Badanie fT4 - co to jest, wskazania, normy i interpretacja wyników
FT4 to badanie, które ma na celu pomiar całkowitej ilości T4, czyli hormonu tarczycy. Tarczyca produkuje hormony, zwane trójjodotyroniną (T3) i tyroksyną (T4). Oba hormony pełnią ważną funkcję – regulowanie przemiany materii w organizmie. Aktywność T3 jest większa niż aktywność T4. Jednak znaczenie obu hormonów w organizmie jest równie ważne. Bez nich organizm nie może sprawnie funkcjonować. Badanie umożliwia oznaczenie hormonu tyroksyny w postaci związanej z białkami (T4) i formy wolnej (fT4).
1. Wskazania do wykonania badania fT4
FT4 jest oznaczane, gdy lekarz podejrzewa zaburzenia pracy tarczycy. Produkcja hormonów T3 i T4 jest kontrolowana przez podwzgórze oraz przysadkę mózgową. Kiedy ilość tych hormonów w organizmie nie jest wystarczająca, podwzgórze wydziela hormon, który stymuluje tyreotropinę (TSH), która z kolei zmusza tarczycę do produkowania tych hormonów. Kiedy w organizmie pojawiła się odpowiednia ilość hormonów T3 i T4, aktywność TSH jest hamowana.
Badanie fT4 i fT3 jest zalecane zazwyczaj po stwierdzeniu nieprawidłowego poziomu TSH (za wysokiego lub za niskiego). Zbyt wysoki lub zbyt niski poziom tego hormonu może wskazywać odpowiednio na nadczynność albo niedoczynność tarczycy. Obecnie w badaniach stosuje się oznaczenie wolnej formy T4, czyli fT4. Test umożliwia również ocenę stanu pacjenta z istniejącym wolem, tj. przerostem gruczołu tarczowego. Czasami badanie poziomu tyroksyny we krwi pomocne jest przy diagnozowaniu niepłodności u kobiet.
2. Normy dla fT4
Samo oznaczenie poziomu tyroksyny T4 nie daje informacji o stanie hormonalnym organizmu, ponieważ wykrywane są także postacie nieczynne hormonu. Obecnie głównie stosuje się oznaczenie wolnej frakcji tyroksyny fT4.
Prawidłowa wartość fT4 to 10 - 25 pmol/l (8 - 20 ng/l), przy poziomie hormonu TSH w normie, tj. 0,4 - 4,0 µIU/ml. Przy niedoczynności tarczycy (hipotyreoza) wartość TSH wynosi powyżej 4 µIU/ml, a fT4 poniżej 10 pmol/L (8 ng/l). Hipertyreoza (nadczynność tarczycy) charakteryzuje się natomiast obniżonym poziomem TSH poniżej 0,4 µIU/ml i poziomem fT4 powyżej 25 pmol/l (20 ng/l).
3. Przebieg badania
FT4 oznacza się w próbce krwi pobieranej z żyły łokciowej i wprowadza się do probówki. Poziom fT4 sprawdza się za pomocą badania immunologicznego. Po odpowiednim przygotowaniu próbki wprowadza się ją na płytkę, gdzie znajdują się swoiste przeciwciała, które tworzą kompleks z hormonem fT4. Następnie dodaje się substancję wykrywającą ten kompleks, która emituje światło lub daje barwne połączenie. Wykonuje się pomiar natężenia zabarwienia lub ilości emitowanego światła. Im większa wartość tym większa ilość badanej substancji w probówce.
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy badanie FT3 i FT4 musi być płatne? - odpowiada dr n. med. Marek Derkacz
- Co oznacza zaniżony poziom FT4? - odpowiada lek. Jacek Ławnicki
- Czy jest konieczność badania FT3 i FT4? - odpowiada lek. Tomasz Stawski
3.1. Interpretacja wyników
Badanie jest pomocne przy diagnozowaniu nieprawidłowości w obrębie tarczycy. Może to być niedoczynność tarczycy - kiedy ilość T3 i T4 jest zmniejszona, a poziom TSH podwyższony lub nadczynność tarczycy - kiedy ilość T3 i T4 jest zwiększona, a poziom TSH obniżony. Badanie wykonuje się między innymi u pacjentów z tzw. wolem, czyli przerostem gruczołu tarczowego oraz u kobiet, które zmagają się z problemem niepłodności.
Na nieprawidłowe wyniki badania T4 wpływają:
- leki zawierające estrogeny;
- środki antykoncepcyjne zawierające hormony;
- leki przeciwpadaczkowe;
- duże ilości aspiryny;
- materiały kontrastowe stosowane w badaniach obrazowych.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.