Badania cytologiczne to bardzo istotny rodzaj testów diagnostycznych. Regularne wykonywanie ich pozwala na wczesne wykrycie problemów ginekologicznych.
Cytologia pomaga określić ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy i odpowiednio szybko zareagować na ewentualne zmiany.
Oprócz raka szyjki macicy, cytologia pozwala wykryć wczesne stadium raka trzonu macicy i jajników.
Badanie to wykonuje się w gabinecie ginekologicznym. Wskazane jest zarówno nastolatkom, które jeszcze nie współżyły, jak i kobietom w wieku rozrodczym.
Szacuje się, że niemal 3/4 wszystkich aktywnych seksualnie kobiet może być nosicielką wirusa brodawczaka ludzkiego HPV. Jest on bezpośrednią przyczyną rozwoju raka.
Badanie cytologiczne pozwala także stwierdzić obecność stanu zapalnego wewnątrz dróg rodnych, a także wszelkiego rodzaju infekcje.
Cytologia przekazuje także informacje o nieprawidłowo rozwijających się komórkach, które mogą w przyszłości zmienić się w zmiany nowotworowe.
W niektórych przypadkach cytologia pozwala precyzyjnie określić owulację i czas trwania drugiej połowy cyklu.
Jeśli istnieje taka potrzeba, badanie cytologiczne można wykonać nawet u dziewicy. Nie ma medycznych przeciwwskazań, a badanie nie uszkodzi błony dziewiczej.
Badanie cytologiczne jest szybkie i raczej bezbolesne. Ginekolog wprowadza do pochwy wziernik (wówczas pojawia się uczucie "rozpychania"). Następnie przy pomocy specjalnej szczoteczki pobiera wymaz.
Podstawą do wykonania cytologii jest także wykrycie nadżerki (ektopii) wewnątrz pochwy. Dobrze jest sprawdzić, czy narośl nie ma predyspozycji nowotworowych.
Wyniki badania cytologicznego dzieli się na pięć grup. Stan badanej określa się właśnie na ich podstawie.
Pierwsza i druga grupa to wyniki poprawne. W grupie drugiej wykrywa się obecność stanu zapalnego, ale nie stwierdza się żadnych zmian nowotworowych.
Zakwalifikowanie do grup 3-5 oznacza, że w organizmie rozwijają się komórki nowotworowe. W trzeciej grupie istnieje największe ryzyko szybkiego usunięcia zmiany i wyleczenie nowotworu, zanim zdąży się rozwinąć.
Badanie należy wykonywać regularnie. W przypadku kobiet, które nigdy nie miały problemów ginekologicznych - co 3 lata.
W niektórych przypadkach badanie warto powtarzać raz w roku (jest wówczas refundowane przez NFZ).
Cytologię należy wykonywać częściej po przebyciu chemioterapii, przeszczepu organu lub po terapii sterydami.
Dodatkowo nosicielki wirusa HIV powinny zgłaszać się na badania raz w roku.
Także nadżerki i przedrakowy stan szyjki macicy są podstawą do powtarzania cytologii częściej niż 3 razy w roku.
Mówi się, że badania cytologiczne mogą uratować życie. Wczesne wykrycie każdego z nowotworów daje niemal 100% szans na powrót do pełnego zdrowia.
