Nie łykaj na własną rękę. Może wykończyć nerki, powoduje skurcze, mrowienie i ból

Stanowi główny składnik budulcowy organizmu, bierze udział w procesie mineralizacji kości i zębów. Jest równie ważny, co wapń, a mimo to rzadko o nim myślimy. Dlaczego więc bardziej prawdopodobne jest przedawkowanie niż niedobór fosforu? Odpowiedź jest prosta.

Uważaj na nadmiar. Może skończyć się dializąUważaj na nadmiar. Może skończyć się dializą
Źródło zdjęć: © Getty Images
Karolina Rozmus

Budulec kości, tkanek miękkich i błon komórkowych

Aż 85 proc. fosforu znajduje się w szkielecie i zębach, ale pierwiastek ten jest potrzebny również do budowy tkanek miękkich i błon komórkowych. Bierze udział w przewodzeniu bodźców nerwowych i przemianie tłuszczów i węglowodanów, wchodzi w skład kwasów nukleinowych. Wzmożone zapotrzebowanie na fosfor dotyczy w szczególności dzieci i młodzieży w okresie intensywnego wzrostu i dojrzewania płciowego.

Jego roli dla organizmu nie da się przecenić, a mimo to, w odróżnieniu od wapnia czy magnezu, rzadko myślimy o suplementacji. O niedoborze, czyli hipofosfatemii mówimy, gdy stężenie fosforanów we krwi wynosi poniżej 0,9 mmol/l.

Najczęściej dotyczy osób nadużywających alkoholu, cierpiących na anoreksję czy nadczynność przytarczyc lub kwasicę ketonową. Może też występować u osób z niedoborami witaminy D czy z przewlekłymi chorobami przewodu pokarmowego.

Niebezpieczne niedobór witaminy D. Lekarz ostrzega przed konsekwencjami

Bóle kości, mrowienie czy drętwienie mogą wskazywać na nadmiar fosforu w organizmie
Bóle kości, mrowienie czy drętwienie mogą wskazywać na nadmiar fosforu w organizmie © Getty Images

Poza tymi sytuacjami niedobór zdarza się rzadko, a to dlatego, że pierwiastek obecny jest w wielu produktach spożywczych, stanowiących podstawę diety Polaków. To głównie mięso, produkty mleczne, warzywa - ziemniaki, por, kapusta i brokuły, chleb i inne produkty mączne. Fosfor występuje również w rybach, orzechach i nasionach roślin strączkowych.

Uważaj na nadmiar. Może skończyć się dializą

Hiperfosfatemia, gdy stężenie fosforanów przekracza poziom 1,6 mmol/l, najczęściej dotyczy osób z przewlekłymi chorobami nerek czy niedoczynnością przytarczyc. Zbyt duża ilość fosforu może również dotyczyć sytuacji nadmiernej podaży pierwiastka wraz z dietą.

Konsekwencje mogą być poważne. Pierwiastek w zbyt dużym stężeniu może upośledzać wchłanianie innych składników, takich jak cynk, wapń, żelazo, miedź czy magnez. Prowadzi również do zaburzeń wytwarzania w organizmie witaminy D i w konsekwencji hipokalcemii. Gdy sytuacja staje się poważna, organizm zaczyna wskazywać na nadmierną ilość fosforu poprzez takie objawy jak mrowienie, skurcze mięśni, świąd skóry czy częste bóle, a nawet złamania kości.

Hiperfosfatemia może zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe. W skrajnych przypadkach u pacjentów z ciężką hiperfosfatemią, usunięcie nadmiaru fosforu z organizmu może wymagać nawet przeprowadzenia dializ.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Spotkanie na szczycie. Prezydent ma zdecydować o przekazaniu 3,6 mld zł na NFZ
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Pomagają sercu i poprawiają trawienie. Sięgaj po nie codziennie
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie