Niska hemoglobina – charakterystyka, objawy, normy, przyczyny, leczenie

Hemoglobina to białko, które spełnia w organizmie człowieka bardzo ważną rolę. Znajduje się w czerwonych krwinkach (erytrocytach) a jej zadaniem jest transportowanie tlenu. W przypadku niskiej hemoglobiny, do tkanek dostarczana jest zbyt mała ilość tlenu. Aby skompensować brak hemoglobiny organizm przyśpiesza akcję mięśnia sercowego. Pacjenci z niską hemoglobiną bardzo często skarżą na uczucie duszności podczas wysiłku.

W sytuacji, gdy wyniki morfologii krwi wykazuje nie tylko niską hemoglobinę, ale również niski poziom erytrocytów i hematokrytu to świadczy to anemii. W niektórych sytuacjach może wystąpić niedokrwistość rzekoma, jest to stan, w którym niska hemoglobina jest efektem zwiększenia objętości osocza (ciąża, przewodnienie organizmu).

Morfologię krwi powinno się wykonywać przynajmniej raz do roku w ramach badań profilaktycznych. Pozwala to kontrolować także poziom hemoglobiny. Wskazaniami do wykonania badania są także niektóre objawy mogące wskazywać na niską hemoglobinę:

• nadmierna bladość skóry,
• chroniczne uczucie zmęczenia,
• ospałość,
• epizody omdleń,
• osłabiona koncentracja,
• tachykardia,
• zaburzenia miesiączkowania,
• zawroty głowy,
• złe samopoczucie,
• problemy z koncentracją,
• zmniejszone libido.

Aby wykonać badanie należy od pacjenta pobrać próbkę krwi. Przed badaniem pacjent powinien zostać poinformowany, że do punktu pobrań musi zgłosić się na czczo. Dzięki temu otrzymany wynik badania jest wiarygodny. Normalny poziom hemoglobiny różni się w zależności od wieku i płci:

• w przypadku dorosłej kobiety norma wynosi - 12–16 g/dl;
• w przypadku kobiety ciężarnej norma wynosi - 11–14 g/dl;
• w przypadku dorosłego mężczyzny norma wynosi - 14–18 g/dl;
• w przypadku dzieci powyżej pierwszego roku życia norma to około -13 g/dl;
• w przypadku noworodków norma wynosi -17 a 22 g/dl.

Należy także pamiętać, że każde laboratorium opiera się na własnych wartościach referencyjnych. W celu właściwego zinterpretowania badań należy skonsultować się z lekarzem.

Niska hemoglobina świadczy o tym, że jej poziom znajduje się poniżej wartości referencyjnej ustalonej dla danej grupy wiekowej oraz płci. Przyczyną takiego stanu rzeczy najczęściej jest anemia. Niski poziom hemoglobiny wynikający z niedokrwistości uaktywnia się w czterech stanach zaawansowania choroby. Może zatem wystąpić niedokrwistość łagodna, umiarkowana, ciężka, a także stopień zagrażający życiu

Niska hemoglobina może być też spowodowana innymi czynnikami takimi jak na przykład ciąża lub przewodnienie organizmu.Niekiedy niski poziom hemoglobiny powstaje po urazie, który spowodował znaczną utratę krwi.

Przyczynami niskiej hemoglobiny są również między innymi:

• nagły krwotok,
• przewlekłe krwawienie,
• niedobór witaminy B12,
• niedobór kwasu foliowego,
• niedobór żelaza,
• przewlekłe schorzenia nerek,
• czynniki wrodzone,
• stosowanie niektórych leków (np. cytostatyków).
• promieniowanie jonizujące.

Niski stan hemoglobiny może także wystąpić w przewlekłej chorobie nerek. W nerkach wytwarzany jest hormon pobudzający szpik kostny do zwiększonej produkcji krwinek czerwonych. Bardzo często niski poziom hemoglobiny utrzymuje się, w sytuacji gdy szpik kostny zaczyna pracować nieprawidłowo. W takim przypadku dochodzi do uszkodzenia komórki macierzystej. Uniemożliwia to dalsze podziały i różnicowanie komórek. Taka choroba to inaczej mówiąc niedokrwistość aplastyczna. Do uszkodzenia szpiku może dojść na przykład, kiedy organizm jest narażony na promieniowanie jonizujące.

U niektórych osób diagnozuje się niedokrwistość hemolityczną. Choroba ta wywołana jest nieprawidłowym rozpadem (tzn. hemolizą) krwinek czerwonych. U osób dotkniętych tym schorzeniem dochodzi do zbyt wczesnego rozpadu krwinek czerwonych. W większości przypadków choroba ta uwarunkowana jest wrodzonymi predyspozycjami.

Leczenie niskiego poziomu hemoglobiny uzależnione jest od przyczyny. Dlatego też leczenie dąży do usunięcia problemu głównego. Kiedy organizm pozbywa się niedokrwistości, wówczas poziom płytek i składników mineralnych wraca do normy.

Niski poziom hemoglobiny to stan występujący najczęściej w wyniku niedoborów żelaza. Ten składnik potrzebny jest po to, by regularnie i efektywnie produkować czerwone krwinki. Żelazo potrzebne jest również do prawidłowego funkcjonowania mózgu. Wytworzone enzymy bogate w żelazo biorą udział w regeneracji komórek nerwowych. Jeżeli zatem brak żelaza, pacjent charakteryzuje się gorszą sprawność intelektualną. W przypadku niskiego poziomu hemoglobiny wywołanego przez niedobór żelaza, leczenie choroby polega na stosowaniu preparatów z żelazem. Kiedy przyczyną niskiego poziomu hemoglobiny są zbyt obfite miesiączkowanie, wówczas konieczne jest leczenie ginekologiczne (za obfite miesiączki może być odpowiedzialna endometrioza).

Niskie poziom hemoglobiny to także oznaka wystąpienia guzków krwawniczych. Wówczas leczenie opiera się na operacyjnym usunięciu czynnika zapalnego.