Zwichnięcie stawu biodrowego

Zwichnięcie stawu biodrowego pojawia się zwykle u młodych osób, w najaktywniejszym momencie życia i spowodowane jest przez upadek z wysokości (np. z drabiny), wypadek samochodowy, motorowy lub inny silny uraz. Dużo rzadziej przyczyną zwichnięcia jest uprawianie sportu, wyjątkiem jest: football amerykański, rugby, wspinaczka wysokogórska, snowboarding, jazda na nartach, gimnastyka i wyścigi samochodowe. U dzieci wystarczy dużo mniejsza siła, by wybić kość z panewki. W 90 proc. przypadków kość udowa przemieszcza się do tyłu, w pozostałych do przodu. Objawami zwichnięcia stawu biodrowego są:

• bardzo silny ból biodra,
• niemożność poruszania uszkodzoną nogą,
• obrzęk,
• krwiak.

Zwichnięcie stawu biodrowego może być zakwalifikowane jako:

• zwichnięcie typu 1 – brak dodatkowych uszkodzeń kości;
• zwichnięcie typu 2 – drobne ukruszenie kości, ale uszkodzony staw jest stabilny;
• zwichnięcie typu 3 – duża niestabilność stawu;
• zwichnięcie typu 4 – zwichnięcie wraz z uszkodzeniem głowy kości udowej.

Przy zwichnięciu biodra może dojść także do uszkodzenia nerwów, co wywołuje brak czucia w stopie. Po takim urazie może się także pojawić uszkodzenie naczyń krwionośnych, co skutkuje niedostatecznym ukrwieniem całej nogi.

Innym rodzajem zwichnięcia stawu biodrowego jest zwichnięcie wrodzone. Taka nieprawidłowość nazywa się dysplazją stawu biodrowego i występuje 2-4 razy na 1000 urodzeń, przy czym 80-85 proc. przypadków to dziewczynki. Dysplazja stawu biodrowego obejmuje nieprawidłowości w budowie panewki stawowej, przeskakiwanie kości, skrócenie dotkniętej chorobą kończyny i jej widoczną asymetrię. Leczenie dysplazji obejmuje zakładanie dziecku specjalnych uprzęży, a w razie braku poprawy – leczenie chirurgiczne. W razie braku leczenia może dojść do zmian zwyrodnieniowych i powstania biodra koślawego.

Zwichnięty staw biodrowy wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej. Nie należy ruszać osoby, u której podejrzewamy zwichnięcie biodra. Chorych ze zwichnięciem stawu biodrowego transportuje się w pozycji leżącej. Na czas transportu kończyna jest unieruchamiana. Leczenie odbywa się w szpitalu i polega na szybkim nastawieniu stawu w znieczuleniu ogólnym. Wcześniej robi się prześwietlenie w celu ustalenia, czy nie powstały jakieś dodatkowe uszkodzenia kości, stawu czy tkanek miękkich. Po nastawieniu przeprowadza się także badanie rentgenowskie, aby stwierdzić, czy kości są w odpowiednim miejscu. W rzadkich przypadkach, jeśli uszkodzenia są zbyt duże, aby poprawnie nastawić staw, stosuje się operację chirurgiczną. Po nastawieniu stawu, metodą tradycyjną lub operacyjną, kończyna pozostaje na wyciągu przez ok. 2-3 tygodnie. 2-3 miesiące są potrzebne, aby biodro powróciło do sprawności. W przypadku braku leczenia może dojść do uszkodzenia naczyń krwionośnych oraz martwicy głowy kości udowej. Ryzyko zwiększa się, im dłużej zwichnięte biodro pozostaje nienastawione.

Źródła

1. Osiągnięcia w chirurgii biodra u dorosłych
2. Marczyński W. (red.), Postępowanie praktyczne w ortopedii i traumatologii, Medipage, Warszawa 2008, ISBN 978-83-89769-94-7
3. Gaździk T., Podstawy ortopedii i traumatologii narządu ruchu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001, ISBN 83-200-3317-9
4. Szulc A. (red.), Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja tom 1-2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2003, ISBN 83-200-2823-X