Bywają mylone z niestrawnością. Sygnał ostrzegawczy układu pokarmowego
Problemy ze strony przewodu pokarmowego to jedne z najczęstszych powodów wizyt w gabinetach lekarskich. Większość z tych dolegliwości ma łagodny i przemijający charakter, ale w części przypadków mogą być pierwszym objawem poważniejszych chorób. Wczesne rozpoznanie ma kluczowe znaczenie dla rokowania, co podkreślają badania publikowane w "The Lancet Gastroenterology & Hepatology".
Tak układ pokarmowy woła o pomoc. Z tymi objawami zgłoś się do lekarza
W tym artykule:
Łagodne dolegliwości
Zgaga, zaparcia czy krótkotrwała biegunka zwykle wynikają z błędów dietetycznych, stresu lub zmian w rytmie dnia. Według przeglądu w "American Journal of Gastroenterology" aż 40 proc. dorosłych doświadcza refluksu żołądkowo-przełykowego przynajmniej raz w miesiącu, a u większości objawy ustępują po modyfikacji diety: ograniczeniu tłustych i pikantnych potraw, alkoholu czy kofeiny.
Z kolei zwiększenie spożycia błonnika (30 g dziennie według zaleceń Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego) i nawodnienie pomagają złagodzić zaparcia. Regularna aktywność fizyczna – minimum 150 minut tygodniowo – usprawnia perystaltykę jelit, co potwierdziła metaanaliza z "Neurogastroenterology & Motility".
"Czerwone flagi" w objawach przewodu pokarmowego
Badania pokazują, że pewne symptomy powinny skłonić do natychmiastowej konsultacji:
Sztuczne barwniki w mięsie i słodyczach mogą powodować raka jelit. Badania naukowców z USA
krew w stolcu – krwawienie z odbytu, nawet sporadyczne, zwiększa ryzyko raka jelita grubego, zwłaszcza u osób powyżej 45. roku życia,
niezamierzona utrata masy ciała – nagły spadek wagi może sygnalizować choroby zapalne jelit, celiakię lub nowotwory przewodu pokarmowego,
problemy z połykaniem (dysfagia) – badanie z "Gut" dowiodło, że u pacjentów z postępującą dysfagią ryzyko nowotworu przełyku jest znacząco wyższe, dlatego konieczne jest szybkie wykonanie gastroskopii,
ból brzucha wybudzający w nocy – taki ból częściej wiąże się z wrzodami żołądka, zapaleniem trzustki lub chorobami nowotworowymi niż z niestrawnością.
Przewlekłe choroby jelit
Wczesne rozpoznanie chorób zapalnych jelit (IBD), takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego, pozwala spowolnić postęp i zapobiegać powikłaniom.
Badanie w "Inflammatory Bowel Diseases" wykazało, że pacjenci diagnozowani w pierwszym roku od wystąpienia objawów mają znacznie mniejsze ryzyko konieczności operacji w kolejnych latach.
Kolonoskopia pozostaje złotym standardem w wykrywaniu zmian przednowotworowych i raka jelita grubego. Usuwanie polipów podczas kolonoskopii redukuje ryzyko zgonu z powodu raka jelita grubego o 53 proc.
Znaczenie stylu życia i profilaktyki
Zdrowa dieta, utrzymanie prawidłowej masy ciała i rezygnacja z palenia tytoniu odgrywają istotną rolę w prewencji chorób przewodu pokarmowego. Badania w "Gut" potwierdzają, że dieta bogata w warzywa, owoce, ryby i pełne ziarna obniża ryzyko raka jelita grubego nawet o 30–40 proc.
Równie ważne jest ograniczenie alkoholu: prace w "Lancet Oncology" wskazują, że nawet umiarkowane spożycie zwiększa ryzyko raka przełyku i jelita grubego.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- The Lancet Gastroenterology & Hepatology
- American Journal of Gastroenterology
- Europejskie Towarzystwo Gastroenterologiczne
- Neurogastroenterology & Motility
- Gut
- Inflammatory Bowel Diseases
- Lancet Oncology
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
