Choroba Baastrupa – przyczyny, objawy, rozpoznanie i leczenie

Choroba Baastrupa, nazywana zespołem Baastrupa lub chorobą „całujących się wyrostków kolczystych” („kissing spine”) jest schorzeniem kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowym, choć może dotyczyć także innych kręgów. Zwyrodnienie kręgosłupa najczęściej pojawia się na poziomie kręgów L4-L5.

Zaburzenie jest związane z nadmierną ruchomością kręgosłupa, spowodowaną uszkodzeniem więzadła międzykolczystego lub za długimi wyrostkami kolczystymi kręgów. Jego istota polega na stykaniu się ze sobą wyrostków kolczystych. Te, ocierając się o siebie podczas ruchu, wywołują ból.

Na chorobę najczęściej cierpią osoby w podeszłym wieku. Zaburzenie swą nazwę zawdzięcza duńskiemu radiologowi, który opisał ją w 1933 roku. Był nim Christian Ingerslev Baastrup.

Stykanie się wyrostków kolczystych objawia się ostrym oraz przewlekłym bólem kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, w tym także tkliwością palpacyjną wyrostków i więzadeł kręgosłupa. Ból zwykle tonuje się podczas schylania, a nasila się w czasie prostowania.

Choroba wywołuje różne dolegliwości i dyskomfort, ale i prowadzi do stanów zwyrodnieniowych, bolesnego przerostu tułowia oraz pogłębiania się lordozy lędźwiowej. Ponadto ogranicza sprawność ruchową, wywołuje ból i dyskomfort podczas wykonywania najprostszych czynności.

Nie obserwuje się przy tym syndromów neurologicznych, takich jak parestezje, zaburzenia czucia, mrowienie, osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych czy promieniowania bólu kręgosłupa.

Choroba Baastrupa zwykle współtowarzyszy innym schorzeniom. Wielu specjalistów sądzi, że ustalenie czynnika odpowiedzialnego za to schorzenie jest bardzo trudne. Uznaje się, że przyczynami schorzenia jest:

• nadmierna aktywność kręgosłupa,
• predyspozycje anatomiczne, czyli tendencje do występowania zbyt długich wyrostków kolczystych kręgów,
• uszkodzenie więzadła międzykolczystego,
• postępująca lordoza kręgosłupa.Choroba pojawia się wraz z takimi schorzeniami jak:
• przepuklina krążków międzykręgowych,
• tworzenie się osteofitów (narośla kostne),
• kręgozmyk (przemieszczenie się kręgów względem siebie),
• spondyloza (zanik krążków miedzykręgowych postępujący z wiekiem).

Aby zdiagnozować chorobę Baastrupa, konieczna jest wizyta u lekarza. Bardzo ważny jest wywiad lekarski, a także badanie przedmiotowe, które może dać ważną wskazówkę. Typowe dla schorzenia jest, że przy pochylaniu się następuje złagodzenie objawów bólowych, zaś przy prostowaniu kręgosłupa - zaostrzenie (test skłonu kręgosłupa do przodu).

Konieczne jest wykonanie badania RTG kręgosłupa. Rozpoznanie potwierdza zagęszczające się utkanie kostne w obrębie sąsiadujących ze sobą kręgów, czyli charakterystyczny objaw tzw. "całujących się" wyrostków kolczystych. Zaleca się również wykonanie rezonansu magnetycznego (RM), co pozwala dokładnie prześwietlić wszystkie struktury kręgosłupa.

Chorobę Baastrupa można leczyć profilaktycznie lub operacyjnie. Jak pomóc choremu? Można wdrożyć leczenie zachowawcze, polegające na:

• kinesiotapingu, czyli stosowaniu specjalistycznych plastrów,
• podawaniu zastrzyków z kortykosteroidami (maja działanie przeciwbólowe),
• kinezyterapii (leczenie za pomocą ćwiczeń i ruchu, których celem jest wzmocnienie grzbietu i brzucha),
• fizykoterapii. To na przykład: laseroterapia, magnetoterapia, krioterapia, ultrasonoterapia czy elektroterapia.

Czasem jednak konieczne jest leczenie operacyjne. Dzieje się tak, gdy warunkiem funkcjonowania osoby chorej jest skrócenie wyrostków kolczystych. Podczas zabiegu chirurgicznego poprawia się kształt i długość kości poprzez ich przecięcie.

W leczeniu choroby Baastrupa bardzo ważna jest właściwa diagnoza. Od tego zależy optymalne postępowanie i skuteczne leczenie. Złe rozpoznanie przyczynia się do pogłębienia patologicznych zmian, co może prowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń. Chorobę różnicuje się z takimi jednostkami chorobowymi jak:

• przepuklina jądra miażdżystego krążka miedzykręgowego,
• spondyloza odcinka lędźwiowego,
• spondyloartroza kręgosłupa (tzn. zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa),
• stenoza kanału kręgowego.