Masz palce pałeczkowate? "To znak, że do organizmu dociera coraz mniej tlenu" [komentarz eksperta]
Palce pałeczkowate mogą być sygnałem ostrzegającym przed groźnymi chorobami. W wielu przypadkach nietypowe odkształcenie palców może być ostatnim dzwonkiem na udanie się do lekarza.
1. Palce Hipokratesa
Pierwszym, nieodczuwalnym objawem pojawienia się tzw. palców pałeczkowatych jest zwiotczenie łożysk paznokci. Później następuje pogrubienie dystalnych paliczków, czyli końcówek palców. Paznokcie powiększają się i wyraźnie zaokrąglają swoją powierzchnię. W polskiej tradycji medycznej nazywano je kiedyś "palcami Hipokratesa" lub "palcami dobosza".
W angielskiej terminologii medycznej utarła się nazwa "clubbing". W pełni oddaje ona to, co dzieje się palcami – "club" to maczuga. A taki kształt przybierają wszystkie palce obu dłoni.
Lekarze od dawna szukali przyczyn powstawania tego nietypowego objawu. Wśród głównych podejrzanych znajdowały się zmiany hormonalne. I choć zdarzają się pacjenci, u których te nieprawidłowości mają podłoże nadczynności przytarczyc, to najpoważniejszymi dolegliwościami powodującymi wyraźne zniekształcenie dłoni są choroby powiązane z nieodpowiednim poziomem tlenu w organizmie.
Brytyjscy naukowcy odkryli niedawno, że wsytępowanie palców pałeczkowatych może być przyczyną nowotworów płuc. Dlatego wymyślili prosty test na raka, który można wykonać w domu
Zobacz też Palce młotkowate
2. Palce pałeczkowate - efekt zmian genetycznych
Dr n. med. Krzysztof Wróbel, kardiochirurg przypomina, że palce pałeczkowate mogą być efektem zmian genetycznych.
- Palce pałeczkowate mogą być też wynikiem choroby dziedzicznej. Mogą wystąpić wtedy już u małych dzieci. Osoby cierpiące np. na mukowiscydozę mają problemy z oddychaniem od urodzenia. Choroba sprawia, że ich płuca nie działają tak, jak trzeba. Dla większości chorych jedynym ratunkiem jest przeszczep płuc. Wcześniej te osoby po prostu umierały. Dziwny kształt dłoni u nich nie jest niczym niezwykłym. - mówi dr Wróbel.
Wszystkie choroby, w których występuje ten nietypowy objaw, mają wspólny mianownik – niedotlenienie.
- Palce pałeczkowate mogą być objawem wielu chorób. Dzieje się tak, ponieważ powstają na skutek długotrwałego i poważnego niedotlenienia organizmu. Dlatego ten objaw będzie sygnałem występowania wszystkich chorób, za których sprawą stężenie tlenu we krwi jest obniżone.
Jak zaznacza Dr Wróbel, można zapobiegać chorobom, zanim pojawi się tak późny objaw. Schorzenia powodujące niedotlenienie organizmu dają wcześniej sygnały, że coś się dzieje się nie tak.
- Zanim wystąpią palce pałeczkowate, pojawia się jeszcze jeden objaw poprzedzający – tzw. sinica. Usta i skóra zaczynają zmieniać kolor na sinoniebieski. Wygląda to tak, jakby ktoś za długo przebywał w zimnej wodzie. Ona pojawia się, kiedy zawartość tlenu we krwi spada poniżej 90 proc. Jeśli mamy zdrowe serce i płuca, to saturacja (czyli procent tlenu we krwi) będzie wynosiła między 95 a 99 proc.
3. Palce pałeczkowate są coraz rzadziej widywane
Kardiochirurg podkreśla, że to schorzenie rozwija się bardzo długo. Pacjent musi ignorować wcześniejsze symptomy mówiące o tym, że dzieje się coś niedobrego.
- Takie niedotlenienie musi trwać wiele tygodni, miesięcy, a nawet lat. Żeby wystąpiły, organizm musi cierpieć na jakąś przewlekłą (lub rozwijającą się dynamicznie) chorobę płuc, serca lub krwi. Nie musi to od razu oznaczać zmian o charakterze zagrażającym życiu człowieka. Sinica, a później palce pałeczkowate, występują nawet u osób z anemią. Ze względu na zmiany we krwi poziom tlenu w organizmie drastycznie spada.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że lekarze z Wielkiej Brytanii zalecają osobom z palcami pałeczkowatymi przeprowadzenie testów na choroby nowotworowe płuc i oskrzeli. Choć jeśli zmiany wystąpią już na dłoniach, to choroba najprawdopodobniej rozwinęła już się znacząco.
Na koniec kardiochirurg przypomina, że kiedy zauważymy niepokojące zmiany u siebie, należy szybko podjąć działania. Coraz rzadziej udaje się zaobserwować tak późne zmiany, jak palce pałeczkowate. Lekarze podkreślają, że jest to dobry znak.
- W związku z rozwojem medycyny i tym, że dzisiaj wiele z chorób, które wymieniłem, leczy się znacznie szybciej, to występowanie palców pałeczkowatych jest rzadsze. To jest na tyle późny objaw, że pacjenci, zazwyczaj, trafiają wcześniej do lekarza. To trochę tak jak ze szczepionkami. Dzięki nim jest wiele chorób, których ja na oczy nawet nie zobaczę. Z palcami pałeczkowatymi jest tak samo – widujemy je niezwykle rzadko. - podsumowuje Dr n. med. Krzysztof Wróbel.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.