący wpływ na związek. Ideałem jest sytuacja, gdy oboje partnerzy chcą i pragną wazektomii. Nie jest ona dobrym pomysłem dla związków przechodzących kryzys, poddanych stresowi z jakiegokolwiek powodu lub gdy występują problemy seksualne.

Magazynowanie mrożonego nasienia w banku nasienia przed poddaniem się wazektomii daje szansę posiadania potomstwa w przyszłości. W jednym z badań 1,5 % mężczyzn użyło zmagazynowanego nasienia do posiadania potomstwa. Jednak proces ten nie daje gwarancji sukcesu i jest bardzo kosztowny. Eksperci uważają, że pacjenci chcący zmagazynować nasienie powinni jeszcze raz wnikliwe przeanalizować swoją decyzje odnośnie zabiegu wazektomii, ponieważ fakt ten wskazuje, że jednak rozważają posiadanie dzieci.

Źródła

1. Krajka k. (red.), Podstawowe operacje urologiczne, Czelej, Lublin 2007, ISBN 978-83-60608-29-6
2. Kleinman I., Lipshultz L., Podstawy urologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999, ISBN 83-200-2188-X
3. Fryczkowski M. Podstawy urologii. Podręcznik dla studentów medycyny i lekarzy pierwszego kontaktu, Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2000, ISBN 83-87114-55-3
4. Bar K. (red.), Podręcznik urologii, Czelej, Lublin 2006, ISBN 83-89309-74-2