Choroby alergiczne skóry

• Pokrzywka – najczęściej występująca choroba alergiczna skóry, w której wykwitem pierwotnym jest bąbel pokrzywkowy. Pokrzywka związana jest z gwałtownym wysiękiem w skórze właściwej, a jej charakterystyczną cechą jest szybkie powstawanie i równie szybkie ustępowanie bez pozostawiania blizn. Bąble pokrzywkowe czasami są bardzo dużych rozmiarów i obejmują większe obszary skóry. Niekiedy pokrzywce towarzyszy obrzęk naczynioruchowy głębszych tkanek, co daje zniekształcenie rysów twarzy lub zmiany w drogach oddechowych pod postacią chrypki lub silnej duszności. Bąble pokrzywkowe pojawiać się mogą także do kilkunastu dni po kontakcie z alergenem, dając wraz z dolegliwościami ogólnymi, takimi jak bóle stawowe, rozbicie, wzrost temperatury ciała, obraz pokrzywki typu choroby posurowiczej.
• Atopowe zapalenie skóry – to alergia skórna predysponowana genetycznie. W jej rozpoznaniu pomagają rodzinne uwarunkowania oraz obraz kliniczny zmian skórnych. Zliszajowacenia skóry albo wykwity rumieniowo-grudkowe umiejscawiają się zazwyczaj w zgięciach łokciowych, podkolanowych i na twarzy. Skóra jest sucha i szorstka. Czasami atopowe zapalenie skóry prowadzi do wypadania włosów. Często współwystępuje z katarem siennym lub astmą oskrzelową.
• Wyprysk kontaktowy – choroba alergiczna sprawiająca wiele kłopotów diagnostycznych. Trudności w jej rozpoznaniu powodowane są przez różnorodność odmian klinicznych. Wyprysk kontaktowy cechuje się występowaniem wielopostaciowych wykwitów pierwotnych (rumienie, pęcherzyki, bąble, grudki obrzękowe itd.) i wtórnych (nadżerki, przeczosy, strupki, złuszczenia itd.). Tego typu objawy mogą mieć nie tylko choroby alergiczne, ale też choroby pęcherzowe, wczesna faza ziarniniaka grzybiastego oraz świerzb.
• Osutki plamisto-grudkowe – należą do częstych objawów uczulenia na różne substancje lecznicze. Mogą pojawiać się bezpośrednio lub po kilku dniach od zastosowania leku, czasem nawet po zakończeniu leczenia. Te zmiany alergiczne wymagają różnicowania z dermatozami takimi jak kiła, łuszczyca, liszaj płaski czy różyczka, w których wykwitami są grudki.
• Rumienie – zróżnicowana pod względem obrazu klinicznego i etiologii grupa dermatoz. Jedynie niektóre jednostki chorobowe należące do rumieni mają podłoże alergiczne.

Rozpoznawanie alergii skórnych i różnicowanie ich z chorobami dermatologicznymi, zakaźnymi czy pasożytniczymi często nastręcza trudności. W ustaleniu, czy dana osoba cierpi na chorobę alergiczną, pomagają testy alergiczne skórne. Wyróżnia się testy punktowe, testy śródskórne i testy naskórkowe – tzw. płatkowe.

Testy skórne polegają na celowym spowodowaniu kontaktu alergenu podejrzanego o wywoływanie objawów chorobowych ze skórą, a następnie na interpretacji zmian skórnych. Przeprowadza się je zazwyczaj na wewnętrznej powierzchni przedramienia lub na plecach pacjenta. Jeśli nie dochodzi do zmian zapalnych w obrębie podania alergenu, można wykluczyć chorobę alergiczną.

W leczeniu alergii skórnych najczęściej stosuje się leki o działaniu ogólnym lub miejscowym. Wykorzystywane są leki przeciwhistaminowe podawane dożylnie, domięśniowo bądź doustnie. W przypadku dolegliwości ze strony układu oddechowego, np. duszności, wskazane jest podanie kortykosteroidów. Leczenie alergii skórnej polega również na wprowadzeniu właściwej diety. Pokrzywka alergiczna dobrze reaguje na sulfony, kolchicynę, a w ciężkich przypadkach konieczne bywa zastosowanie leków immunosupresyjnych.

Choroby alergiczne skóry łatwo pomylić chociażby ze świerzbem, grzybicą czy toczniem rumieniowatym układowym, które również mogą objawiać się wykwitami skórnymi. Dlatego właściwa diagnostyka alergii i dodatkowe badania są konieczne, aby podjąć skuteczne leczenie.

Źródła

1. Dermatologia - diagnostyka różnicowa, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-039-9
2. Campbell J.L., Chapman M.S., Dinulos J.G.H., Habif T.P., Zug K.A.
3. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, ISBN 978-83-200-4154-5
4. Silva-Rodrigues A., Wahl R., Alergologia w praktyce, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2007, ISBN 978-83-7522-017-9
5. Chazan R., Pneumonologia i alergologia praktyczna - badania diagnostyczne i terapia, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2011, ISBN 978-83-7522-061-2