Nie wyrzucaj – wykorzystaj. Żywność to wartość.

Skala problemu – jedzenie zamiast na stoły, trafia na śmietniki

Zgodnie z analizami ONZ, na świecie marnuje się aż jedna trzecia produkowanej żywności. Polska nie należy tu do wyjątków. Jak wynika z badań, każdego roku w naszym kraju powstaje ok. 5 mln ton odpadów żywnościowych, przy czym aż 60% pochodzi z gospodarstw domowych. To oznacza, że najwięcej marnują nie producenci czy sklepy, lecz… zwykli konsumenci.

Dane robią wrażenie:

• przeciętny Polak marnuje 126 kg żywności rocznie,
• w polskich domach wyrzucamy 92 kg jedzenia na osobę,
• co minutę do kosza trafiają setki bochenków chleba, które wciąż nadają się do zjedzenia,
• czteroosobowa rodzina traci w ten sposób średnio ok. 3 tys. zł rocznie.

To nie tylko uderzenie w domowy budżet, ale także realne obciążenie dla środowiska – wyrzucając jedzenie, marnujemy wszystkie zasoby wykorzystane do jego produkcji.

Codzienne decyzje, które mają znaczenie

Dlaczego żywność wciąż trafia do kosza? Najczęstsze powody są zaskakująco proste: brak planowania, niewłaściwe przechowywanie, kupowanie „na zapas” oraz ignorowanie oznaczeń „najlepiej spożyć przed” i „należy spożyć do”.

Kampania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod nazwą „Żywność to wartość” podkreśla, że kilka drobnych, codziennych zmian może realnie obniżyć skalę marnowania:

• robienie listy zakupów,
• rozsądne porcjowanie,
• przetwarzanie jedzenia, które zbliża się do końca przydatności,
• mrożenie produktów, których nie zjemy od razu.

To proste działania, ale ich wpływ jest ogromny — zarówno dla planety, jak i dla naszego portfela.

Dlaczego ograniczenie marnowania jest tak ważne?

Wyrzucając jedzenie, tracimy nie tylko końcowy produkt, ale także ogromną ilość wody potrzebnej do jego wyprodukowania, energię i transport, pasze, nawozy i paliwo oraz ogrom pracy rolników i pracowników przetwórstwa i handlu.

To właśnie ten aspekt podkreśla Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Stefan Krajewski:

„W kampanii „Żywność to wartość” chcemy przypomnieć, że każda kromka chleba i każdy owoc na naszych stołach to nie tylko produkt, ale też efekt trudnej pracy polskich rolników. Szanując żywność doceniamy ich trud. To najlepszy sposób, by uhonorować tych, którzy nas karmią. Kiedy wyrzucamy jedzenie, marnujemy nie tylko produkt, ale też ludzki wysiłek”

Dbałość o żywność to również realizacja zobowiązań wynikających z Ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności i celów zrównoważonego rozwoju ONZ.

Edukacja – fundament zmiany nawyków

Jednym z kluczowych elementów walki z marnotrawstwem jest edukacja. Uświadamianie najmłodszych, prowadzenie kampanii społecznych oraz wspieranie lokalnych inicjatyw sprawiają, że zmiana nawyków staje się bardziej naturalna i trwała. Dzieci, które od najmłodszych lat uczą się szacunku do jedzenia, w dorosłym życiu znacznie rzadziej marnują żywność. To inwestycja, która przynosi długofalowe korzyści.

Technologia też może pomóc

Nowoczesne aplikacje wspierają planowanie zakupów, kontrolę terminów ważności czy wymianę nadmiaru jedzenia z innymi użytkownikami.

4P — prosty sposób na niemarnowanie

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi promuje zasadę 4P — to cztery kroki, które każdy może wprowadzić od zaraz:

• Planuj — sprawdź, co masz w lodówce i zrób listę zakupów.
• Przetwarzaj — nadwyżki wykorzystuj w nowych potrawach.
• Przechowuj — trzymaj żywność tak, jak zalecają producenci.
• Podziel się — jeśli masz za dużo, oddaj to, czego nie zużyjesz.

Małe decyzje prowadzą do dużych zmian.

Czy wiesz, że…

• na świecie marnuje się 1,3 mld ton żywności rocznie,
• w Polsce znika niemal 5 mln ton jedzenia rocznie,
• konsumenci odpowiadają za 60% wszystkich strat,
• każdej sekundy do kosza trafia ok. 150 kg jedzenia.

*(na podstawie badań projektu PROM)

Więcej o kampanii: www.gov.pl/rolnictwo/zywnosc-to-wartosc

*Dane na podstawie badań przeprowadzonych w ramach projektu pn. „Opracowanie systemu monitorowania marnowanej żywności i efektywnego programu racjonalizacji strat i ograniczania marnotrawstwa żywności” (PROM). Program Racjonalizacji i Ograniczenia Marnotrawstwa Żywności miał na celu zbadanie, ile żywności marnuje się w Polsce w całym łańcuchu produkcji – tzw. od pola do stołu.