Często piła ten napój, dożyła 98 lat. "Wszyscy dziwili się babci"

"Ciemna woda" to produkt uboczny powstający podczas tłoczenia oliwy z oliwek metodą mechaniczną. Proces ten rozpoczyna się od mielenia oliwek na pastę, a następnie oddzielania tłuszczu od części stałych i wodnych za pomocą wirówek lub pras hydraulicznych. W wyniku tego powstają trzy frakcje:

• oliwa z oliwek – stanowiąca główny produkt,

• sucha pulpa (wytłoki) – wykorzystywana m.in. jako pasza lub biomasa,

• wodnisty osad, czyli właśnie "ciemna woda" (OMWW).

Ta ostatnia frakcja zawiera resztki miąższu, pestek i soku komórkowego, a także rozpuszczone związki organiczne, w tym polifenole, cukry, kwasy tłuszczowe i białka. To właśnie obecność tych substancji sprawia, że OMWW jest jednocześnie bogatym źródłem bioaktywnych składników, ale i poważnym wyzwaniem środowiskowym.

Jej niska biodegradowalność i toksyczność dla roślin oraz mikroorganizmów sprawiają, że wymaga odpowiedniego oczyszczania przed ponownym wykorzystaniem.

Niedoceniany płyn przyciągnął jednak uwagę seniorki rodu, co odmieniło po latach postrzeganie "oliwkowych ścieków".

Zobacz także: Jak przechowywać oleje, by nie stały się toksyczne? Zapamiętaj te zasady

Inspiracją dla współczesnych badań nad OMWW stała się historia z Toskanii. Na rodzinnej farmie Fattoria La Vialla w regionie Chianti tradycja picia "ciemnej wody" przetrwała przez pokolenia. Nonna Caterina, prababcia obecnych właścicieli, piła codziennie pół szklanki tego gorzkiego płynu w sezonie tłoczenia oliwek. Choć sąsiedzi powątpiewali, ona była przekonana, że "acqua mora" to źródło zdrowia i długowieczności. Skutek? Caterina dożyła 98 lat w doskonałej kondycji.

Zainspirowana jej zwyczajem, farma La Vialla przebadała płyn, opracowała proces filtracji na zimno i zaczęła sprzedawać go w małych buteleczkach jako naturalny tonik prozdrowotny, w wersji gorzkiej lub lekko słodzonej. Każda 25-mililitrowa porcja zawiera więcej polifenoli niż litr dobrej oliwy extra virgin.

- Czy zdarzyło się wam, jak nam, zrewidować zwyczaje przodków i uznać, że ich praktyki, które kiedyś budziły nasze zdziwienie, były w istocie przejawem pradawnej mądrości? Wszyscy dziwili się babci, bo acqua mora jest niezwykle gorzka, ale ona się tym nie przejmowała – i miała rację. Jeden mały słoiczek zawiera więcej polifenoli niż cały litr dobrej oliwy extra virgin. Natura naprawdę niczego nie marnuje - mówi Gianni Lo Franco, współwłaściciel farmy produkującej zdrowy napój, cytowany przez "The Guardian".

Zobacz także: Pij ten zielony sok, by żyć dłużej. Jedna szklanka zdrowia dla długowieczności

Intuicja Cateriny nie zawiodła. "Ciemna woda" to bogate źródło wielu cennych składników odżywczych. Zawiera głównie polifenole, które wykazują m.in. działanie przeciwstarzeniowe.

"Ekstrakty z OMWW wykazały silne działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne, powodując znaczące zahamowanie proliferacji komórek nowotworowych i stresu oksydacyjnego w warunkach laboratoryjnych" - czytamy w opracowaniu "Olive Mill Wastewater as Source of Polyphenols with Nutraceutical Properties" opublikowanym w "Nutrients".

Dzięki temu, że naukowcy i eksperci żywienia wzięli pod lupę "oliwkowe ścieki", dziś wiadomo, że OMWW wykazują następujące właściwości:

• działanie przeciwzapalne – ogranicza aktywność mediatorów stanu zapalnego i wspomaga regenerację tkanek,

• silne działanie antyoksydacyjne – neutralizuje wolne rodniki i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym,

• działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe,

• wspieranie procesów gojenia ran – stymuluje produkcję kolagenu i poprawia elastyczność skóry,

• działanie przeciwnowotworowe – dzięki zdolności hamowania proliferacji niektórych komórek nowotworowych,

• obniżanie poziomu cholesterolu i cukru we krwi,

• korzystny wpływ na mikrobiom jelitowy i pracę układu pokarmowego,

• działanie ochronne układu sercowo-naczyniowego i wspieranie funkcji układu nerwowego.

Magdalena Pietras, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. The Guardian
2. BBC Science Focus
3. Nutrients