Tamponada serca – patogeneza, objawy, diagnostyka, leczenie

Biorąc pod uwagę procesy zachodzące w tamponadzie osierdzia, należy wspomnieć, że w jej przebiegu dochodzi do upośledzenia pracy serca w dwóch mechanizmach. Po pierwsze na skutek narastającego braku możliwości zapewnienia właściwego napływu krwi do serca dochodzi do spadku jego objętości wyrzutowej z wszelkimi tego konsekwencjami - między innymi niedotlenieniem.

Dodatkowo, skoro krew nie może efektywnie napływać do jam serca, w wyniku tamponady osierdzia dochodzi do zastoju krwi w organizmie, efektem czego mogą być obrzęki.

Sytuacji kliniczne, które mogą doprowadzić do stanu tamponady serca, nie obejmują tylko stanów kardiologicznych – dzieje się tak na skutek na przykład chorób nowotworowych czy też w przebiegu gruźlicy. Tamponada osierdzia może być także konsekwencją urazu – na przykład komunikacyjnego.

Z uwagi na konsekwencje, jakie może nieść za sobą tamponada osierdzia warto wspomnieć o jej objawach. Wiele zależy od tempa narastania objętości w worku osierdziowym. Przy szybkim tempie istnieje ryzyko zatrzymania pracy serca, a w związku z tym nawet śmierci.

Płyn może jednak gromadzić się powoli, w związku z czym objawy towarzyszące tamponadzie serca również mogą rozwijać się powoli, dzięki możliwościom adaptacyjnym osierdzia. Typowymi objawami tamponady serca jest duszność oraz zmniejszenie tolerancji na wysiłek fizyczny.

• Choroba wieńcowa - co o niej wiemy?
• Kardiomiopatia - specyfika i rodzaje choroby
• Co to jest niewydolność serca?

Dochodzi także do powstawania obrzęków, które lokalizuje się głównie w dolnych partiach ciała. Konsekwencją tamponady osierdzia jest również tachykardia, która może być bezpośrednio odczuwana przez chorego.

Dzięki rozwojowi technik diagnostycznych, dysponujemy szerokim zakresem badań, które w znaczący sposób ułatwiają postawienia właściwej diagnozy – w tym wypadku tamponady serca.

Kluczowym dla postawienia rozpoznania tamponady serca jest badanie echokardiograficzne. Pomocne może okazać się wykonanie badania EKG, ale także rentgenogramu – jednak ich wynik może nie być jednoznaczny.

Nie będzie odkrywczym stwierdzenie, że leczenie tamponady osierdzia zależy od jej etiologii. W sytuacji, kiedy objawy narastają w dużym tempie konieczna jest natychmiastowa interwencja lekarska. Procedurą terapeutyczną jest w tym wypadku perikardiocenteza – czyli odbarczenie worka osierdziowego efektem czego możliwa jest bardziej efektywna praca serca.

W tamponadzie serca kluczowe jest postawienie trafnej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia w szybkim tempie szczególnie, kiedy objawy tamponady osierdzia szybko narastają - z tego względu w przypadku tamponady, która wystąpi w szpitalu, szanse pacjentów na pozytywne wyjście z tej sytuacji jest znacznie większe.