Zaskakujące czynniki, które mogą wywołać kamienie nerkowe
Choć kamienie nerkowe nie osiągają zbyt dużych rozmiarów, ból jaki wywołują, bywa naprawdę nie do zniesienia. Skrystalizowane minerały mogą przemieszczać się bowiem od nerek w kierunku moczowodów do pęcherza moczowego i to właśnie ta wędrówka wywołuje przykre dolegliwości. Mamy jednak dobre wieści – odpowiednia dieta i zmiana stylu życia pomogą pozbyć się takich kłopotów. Zobacz, co przyczynia się do ich powstawania i skoncentruj się na tym, by stopniowo eliminować negatywne czynniki.
1. Niedobór wapnia
Mogłoby się wydawać, że skoro wapń jest materiałem budulcowym najczęściej występującego rodzaju kamieni wapniowo-szczawianowych, powinniśmy postarać się ograniczyć spożywanie zawierających go produktów. A jednak nic bardziej mylnego. Najnowsze badania dowodzą, że osoby, które dbają o to, by w ich diecie nie zabrakło wapnia, są w o wiele mniejszym stopniu narażone na wystąpienie kamicy. Jak to możliwe?
Otóż zmniejsza się wchłanianie szczawianów z przewodu pokarmowego, co wiąże się z wapniem dostarczanym wraz z pokarmem, a nie z tym zawartym w moczu, który doprowadza zazwyczaj do formowania się kamieni. Z czystym sumieniem możemy zatem włączyć do jadłospisu nabiał i produkty mleczne. Oczywiście, w rozsądnych ilościach.
2. Obsesja na punkcie sałatek
Jakiś czas temu informowaliśmy, że ze zdrowym trybem życia też można przesadzić, a w tym przypadku stwierdzenie to ponownie znajduje potwierdzenie. Okazuje się bowiem, że jedzone w nadmiarze sałatki, uchodzące za ikonę zdrowego odżywiania, także mogą przyczynić się do rozwoju kamicy. Winę za to ponoszą szczawiany obficie występujące w składzie roślin liściastych, takich jak szpinak, rabarbar czy botwina.
Koncentracja w moczu zbyt dużej ilości tych związków znacznie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia schorzenia. Nie oznacza to, że powinniśmy zrezygnować z jedzenia warzyw. Wybierajmy po prostu te, które zawierają mniejszą ilość szczawianów. Postawmy np. na kapustę zamiast szpinaku, czy kalafior zamiast amarantusa.
3. Dieta na słono
Mogłoby się wydawać, że na liście negatywnych skutków nadmiernego spożywania soli kamica nie zajmuje zbyt wysokiej pozycji. Okazuje się jednak, że przyprawa ta może przyczynić się do zwiększenia ilości wydalanego przez nerki wapnia. Nie wystarczy odstawienie solniczki – sól jest bowiem sekretnym składnikiem wielu produktów: mięs, wędlin, ryb czy gotowych dań, o fast foodach nie wspominając. Zdaniem ekspertów powinniśmy ograniczyć spożycie soli do 3–5 gramów na dobę. Ilość ta powinna ulec zmniejszeniu w przypadku osób, które mają wysokie ciśnienie krwi.
4. Zbyt mało cytrusów
Regularne sięganie po owoce cytrusowe ma wiele zalet. Do tych najbardziej oczywistych, a więc wsparcia pracy układu immunologicznego czy pozytywnego wpływu na sylwetkę, należy dodać jeszcze jeden. Cytrynian, który znajduje się w ich składzie, przeciwdziała odkładaniu się w układzie moczowym niebezpiecznych złogów. Badanie, którego wyniki opublikowano na łamach czasopisma „Nature” dowodzi, że w ciągu miesiąca u osób, które zdecydowały się włączyć do swojej diety cytrusy, znacznie zmniejszył się poziom zawartych w moczu szkodliwych związków odpowiedzialnych za powstawanie kamieni nerkowych.
5. Nadmiar mięsa
To niestety nie najlepsza wiadomość dla mięsożerców. Tak często goszczące na naszych stołach czerwone i drobiowe mięso także nie sprzyja zdrowiu dróg moczowych. W o wiele lepszej sytuacji są wegetarianie. Jak przekonują specjaliści, niebezpieczeństwo wystąpienia u nich kamieni nerkowych jest nawet od 30 do 50 proc. mniejsze niż u tych, którzy nie widzą siebie w roli jarosza. Rozwiązaniem jest zatem ograniczenie ilości zjadanego mięsa i zadbanie o odpowiednią ilość magnezu w diecie.
6. Słodkie napoje gazowane
Pozostając w temacie nawadniania, warto pamiętać, że osoby narażone na rozwój kamicy, a zwłaszcza te, które podobne epizody mają już za sobą, nie powinny pić napojów gazowanych. Z badań wynika, że osoby, które wypijają średniej objętości puszkę czy butelkę takiego płynu dziennie, są narażone na wystąpienie kamieni o 23 proc. bardziej niż te, które decydują się na inny napój. A to tylko jeden spośród długiej listy negatywnych skutków ich spożywania.
7. Mrożona herbata
Zaspokajająca pragnienie i orzeźwiająca mrożona herbata, po którą tak chętnie sięgamy w upalne dni, również nie ma najlepszego wpływu na nasze zdrowie. Eksperci z Loyola University Medical Center przekonują, że ze względu na wysoką ilość obecnych w jej składzie szczawianów, lepiej nie sięgać po nią zbyt często. Mając na uwadze fakt, że odwodnienie także może przyczynić się do rozwoju choroby, zamieńmy mrożoną herbatę na wodę mineralną, a jeszcze lepiej na zieloną herbatę, której prozdrowotne właściwości są naprawdę nieocenione.
