Arszenik – charakterystyka, zastosowanie, zatrucie

Arszenik – tritlenek di arsenu – to biała, drobnokrystaliczna, bezzapachowa i bezsmakowa substancja. Związek ten jest też silnie toksyczny i trujący. Choć dziś rzadko słyszy się o wykorzystaniu arszeniku do popełnienia zbrodni, to wciąż odnotowywane są przykłady zatrucia tym związkiem chemicznym. Jednak arszenik ma też zastosowanie w medycynie.

Arszenik – tritlenek di arsenu – to biała, drobnokrystaliczna, bezzapachowa i bezsmakowa substancja. Związek ten jest też silnie toksyczny i trującyArszenik – tritlenek di arsenu – to biała, drobnokrystaliczna, bezzapachowa i bezsmakowa substancja. Związek ten jest też silnie toksyczny i trujący
Źródło zdjęć: © adobestock

Zastosowanie arszeniku

Arszenik wykorzystywana jest jako trucizna na gryzonie. Do roku 1956 w Polsce był używany do wyrobu farb. Produkowano z niego też szkoło, emalie, był wykorzystywany jako środek do konserwacji skór i drewna. Arszenik miał też zastosowanie w stomatologii – służył do niszczenia miazgi zębowej. Ze względu na trujące działanie arszeniku powyższe zastosowania wyszły już z użycia.

Arszenik w medycynie

Od wieków arszenik stosowany był jako trucizna – skuteczna i nie do uchwycenia przez zmysły. Jego negatywną stronę coraz częściej przykrywa działanie medyczne. Arszenik wykorzystywany jest jako lek przeciwnowotworowy w leczeniu ostrej białaczki promielocytowej. Tego typu działanie arszeniku zaobserwowano w XX wieku. Podanie doustne zakończyło się jednak niepowodzeniem. Inaczej stało się w próbach podania dożylnego – dały one wynik pozytywny.

Leczenie nowotworu arszenikiem wykazuje niewielkie działania uboczne. Działania niepożądane arszeniku, jeśli się pojawiały, miały niewielkie nasilenie i szybko mijały. Jako lek arszenik stosuje się po niepowodzeniu chemioterapii lub w nawrocie choroby.

Trucizna na talerzu

Objawy zatrucia arszenikiem

Dziś rzadko kto słyszy o celowym wykorzystaniu arszeniku do pozbawienia kogoś życia. Na zatrucie tym związkiem narażone są osoby, które w swojej pracy mają z nim kontakt. W jaki sposób może dojść do zatrucia arszenikiem? Poprzez spożycie, wdychanie, a także wniknięcie do organizmu przez skórę, włosy, paznokcie. Zatrucie arszenikiem daje konkretne objawy. Zalicza się do nich: bóle głowy, metaliczny posmak i nadmiar śliny w ustach, nadmierne pocenie, oddech o zapachu czosnku, pragnienie, biegunkę, wymioty, krwiomocz, utratę przytomności. Ostre zatrucie może wywołać już 70-200 mg związku.

Może też dojść do podtruwania arszenikiem (dawka 10-50 mg na dobę). Wtedy u osoby podtruwanej wystąpią zmiany skórne (np. ściemnienie skóry), zaczną wypadać włosy, pojawią się bóle brzucha, mięśni, zapalenie błony śluzowej nosa i oczu.

Zobacz także:

Płukanie żołądka

Najważniejsze jest, by pomoc medyczna została udzielona jak najszybciej. Jeśli tak się nie stanie, w ciągu kilku lub kilkunastu godzin dojdzie do zgonu osoby, która się zatruła arszenikiem. Leczenie, podobnie jak przy innych zatruciach, obejmuje zazwyczaj płukanie żołądka. Pacjentowi podaje się też leki, których zadaniem jest niedopuszczenie do dalszych szkodliwych działań arszeniku.

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda