Przeciwciała przeciwjądrowe

Przeciwciała we krwi chronią nas przed wirusami, bakteriami i drobnoustrojami. Przeciwciała przeciwjądrowe ANA to nietypowy rodzaj białek skierowanych przeciwko składnikom jądra komórkowego, (stąd też wzięła się ich nazwa). Mają one zdolność do wiązania się z pewnymi strukturami w jądrze komórek. Przeciwciała, które są skierowane na własne tkanki to autoprzeciwciała, do których należą również przeciwciała przeciwjądrowe. Test ANA pozwala na zdiagnozowanie choroby, jaką jest toczeń rumieniowaty układowy, toczeń polekowy i twardzina polekowa.

1. Na czym polega badanie ANA ?

Badanie ANA zostało zaprojektowane przez dr George Friou w 1957 roku. Jest ono wykonywane na pobranej od pacjenta próbce krwi. Do tego celu wykorzystywane są techniki fluorescencyjne, które służą wykrywaniu przeciwciał w komórkach, tym samym badanie ANA jest często określane jako fluorescencyjne badanie na obecność przeciwciał przeciwjądrowych.

Przeciwciała przeciwjądrowe ANA mierzą we krwi poziom przeciwciał działających na niekorzyść naszego organizmu (reakcja autoimmunologiczna). System odpornościowy organizmu zazwyczaj atakuje obce substancje, takie jak bakterie i wirusy. Przy schorzeniach, takich jak choroby autoimmunologiczne, system immunologiczny niszczy struktury normalnej, zdrowej tkanki. Jeżeli dana osoba cierpi na schorzenie autoimmunologiczne, to jej układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które przyłączają się do komórek macierzystych, tak jakby były obcymi substancjami.

Zobacz film: "Dlaczego warto wykonywać badania profilaktyczne?"

Najczęściej występującymi chorobami autoimmunologicznymi jest reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowy układowy.

2. W jakim celu wykonywane jest badanie przeciwciał ANA?

Badanie przeciwciał przeciwjądrowych stosuje się, by pomóc w identyfikacji problemów z układem odpornościowym w tym w przebiegu chorób, takich jak:

• reumatoidalne zapalenie stawów;
• zespół Sjögrena;
• toczeń rumieniowaty układowy (SLE);
• toczeń indukowany lekami;
• zapalenie mięśni.

Obecność przeciwciał przeciwjądrowych można stwierdzić także, gdy występuje objaw Raynauda, twardzina układowa, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów, zespół antyfosfolipidowy, autoimmunizacyjne zapalenie wątroby. Dlatego też w celu zdiagnozowania tocznia rumieniowatego układowego należy dodatkowo wykonać inne badania potwierdzające jego występowanie. Do badania pobierana jest próbka krwi z okolicy zgięcia łokciowego. Po pobraniu przesyłana jest do laboratorium, gdzie zostaje poddana gruntownym badaniom. Po przebadaniu grupy kobiet stwierdzono, że te, u których test ANA był pozytywny wykazują skłonność do reakcji autoimmunologicznych. Okazało się również, że są one obarczone ryzykiem poronienia.

Częstość otrzymywania wyników fałszywie dodatnich wzrasta w raz z wiekiem pacjenta. Wynik dodatki otrzymuje się u 95% osób chorych na SLE, u których występują takie objawy, jak zapalenie stawów, wysypka, małopłytkowość. Rozpoznanie SLE można także potwierdzić poprzez dodatkowe wykonanie dwóch badań podtypów przeciwciał przeciwjądrowych, anty-dsDNA i anty-SM. Ich obecność świadczy o istnieniu SLE.

Wynik pozytywny otrzymuje się także u ok 60% przypadków twardziny układowej. Dzięki swoistym podtypom przeciwciał ANA możliwe jest odróżnienie postaci ograniczonej od postaci uogólnionej. W pierwszym przypadku występują przeciwciała antycentromerowe, natomiast w twardzienie uogólnionej przeciwciała anty Scl-70.

Ujemny wynik badania świadczy o braku występowania tocznia. Nie ma konieczności powtórzenia badania. Zaleca się je wykonać w takim przypadku ponownie po pewnym czasie, ze względu na zmieniający się obraz chorób autoimmunologicznych.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.