8. Rodzice
Skłonność do powstawania kamieni nerkowych często dzielimy z rodzicami i wynika to nie tylko z faktu korzystania ze wspólnej lodówki. Choć podobna dieta ma oczywiście ogromne znaczenie, czynniki genetyczne w wielu przypadkach biorą górę nad wszystkimi innymi. Tak jak w przypadku np. cukrzycy, ma to związek z przekazaniem kombinacji genów, która może uniemożliwiać efektywne wchłanianie niebezpiecznych szczawianów.
9. Choroby zapalne jelit (IBD)
Choroby zapalne jelit też mogą narażać nas na powstanie kamieni. Chodzi tu przede wszystkim o chorobę Crohna i wrzodziejące zapalenie okrężnicy. Osoby cierpiące na te dolegliwości znacznie częściej zgłaszają się do lekarza z objawami kamicy. Ma to związek z towarzyszącym im zaburzeniem wydalania. Biegunka często prowadzi do odwodnienia, a w efekcie do wytrącania się groźnych kryształków.
10. Środki przeczyszczające
Nadużywanie tego typu preparatów niestety weszło nam w nawyk, z którego szkodliwości nawet nie zdajemy sobie sprawy. Coraz chętniej sięgają po niego osoby przekonane, że środek nie tylko pomoże im pozbyć się uciążliwych zaparć, ale przy okazji przyspieszy efekty odchudzania. Tymczasem zbyt częste raczenie organizmu takim preparatem może zaburzyć jego naturalną zdolność do wchłaniania substancji odżywczych (w tym tych zawartych w lekach) oraz zaburzyć równowagę elektrolitową, w konsekwencji doprowadzając do wytrącenia kamieni.
11. Orzechy
Uwielbiane za znakomite walory smakowe i doceniane za niesamowite prozdrowotne właściwości orzechy mają niestety swoje wady, jak wszystko, co zaczynamy jeść w zbyt dużych ilościach. Ze względu na wysoką zawartość szczawianów naszym nerkom nie przypadną do gustu zwłaszcza orzeszki ziemne, orzechy nerkowca i migdały. Choć stanowią świetną alternatywę dla wysokokalorycznych przekąsek, lepiej po prostu z nimi nie przesadzać.
12. Masa ciała
Osoby zmagające się z otyłością są o 35 proc. bardziej narażone na kamicę niż te, które nie mają problemów z utrzymaniem właściwej wagi. Naukowcom nie udało się jak dotąd dokładnie ustalić przyczyn tej zależności, jednak podejrzewają, że nadprogramowe kilogramy negatywnie wpływają na środowisko dróg moczowych, co sprzyja powstawaniu kamieni. Mamy zatem kolejny argument przemawiający za tym, że zdecydowanie warto dbać o szczupłą sylwetkę.
13. Stres
Gdybyśmy tylko mogli zobaczyć, jakie zmiany zachodzą w naszym organizmie, kiedy odczuwamy silny stres, z pewnością jak ognia zaczęlibyśmy unikać szargających nerwy sytuacji. Badania naukowców dokładają kolejną cegiełkę do szeregu tych nieszczęść. Okazuje się, że hormon wazopresyny, wydzielany w większych ilościach właśnie w czasie napięcia, może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia kamieni nerkowych.
14. Siedzący tryb życia
Jeśli regularna aktywność fizyczna nie jest nam obca, mamy o wiele mniej powodów do zmartwień niż osoby, które sport znają jedynie z telewizji. Ci z nas, którzy przynajmniej od czasu do czasu znajdują odrobinę czasu na ćwiczenia, wyświadczają nerkom ogromną przysługę. Brak ruchu zwiększa bowiem stężenie wapnia we krwi, co może skończyć się bardzo nieprzyjemnie.
15. Wysoka temperatura
Osoby mieszkające na terenach o cieplejszym klimacie o wiele częściej mają kłopoty związane z kamieniami niż te, które przebywają w chłodniejszych strefach klimatycznych. Druga z wymienionych grup, w tym oczywiście Polacy, na rozwój choroby narażona jest zwłaszcza latem, kiedy tak łatwo o nadmierny ubytek wody z organizmu. Kiedy słupek rtęci wskazuje grubo ponad 20 stopni, powinniśmy szczególnie zadbać o dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości płynów.
16. Słodkości
Niepohamowany apetyt na słodycze to przyczyna wielu najróżniejszych problemów, wśród których znajdziemy niestety także kamienie nerkowe. Zbyt duża ilość cukru sprzyja powstawianiu kwasu szczawiowego. Jeżeli ciężko jest obyć się bez słodkości, postawmy na słodkie owoce i zdrowe desery, np. sorbety, które przyjemnie połechtają nasze kubki smakowe, a jednocześnie nie dostarczą zbyt wielu węglowodanów.
17. Ostre przyprawy
Wielbiciele intensywnych smaków też będą zawiedzeni – związki zawarte w ostrych przyprawach mogą niekorzystnie wpływać na stan naszego układu moczowego. Niewskazane jest również stosowanie przypraw, w których składzie znajdziemy glutaminian sodu, np. popularnych dosypek wzbogacających smak zup i sosów.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.