Zapalenie mięśnia sercowego po szczepionce na COVID-19. Nowe dane

W ostatnich dniach AstraZeneca udostępniła dane dotyczące przyczyn powstawania zakrzepów po szczepionkach na COVID-19. Teraz poznajemy szczegóły występowania zapalenia mięśnia sercowego (ZMS) po szczepionkach mRNA. Czym charakteryzuje się ZMS?

Zapalenie mięśnia sercowego to rzadka, ale poważna choroba, które może osłabić serce i zaburzyć jego system elektryczny odpowiedzialny za regularne skurcze. Autorzy nowej pracy opublikowanej w piśmie "Circulation" wyjaśniają, że zazwyczaj ZMS powstaje w przebiegu infekcji wirusowej. Wiadomo jednak, że zdarzają się nieliczne przypadki ZMS po szczepieniu na COVID-19.

- W czerwcu tego roku Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień Ochronnych doniósł o prawdopodobnym związku między opartą na mRNA szczepionką przeciw COVID-19 i zapaleniem mięśnia sercowego, szczególnie u osób poniżej 39. roku życia. Jednak kolejne badania wskazują, że związane ze szczepieniem na COVID-19 przypadki zapalenia mięśnia sercowego są rzadkie i zwykle łagodne – mówi Donald. M. Lloyd-Jones, prezes American Heart Association.

Obecnie postanowiono przyjrzeć się występowaniu ZMS u osób do 21 r.ż.

- Podczas gdy obecnie dostępne dane na temat objawów, nasilenia choroby i krótkoterminowych skutków są ograniczone, zdecydowaliśmy się sprawdzić dużą grupę prawdopodobnych przypadków tej choroby, która wiąże się ze szczepieniami przeciw COVID-19 u nastolatków i dorosłych przed 21. rokiem życia w Ameryce Północnej – mówi współautorka badania, prof. Jane W. Newburger.

Naukowcy przeanalizowali dane pochodzące z 26 centrów pediatrycznych w USA i Kanadzie, które dotyczyły pacjentów poniżej 21. roku życia z objawami ZMS, które pojawiły się w czasie do miesiąca od szczepienia i wskazującymi na niego wynikami badań. W sumie naukowcy ocenili 139 przypadków młodych osób w wieku 12-20 lat.

Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że:

• 90 proc. pacjentów to mężczyźni, w wieku średnio 15-18 lat.
• Niemal każdy przypadek choroby pojawił się po szczepieniu preparatem opartym na mRNA.
• Objawy pojawiły się średnio w czasie dwóch dni od zaszczepienia.
• Najczęstszym symptomem był ból w klatce piersiowej (99,3 proc. pacjentów), gorączka (30,9 proc.) i krótki oddech (27,3 proc.).
• Ok. jedna piąta pacjentów została przyjęta na oddział intensywnej terapii, ale nikt nie zmarł.
• Większość osób była przy tym hospitalizowana przez okres 2-3 dni.
• Ponad 2/3 chorych, którym wykonano badanie MRI serca, miało ślady zapalenia lub uszkodzenia mięśnia sercowego.
• U prawie 19 proc. chorych doszło do osłabienia funkcji lewej komory, jednak później funkcje serca u wszystkich wróciły do normy.

- Dane te sugerują, że w większości przypadków zapalenie mięśnia sercowego u osób poniżej 21. roku życia, prawdopodobnie związanego ze szczepieniami przeciw COVID-19, jest łagodne i szybko ustępuje – mówi autor badania prof. Dongngan T. Truong.

Autorzy badania podkreślają, że uwzględnione w analizie osoby to pacjenci, którzy zgłaszali się do szpitala, a to znaczy, że mogli mieć poważniejsze objawy, niż inni chorzy, którzy nie trafili do kliniki.

Dr Krzysztof Ozierański, kardiolog i specjalista w leczeniu zapalenia mięśnia sercowego potwierdza, że przypadki choroby po szczepieniu dotyczą głównie nastoletnich i młodych, dorosłych mężczyzn.

- Takie powikłania są obserwowane głównie u osób młodych, czyli w populacji, w której ogólnie najczęściej występuje ZMS. Nie wiemy, czy te osoby i tak rozwinęłyby ZMS bez względu na szczepienie. Choć oczywiście nie można wykluczać, że szczepienie jest jakimś czynnikiem wyzwalającym – podkreśla dr Ozierański.

Ekspert zwraca również uwagę, że w normalnych warunkach na 100 tys. populacji w Polsce zdarza się od kilkunastu do kilkudziesięciu przypadków ZMS rocznie. Więc przyjęcie szczepienia przeciw COVID-19 istotnie nie zwiększa ryzyka ZMS. Tym bardziej że wcześniejsze badania pokazywały związek schorzenia z innymi szczepieniami, np. przeciwko ospie.

Jak wyjaśnia dr Ozierański, zazwyczaj ZMS pojawia się jako powikłanie po infekcjach wirusowych, ale może również wystąpić np. po podaniu niektórych leków, bądź w przebiegu chorób autoimmunologicznych.

- Do zapalenia mięśnia sercowego dochodzi na skutek reakcji autoimmunologicznej, podczas której organizm wytwarza odpowiedź (np. przeciwciała) przeciwko własnym komórkom. W wyniku tego w mięśniu sercowym dochodzi do zapalenia - tłumaczy ekspert.

Lekarz dodaje, że przebieg zapalenia mięśnia sercowego może być bardzo różny i często jest nieprzewidywalny.

- U około połowy przypadków zapalenie mięśnia sercowego przebiega w formie łagodnej albo nawet bezobjawowej. Pacjenci odczuwają niewielki ból w klatce piersiowej, kołatanie serca oraz duszność. Objawy te nie są charakterystyczne, więc czasami pacjenci nawet nie zdają sobie sprawy, że przechodzą ZMS - wyjaśnia dr Ozierański.

Niestety, u pozostałych pacjentów dochodzi do groźnych zaburzeń rytmu i niewydolności serca, które mogą prowadzić nawet do zgonu. Osoby z powikłanym ZMS mają gorszą jakość życia i często są niezdolne do pracy.

Lekarze radzą, aby osoby, które miały kiedykolwiek epizod kardiologiczny przed przyjeciem szczepionki mRNA skonsultowali się z lekarzem, albo wybrali szczepionkę innego producenta, opartą na mechanizmie wektorowym (np. AstraZeneca lub Johnson&Johnson).

- W absolutnie przeważającej części badania nadal wskazują, że korzyści ze szczepień przeciw COVID-19 to 91 proc. skuteczność w zapobieganiu powikłaniom ciężkiego COVID-19, w tym hospitalizacji i śmierci. Dalej przewyższają bardzo małe ryzyko skutków ubocznych, w tym zapalenia mięśnia sercowego – podsumowują autorzy badań.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl