Cukry proste - charakterystyka, podział, występowanie, wpływ cukrów prostych na zdrowie człowieka
Cukry proste należące do grupy węglowodanów, mogą zawierać jedną, dwie lub wielokrotne cząsteczki cukru. Są one obecne w nie tylko w miodzie, ale również w produktach pochodzenia roślinnego, np. owocach. Co warto o nich wiedzieć? Jak cukry proste wpływają na nasze zdrowie?
Cukry proste należące do grupy węglowodanów, mogą zawierać jedną, dwie lub wielokrotne cząsteczki cukru. Są one obecne w nie tylko w miodzie, ale również w produktach pochodzenia roślinnego, np. owocach. 
W tym artykule:
Czym są cukry proste?
Cukry proste nazywane również monosacharydami, są zaliczane do grupy węglowodanów. Stanowią częsty składnik naszej codziennej diety. Monosacharydy składają się z węgla, tlenu oraz wodoru. Enzymy trawienne nie powodują rozkładu tych pojedynczych cząsteczek. Cukry proste są wchłaniane bezpośrednio z przewodu pokarmowego.
Podstawowy podział cukrów prostych uwzględnia: glukozę, fruktozę, galaktozę a także mannozę. Cukry proste stanowią również element pozostałych węglowodanów takich jak monosacharydy, disacharydy, polisacharydy oraz oligosacharydy.
Cukry proste powodują natychmiastowy wzrost poziomu glikemii. Warto je traktować jako źródło szybko przyswajanej energii, np. po treningu. W innych sytuacjach wskazane jest stosowanie węglowodanów złożonych, które zapewniają długotrwałe uczucie sytości.
Spożywanie cukrów prostych w nadmiarze może skutkować rozwojem niektórych chorób, np. próchnicy, trądziku czy nadwagi.
Podział cukrów prostych
Podział cukrów prostych:
Glukoza– obecna w sokach, owocach oraz miodzie. Jest podstawowym substratem energetycznym dla komórek naszego organizmu. Stanowi podstawową jednostkę oligo- i polisacharydów, czyli wielocukrów.
Fruktoza – możemy znaleźć ją w różnych miodach, sokach owocowych, ale również w owocach. Jest składnikiem oligo- i polisacharydów. Pochodną fruktozy jest syrop glukozowo-fruktozowy, substancja dodawana przez producentów żywności do napojów owocowych oraz słodyczy. Specjaliści uważają, że ten cukier prosty stanowi pewien wyjątek pośród monosacharydów, ponieważ jest znacznie wolniej wchłaniany z krwi. Spożycie fruktozy w zbyt dużych ilościach może skutkować biegunką, a także problemami żołądkowo-jelitowymi.
Galaktoza – występuje zazwyczaj jako element oligosacharydów (jest między innymi składnikiem laktozy) i polisacharydów. Do przekształcenia galaktozy w glukozę dochodzi w wątrobie.
Mannoza – występuje w połączeniu z białkami (glikoproteiny) i tłuszczami (glikolipidy). Mannoza wykorzystywana jest do produkcji gum roślinnych.
Gdzie występują cukry proste?
Cukry proste są składnikiem wielu produktów spożywczych. Możemy znaleźć je w produktach pochodzenia roślinnego, np. owocach i warzywach. Występują również w żywności z białej mąki, miodzie, a także produktach mlecznych (ze względu na obecność laktozy). Jeśli chodzi o warzywa, cukry proste występują m.in. w kukurydzy, burakach, a także różnych odmianach dyni.
Jak cukry proste wpływają na nasze zdrowie?
Spożywanie cukrów prostych w nadmiernych ilościach może skutkować poważnymi problemami zdrowotnymi. Osoby, które sięgają zbyt często po węglowodany proste mogą zachorować w przyszłości na nadwagę lub otyłość, cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, czy miażdżycę. Nadmierne spożycie cukrów prostych może również powodować próchnicę zębów.
Cukry proste a trądzik
Cukry proste są idealną pożywką dla chorobotwórczych bakterii. Spożywanie cukrów prostych w nadmiarze może powodować:
- zaburzenie funkcji gruczołów łojowych,
- problemy skórne, np. trądzik, łojotokowe zapalenie skóry, uczulenie na twarzy, plecach czy ramionach,
- zanieczyszczenia skóry,
- wypadanie i przetłuszczanie włosów,
- problem nadprodukcji sebum.
Jak ograniczyć spożywanie cukrów prostych?
Warto ograniczyć spożywanie cukrów prostych w trosce o swoje bezpieczeństwo. Spożywanie węglowodanów prostych w dużych ilościach może powodować nie tylko próchnicę. Skutkiem spożywania tzw. pustych kalorii mogą być również zaburzenia funkcji gruczołów łojowych, choroby układu sercowo-naczyniowego, nadwaga oraz otyłość.
Jeśli każdego dnia sięgasz po słodką kawę czy herbatę, postaraj się ograniczyć ilość dodawanego cukru lub miodu. Standardowy biały cukier zastąp zdrowszym zamiennikiem, np. stewią. Stewia to roślina pochodząca z Ameryki Południowej, która uchodzi za znacznie słodszą, a przy tym zdecydowanie zdrowszą wersję popularnego cukru. Substancje słodzące stewii są również łatwo rozupuszczalne w wodzie.
Pamiętaj również o tym, by wyeliminować ze swojej diety słodkie przekąski, ciasteczka a także słodzone napoje gazowane, np. colę. Woda stanowi najzdrowszą alternatywę dla tego typu napojów.
Zobacz także
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
