Lekarze alarmują. Przewlekła migrena może doprowadzić nawet do udaru

Według Światowej Organizacji Zdrowia migrena jest jedną z 20 chorób o największym negatywnym wpływie na życie człowieka i drugą w kolejności, po udarach mózgu, która wiąże się z największym obciążeniem zdrowotnym.

Co ważne, może pojawić się w każdym wieku, jednak u prawie 90 proc. chorych pierwszy napad bólu występuje przed 40. rokiem życia. Częstość występowania migreny w populacji polskiej jest przez naukowców oceniana na około 8 proc., z czego 75 proc. stanowią kobiety, a 25 proc. mężczyźni.

Neurolodzy alarmują jednak, że w Polsce rzeczywista liczba osób zmagających się z migreną jest niedoszacowana, ponieważ część chorych nie zgłasza się z tego powodu do lekarza. Znikoma świadomość społeczna na temat migreny, mity i stereotypy, które wokół niej powstały, powodują, że choroba jest bagatelizowana.

W rozmowie z WP abcZdrowie prof. dr n. med. Konrad Rejdak, kierownik Katedry i Kliniki Neurologii Szpitala Klinicznego nr 4, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego wyjaśnia, z jakim rodzajem migreny spotyka się najczęściej:

- Migrena to rodzaj bólu głowy, który charakteryzuje się epizodami silnego, pulsującego bólu zwykle po jednej stronie głowy. Migrena może występować z aurą (czyli z objawami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia widzenia lub mowy), ale znacznie częstsza jest migrena bez aury, która ma zazwyczaj charakter jednostronny, pulsujący i trwa od 4 do 72 godzin, ale też może trwać znacznie dłużej.

Jak tłumaczy prof. dr n. med. Rejdak często towarzyszą jej nudności i wymioty oraz nadwrażliwość na światło i dźwięki. Bόl może narastać przy rutynowej aktywności fizycznej, np. potrząsaniu głową.

- Ból może być oczywiście też obustronny, może dotyczyć okolicy potylicznej, ale najczęściej lokalizuje się czołowo w okolicy oczodołów i skroni. Tak naprawdę może współistnieć kilka różnych typów bólu głowy u danego pacjenta, które mogą mieć związek z innymi chorobami pacjenta. Ponadto wyróżniamy migrenę przewlekłą, w której dochodzi do nasilenia częstości bólów i uważa się, że jeśli ból trwa co najmniej 15 dni w miesiącu, to wskazuje to właśnie na formę przewlekłą, co jest bardzo uciążliwe dla pacjenta – precyzuje neurolog.

Migrenie często towarzyszą objawy, takie jak:

• światłowstręt,
• nadwrażliwość na dźwięki i zapachy,
• nudności oraz wymioty,
• zaburzenia widzenia,
• połowicze drętwienia,
• zaburzenia mowy.

Przyczyny migreny nie są do końca znane, ale uważa się, że na jej rozwój wpływają czynniki genetyczne, hormonalne, emocjonalne, a także czynniki środowiskowe, takie jak zmiany pogody czy dieta.

Migrena może prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza w przypadku kiedy jest przewlekła lub nieleczona. Zwróciła na nie uwagę farmaceutka Anna Wyrwas, która w mediach społecznościowych na własnym przykładzie opisała, czym jest jedno z najczęstszych powikłań choroby, czyli stan migrenowy.

"W zeszłym tygodniu sama przeżyłam stan migrenowy, czego nie życzę nikomu. Tak długotrwały ból połączony z wymiotami i ogólną niepełnosprawnością zmiótł mnie całkowicie z życiowej planszy. Trafiłam na KOR (Kliniczny Oddział Ratunkowy - red.), gdzie profesjonalnie się mną zajęto. Po kilku godzinach badań i podaży leków na oddziale doprowadzono mnie do życia i wypisano do domu" – napisała na Instagramie farmaceutka.

Jak wyjaśnia Wyrwas, o stanie migrenowym mówi się wtedy, gdy napad silnej migreny utrzymuje się powyżej 72h (trzy dni). Taki stan doprowadza do wycieńczenia całego organizmu z odwodnieniem, uporczywymi wymiotami, nudnościami i brakiem apetytu włącznie.

