- dr n. med. Szymon Kujawiak
- Artykuł zweryfikowany przez eksperta
Naturalne sposoby na przewlekły ból
Ostry ból to naturalna i potrzebna reakcja organizmu na uszkodzenie tkanek – dzięki niemu wiemy, że w naszym organizmie dzieje się coś niepokojącego i należy szukać pomocy. Zdarza się jednak, że dolegliwości utrzymują się, mimo usunięcia ich przyczyny. Ból przybiera charakter przewlekły – nie mija przez kolejne tygodnie i miesiące, stając się elementem codziennego życia.
Deklaracja Europejskiej Federacji Oddziałów IASP uznaje ból za główny problem zdrowotny mieszkańców Europy. Chociaż brakuje dokładnych danych epidemiologicznych, szacuje się, że z jego powodu cierpi jeden na pięciu obywateli starego kontynentu.
Dane dla Polski są równie niepokojące. Z badań przeprowadzonych przez TNS Polska wynika, że przewlekły ból może dotyczyć nawet połowy społeczeństwa, przy czym najczęściej skarżymy się na ból odcinka szyjnego kręgosłupa. To właśnie on, jak dowodzą badania ZUS, jest głównym powodem rezygnacji z wykonywanej pracy.
Rozwiązaniem jest odpowiedni dobór terapii, którą z powodzeniem wesprzeć mogą naturalne metody walki z bólem. Które z nich warto wypróbować?
Aktywność fizyczna
Chociaż sport może być ostatnią rzeczą, na jaką mamy ochotę, kiedy ból daje się we znaki, udowodniono, że niezbyt wymagający ruch łagodzi odczuwane dolegliwości. Aktywny wypoczynek pomaga utrzymać zdolność wykonywania codziennych czynności, co jest niezbędne do zachowania niezależności, o którą tak trudno zwłaszcza starszym pacjentom.
Specjaliści zalecają wykonywanie ćwiczeń o niskim lub umiarkowanym stopniu zaawansowania (np. regularne spacerowanie czy ćwiczenia na rowerku stacjonarnym). Nie tylko przyczynią się to do odczuwalnego zmniejszenia natężenia bólu, ale i ogólnej poprawy kondycji fizycznej i psychicznej.
Odpowiednia dieta
Badania naukowe dowodzą, że niektóre produkty spożywcze zawierają substancje łagodzące stan zapalny. Należą do nich m.in. jagody, wiśnie, gorzka czekolada, owoce morza, soja, len, zielona herbata czy winogrona. Lecznicze właściwości zawdzięczają przede wszystkim obficie występującym w nich falawonoidom i antocyjanom.
Eksperci podkreślają jednak, że koncentrowanie się na pojedynczych produktach nie przyniesie spodziewanych rezultatów, jeśli w diecie nadal dominować będą tłuszcze trans, sól i cukier. Jedynie właściwie zbilansowana, zdrowa dieta może rzeczywiście poprawić stan naszego zdrowia.
Rezygnacja z palenia
Powody, dla których warto rzucić palenie, można wymieniać w nieskończoność. Dla osób cierpiących na chroniczny ból zerwanie z nałogiem jest szczególnie zalecane. Okazuje się bowiem, że tytoń zmniejsza poziom dotlenienia docierającej do tkanek krwi, co wiąże się nie tylko ze wzrostem ryzyka rozwoju osteoporozy, ale także ze zwiększeniem natężenia przewlekłego bólu.
Warto wiedzieć, że zawarte w tytoniu związki spowalniają proces gojenia, co przedłuża rekonwalescencję, np. po przebytych operacjach i zabiegach.
Odstawienie alkoholu
Zalecenia dotyczące spożywania alkoholu przez osoby zmagające się z przewlekłym bólem są dość niejednoznaczne. Brytyjski Instytut Stosowanych Nauk o Zdrowiu we współpracy ze Szkołą Medycyny i Stomatologii Uniwersytetu w Aberdeen dowiódł, że regularne sięganie po napoje wysokoprocentowe przez osoby zmagające się z przewlekłym bólem, wiązało się z poprawą ich samopoczucia. Sami autorzy badania przyznają jednak, że wyniki testów nie powinny stanowić zachęty do sięgania po kieliszek.
Picie w celu złagodzenia bólu jest bowiem bardzo niebezpieczne ze względu na zwiększone ryzyko uzależnienia. To z kolei obniża próg tolerancji na ból. Co więcej, alkohol, wchodząc w interakcję z lekami przeciwbólowymi, może osłabiać ich działanie, przez co dolegliwości stają się jeszcze bardziej uporczywe.
Masaż
Odpowiednio dobrany i wykonany masaż może przynieść znaczną ulgę w bólu. Liczne badania sprawdzające faktyczny wpływ masażu na zmniejszenie bólu potwierdzają, że jego działanie okazuje się bardziej skuteczne niż np. często stosowanej przez pacjentów akupunktury.
Przeciwbólowe właściwości masażu utrzymują się dłużej w sytuacji, kiedy zabieg łączony jest z aktywnością fizyczną. W takim przypadku jego uśmierzające dolegliwości efekty mogą utrzymać się nawet przez rok. Warto w tym celu skorzystać z fachowej pomocy. Zabieg wykonany przez osobę niewykwalifikowaną może wywołać efekt odwrotny od zamierzonego.