Krwioplucie - przyczyny, diagnostyka i leczenie

Krwioplucie to odkrztuszanie krwi lub plwociny zmieszanej z krwią, pochodzące z miąższu płuc lub dróg oddechowych. Trzeba różnicować je z odkrztuszaniem wydzieliny z krwią, która spływa do gardła z jamy nosa (krwioplucie rzekome) czy krwistych wymiotów. Krwioplucie diagnozuje się, gdy pojawia się pienista plwocina, jasnoczerwona krew i wrażenie krztuszenia w przypadku masywnego krwawienia.

Choć w praktyce zastosowanie znajduje uproszczony podział krwioplucia na niemasywne i masywne, biorąc pod uwagę ilości odkrztuszanej krwi w ciągu doby wyróżnia się:

• haemoptysis. Mówi się o nim, kiedy ilość odkrztuszanej czystej krwi lub jej zawartość w odkrztuszanej plwocinie jest niewielka lub śladowa, nie przekracza 20 ml w ciągu doby, • haemoptoe, oznaczający masywne krwioplucie. To sytuacja, gdy ilość odkrztuszanej krwi w ciągu doby znajduje się w przedziale 20–200 ml, • haemorrhagię. To krwotok płucny. Mówi się o nim, gdy z dróg oddechowych wydobywa się obfita ilość krwi, przekraczająca 200 ml/dobę lub 600 ml w okresie 48 godzin.

• Niektóre leki na nadciśnienie blokują rozprzestrzenianie się nowotworu
• Zapalenie oskrzeli jako powikłanie grypyc
• Suchy kaszel - przyczyny, diagnozowanie i domowe sposoby

Przyczyny krwioplucia, będącego symptomem choroby, polegającym na odkrztuszaniu krwi z nabłonka płuc lub dróg oddechowych, są różne. Najczęściej wywołuje je takie jednostki chorobowe jak:

• zapalenie oskrzeli, czyli choroba obejmująca układ oddechowy, która często przypomina przeziębienie lub grypę. Może mieć podłoże wirusowe lub bakteryjne,
• zapalenie płuc. To stan zapalny płuc atakujący pęcherzyki płucne, mający najczęściej podłoże wirusowe lub bakteryjne,
• rozstrzenie oskrzeli. Rozstrzenie oskrzeli, zarówno nabyte, jak i wrodzone, to choroba dróg oddechowych będąca nieodwracalnym rozszerzeniem światła oskrzeli w wyniku uszkodzenia ich ściany,
• rak płuca. U chorych z zaawansowaną chorobą nowotworową krwioplucie, obok duszności i kaszlu, stanowi jeden z trzech najczęściej występujących objawów ze strony układu oddechowego,
• gruźlica. To najczęstsza przyczyna krwioplucia do końca lat 60. ubiegłego wieku,
• niewydolność serca. To stan, w którym serce nie jest zdolne do pompowania odpowiedniej ilości krwi do narządów,
• zatorowość płucna, która polega na zamknięciu lub zwężeniu tętnicy płucnej lub części jej rozgałęzień przez skrzepliny.
• uraz płuca, także po zabiegach, takich jak bronchoskopia lub biopsja płuca.

W krajach rozwiniętych najczęstszymi przyczynami krwioplucia są nowotwory płuc, rozstrzenie oskrzeli i zakażenia układu oddechowego, zaś w krajach rozwijających się – wciąż gruźlica. Zdarza się, że za krwioplucie odpowiadają zaburzenia krzepnięcia, zakażenie pasożytnicze, nadciśnienie płucne, zapalenia naczyń i choroby tkanki łącznej, jak również aspiracja ciała obcego (najczęstsza przyczyna krwioplucia u dzieci).

Bywa, że wykrztuszanie z dróg oddechowych krwi lub krwistej plwociny wywołuje zażywanie kokainy lub leków:

• leki przeciwkrzepliwe (heparyna, acenokumarol),
• leki trombolityczne,
• kwas acetylosalicylowy.

W niektórych przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny krwioplucia. To tak zwane krwioplucie kryptogenne.

Krwioplucie jest zawsze niepokojącym objawem wymagającym diagnostyki. Zawsze, gdy się pojawi, konieczny jest kontakt z lekarzem.

Natychmiastowej pomocy medycznej wymaga sytuacja, gdy objawami współtowarzyszącymi są duszności lub nagły ból w klatce piersiowej, ból pleców, uczucie rozbicia, duszność w spoczynku, utrata masy ciała lub zmęczenie, brak lub ściszenie szmerów oddechowych lub gdy ilość wykrztuszanej krwi jest duża (masywne krwioplucie). Masywne krwioplucie oznacza odkrztuszanie ponad 600 ml krwi w ciągu 24 godzin.

Ponieważ często trudno jest określić ilość odkrztuszanej krwi, lekarze stosują pojęcie krwioplucia zagrażającego życiu (life-threatening hemoptysis). Stan ten ustala się na podstawie ilości odkrztuszanej krwi, szybkości krwawienia oraz współistnieniem innych czynników ryzyka zgonu, takich jak niestabilność hemodynamiczna, obturacja dróg oddechowych i niewydolność oddechowa lub.

Intensywność leczenia zależy od takich czynników, jak nasilenie krwawienia, podstawowe rozpoznanie i rokowanie. Krwioplucie zawsze budzi niepokój, ponieważ nawet śladowe może zwiastować krwotok płucny, który zagraża życiu.