Obrzeżki gołębie - "ptasie" kleszcze, które atakują również ludzi

Zapewne wszyscy pamiętają kwietniowe doniesienia z Poznania. 27 funkcjonariuszy trafiło do szpitala z powodu pogryzień przez obrzeżki. Cały komisariat został zamknięty na kilka dni z powodu dezynsekcji. Wczoraj doszło do kolejnego przypadku ugryzienia. Tym razem ofiarą jest ośmiolatek z Kalisza. Czym są obrzeżki i czy można się przed nimi uchronić?

Kleszcze dzielą się na dwie grupy: twarde i miękkie. Kleszcze twarde to te, które dobrze znamy. Skrywające się w lasach lub parkach.

Drugą grupę stanowią kleszcze miękkie, czyli obrzeżki. Najpopularniejszy z nich to obrzeżek gołębi. Są dość duże, w porównaniu z pospolitymi kleszczami. Wymiary dorosłych osobników wahają się od 6 do 10 mm. Żerują przede wszystkim na ptactwie, w szczególności na gołębiach, choć można je spotkać również w ciele ptactwa domowego.

- Typowymi żywicielami obrzeżka gołębiego są gołębie, ale pasożyt może zaatakować również gawrony, kawki, wróble, a nawet ptactwo domowe, np. drób - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Krzysztof Solarz ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

- Obrzeżki powszechnie występują w miejscach gnieżdżenia się ptaków – w gołębnikach, kurnikach, na poddaszach, strychach czy wieżach kościołów. W przypadku kiedy brakuje ptasiego żywiciela, pasożyt może zaatakować człowieka. Najczęściej robią to w nocy - wyjaśnia Solarz.

W moje ciało wbił się kleszcz. Jak zachować się w przypadku pierwszej pomocy?

Jak rozpoznać, że ugryzł nas ptasi kleszcz?

- Ofiara obrzeżka gołębiego długo odczuwa ból i świąd. Zmiany skórne mogą się utrzymywać nawet do kilku miesięcy, a objawy bywają poważne - mówi prof. Krzysztof Solarz.

- Ślina zawiera wiele silnych alergenów, które mogą wywołać różne reakcje uogólnione, np. obserwowano przyśpieszoną akcję serca, duszność, zapalenie spojówek. Obrzęki pojawiają się nie tylko w miejscu inwazji pasożyta. Znane są przypadki wstrząsu anafilaktycznego oraz śmierci. W momencie ukłucia, początkowo żywiciel nie odczuwa bólu, z czasem jednak on się nasila. Objawy miejscowe są silniejsze niż w przypadku ukąszenia przez kleszcza pospolitego. Szybko formuje się ropień, obrzęk skóry, występuje zaczerwienienie oraz silny ból, który może być odczuwany nawet po kilku miesiącach od momentu inwazji pasożyta - tłumaczy ekspert.

- Obrzeżki mogą być też nosicielami groźnych chorób, m.in. boreliozy, gorączki Q - zakaźnej choroby odzwierzęcej powodowanej przez riketsje "Coxiella burnetti", salmonellozy ptasiej, a także kleszczowego zapalenia mózgu - mówi prof. Solarz.

Czy preparaty mogą uchronić przed kleszczami?

- Obrzeżki w ciągu dnia ukrywają się w szparach podłóg, futryn, pod parapetami, progami i tapetami, w szczelinach mebli i miejsc do spania. Wszędzie tam się rozwijają i rozmnażają. Nocą wychodzą z kryjówek w poszukiwaniu żywiciela – mówi prof. Solarz.

- Pozbycie się obrzeżka gołębiego jest trudne. Preparatami roztoczobójczymi trzeba spryskać wszystkie potencjalne miejsca ich pobytu. Oprócz mieszkań takie zabiegi powinny być przeprowadzone na strychach czy poddaszach. Walka z nimi zakłada fumigację, czyli gazowanie lub zamgławianie pomieszczenia preparatem roztoczobójczym. Konieczne może być usuwanie tapet, boazerii czy paneli ze ścian i sufitów, wykładzin, paneli podłogowych, parkietów, płyt sufitowych i ściennych - podsumowuje ekspert.