"W takiej sytuacji powinien być leczony w warunkach szpitalnych" – nie ma wątpliwości farmaceutka.

- Migrena bardzo często współistnieje także z depresją i zaburzeniami lękowymi, obie choroby mogą wywoływać objawy, które nasilają się i nakładają się na siebie – dodaje prof. Rejdak.

Okazuje się, że niemal wszystkie leki stosowane doraźnie w napadzie migreny zaostrzają przebieg depresji i obniżają skuteczność jej leczenia. Natomiast leki stosowane w leczeniu depresji nasilają objawy migrenowe. To błędne koło, z którego pacjent nie jest w stanie się wyrwać.

Istnieje wiele badań naukowych dotyczących powikłań migreny, w tym powikłań związanych z układem nerwowym, takich jak udar mózgu. Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że rocznie udar niedokrwienny mózgu dotyka ponad 70 tys. Polaków.

Przykładowo według badania opublikowanego w "Journal of Headache and Pain", ryzyko udaru mózgu u pacjentów z migreną z aurą jest około dwukrotnie większe niż u osób bez migreny. Badanie wykazało również, że ryzyko udaru mózgu wzrasta wraz z częstotliwością i nasileniem migreny.

- U pacjentów z migreną spotykamy takie drobne zmiany niedokrwienne w mózgu. Nie jest to do końca wyjaśnione, czy to jest czynnik sprawczy, czy tylko koincydencja. Natomiast w migrenie dochodzi do zmian naczyniowych skurczu naczyń, a potem rozkurczu tych naczyń mózgowych, co też może wywołać efekt niedokrwienia. Te drobne zmiany widoczne w mózgu mają niewyjaśniony charakter. Mogą być też wyrazem choroby małych naczyń mózgowych. Połączenie współistnienia migreny z innymi czynnikami ryzyka zwiększa znacznie ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu, czym można tłumaczyć te dane populacyjne – wyjaśnia prof. Rejdak.

Z kolei badanie opublikowane w European Journal of Neurology sugeruje, że pacjenci z migreną mają większe ryzyko wystąpienia choroby tętnic obwodowych, która może prowadzić do udaru mózgu.

- Migrena, zwłaszcza w połączeniu z innymi czynnikami ryzyka, może stanowić również jeden z czynników sprzyjających udarom. Oczywiście, za wiele byłoby powiedzieć, że migrena daje udar mózgu u każdego pacjenta, niemniej jeżeli przykładowo jest to kobieta paląca papierosy, przyjmująca leki antykoncepcyjne, która ma niskie ciśnienie albo nadciśnienie plus migrenę, to taki konglomerat czynników faktycznie może doprowadzić do udaru – tłumaczy neurolog.

Inne badanie opublikowane w czasopiśmie "Stroke" wykazało natomiast, że ryzyko udaru mózgu związane z migreną z aurą jest szczególnie wysokie u osób z mutacją w genie MTHFR, który bierze udział w metabolizmie homocysteiny.

- Generalnie wszystko wskazuje na to, że do migreny mamy wrodzoną skłonność. Natomiast jest to choroba, która może się pojawić w pewnym kresie życia i po wielu latach ustąpić. Może mieć też bardzo zmienny obraz i u każdego przejawiać się inaczej. Wiemy o tym, że częściej chorują panie i że ten czynnik genetyczny jest często wyraźny – podkreśla ekspert.

Niestety nie są znane skuteczne sposoby zapobiegania migrenie, natomiast u chorujących znanych jest wiele czynników prowokujących wystąpienie napadu bólu głowy, których unikanie pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia takiego bólu głowy.

Zalicza się do nich:

• stres,

• zmiany hormonalne (np. miesiączka u kobiet, przyjmowanie leków hormonalnych),

• niektóre pokarmy (alkohol, tłuste potrawy),

• głód,

• niedobór snu,

• zmęczenie,

• duży wysiłek fizyczny,

• gwałtowne zmiany pogody,

• pobyt w górach na dużych wysokościach.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl