Migrena w ciąży
Migrena w ciąży zdarza się stosunkowo rzadko. Bóle głowy nękające kobiety ciężarne na ogół nie mają charakteru migrenowego, tzn. nie towarzyszy im aura – zaburzenia widzenia. Istnieją jednak odstępstwa od reguły i czasami zachodzące w organizmie kobiety zmiany hormonalne mogą nasilać ból głowy. Sprzyjają mu stres ciążowy, hałas i zmęczenie. Dostępne są jednak lekarstwa na migrenę, które są bezpieczne dla płodu i mogą być stosowane w ciąży. Na migrenowe bóle głowy pomagają również techniki relaksacyjne i wizualizacja.
1. Migrenowe bóle głowy
Migrena to specyficzny ból głowy. Ma charakter ostry i pulsujący, który zazwyczaj obejmuje jedną stronę głowy. Bólowi towarzyszą zazwyczaj nudności lub wymioty oraz silne pocenie się. Dolegliwości bólowe pogłębia światło, dźwięk, więc naturalnym odruchem jest szukanie miejsca zacienionego. Migrenowe bóle głowy mogą trwać od kilku godzin do nawet kilku dni. Ból głowy związany z migreną często poprzedza tzw. "aura". Są to objawy neurologiczne, przejawiające się w postaci drętwienia w nogach i rękach, plamkami światła przed oczami czy niewyraźnymi obrazami.
Do tej pory mechanizm powstawania migreny nie został do końca poznany. Lekarze podejrzewają, że napad migreny może być spowodowany silnym rozszerzaniem się mózgowych naczyń krwionośnych. Niestety, migrena w niektórych przypadkach jest warunkowana dziedzicznie i występuje w rodzinach. Całkowite wyleczenie migreny jest niemożliwe. Bóle migrenowe daje się jednak łagodzić poprzez regularne przyjmowanie leków przepisanych przez neurologa.
2. Migrena w ciąży
Migrena w ciąży występuje zazwyczaj w pierwszym trymestrze i jest spowodowana jest zmianami hormonalnymi. Poziom hormonów ciążowych jest na tyle wysoki, że może to prowadzić do rozregulowania ciśnienia krwi. Zmiany te wpływają z kolei na rozszerzanie się naczyń krwionośnych w okolicach mózgu, co skutkuje uporczywymi migrenami u ciężarnych. W drugim czy trzecim trymestrze dolegliwości migrenowe zazwyczaj nie występują. Warto nadmienić, że wiele pacjentek doświadcza ataku migreny po raz pierwszy, będąc w ciąży.
Zdaniem lekarzy, hormony to nie jedyna przyczyna migren ciążowych. Wpływ mogą mieć zmiany w układzie nerwowym, brak równowagi chemicznej w mózgu (zwłaszcza niedobór serotoniny, która zmniejsza ból), a także napływ krwi do mózgu. Pozostałe czynnikami to m.in. stres, zmęczenie, hałas, zimno lub gorąco, dym tytoniowy i określone jedzenie, np. czekolada, słodziki czy sztuczne azotany występujące w mięsie.
Kobiety doświadczające ataków migreny, w czasie ciąży skarżą się na bardziej uporczywe ataki lub wręcz przeciwnie – ataki maleją i są łagodniejsze.
3. Leczenie migreny w ciąży
Leczenie migreny u kobiet ciężarnych jest ograniczone, ze względu na teratogenne działanie niektórych substancji chemicznych zawartych w lekach przeciwko migrenie. Należy więc zwrócić uwagę na przyjmowane w ciąży farmaceutyki, ponieważ mogą mieć negatywny wpływ na rozwój płodu. Ginekolodzy wyspecjalizowani w prowadzeniu ciąży wiedzą jednak, które leki są bezpieczne dla dziecka i pomocne w łagodzeniu bólów głowy u kobiety ciężarnej. Szkodliwego działania na płód nie wykazują, np. małe dawki aspiryny.
Nasilenie bólów głowy występuje zwykle w pierwszym trymestrze ciąży, ponieważ w organizmie kobiety burza hormonów może rozregulowywać ciśnienie krwi i wpływać na elastyczność naczyń krwionośnych. W drugim i trzecim trymestrze ciąży dolegliwości bólowe ustępują, ponieważ gospodarka hormonalna ulega stabilizacji. U połowy kobiet cierpiących na migrenę bóle głowy w czasie ciąży całkowicie znikają lub łagodnieją. Warto jednak unikać wszelkich czynników, które mogą wyzwalać ataki migreny, takich jak: stres, zmęczenie, przepracowanie, niewyspanie. Przestrzeganie tych zaleceń pomoże zmniejszyć częstotliwość ataków.
Oprócz farmakoterapii, w leczeniu migreny ciążowej pomocna jest medycyna alternatywna, np. masaż pleców, masaż twarzy, akupresura i akupunktura. Te techniki nie tylko redukują dolegliwości bólowe, ale również skutecznie obniżają poziom stresu. Poziom stresu to jeden z głównych czynników, które wywołują ataki migreny.
Warto równiez założyć dzienniczek migreny, dzięki któremu po pewnym czasie można zauważyć zależności pomiędzy czynnikami zewnętrznymi a napadem migrenowym. W dzienniczku warto notować informacje o produktach, które na co dzień spożywamy. Wyłączenie z diety niektórych produktów spożywczych może być kluczowe w eliminowaniu migreny. Ciężarna powinna zadbać również o odpowiednią ilość snu.
Aktywność fizyczna w ciąży poprawia samopoczucie kobiety ciężarnej, a także pomaga utrzymać w ryzach figurę. Warto dodać również, że regularne i umiarkowane ćwiczenia fizyczne, takie jak taniec, aerobik, wodny aerobik, nordicwalking, pływanie, jazda na rowerze, pomagają zmniejszyć częstotliwość i natężenie bólu migrenowego. Podczas ciąży należy wyeliminować ćwiczenia, które zakładają na którymś z etapów leżenie przodem. Bezwględnie wykluczyć należy także aktywności angażujące tłocznię brzuszną (przede wszystkim proste mięśnie brzucha).
Amerykańskie Towarzystwo Położników i Ginekologów (American College of Obstetricians and Gynecologists – ACOG) zaleca, aby kobiety ciężarne wykonywały daną aktywność fizyczną przynajmniej 3 razy w ciągu jednego tygodnia.
W łagodzeniu migreny pomagają również domowe sposoby na bóle głowy, takie jak:
- zimne okłady na czoło,
- odpoczynek w pozycji leżącej z lekko uniesioną głową, np. wsparcie głowy o poduszkę,
- ciepła kąpiel,
- odświeżający prysznic,
- odpoczynek w cichym, zaciemnionym pokoju,
- masaż czoła i skroni wykonywany okrężnymi ruchami (ulgę przynosi zazwyczaj delikatny ucisk tętnicy skroniowej),
- wypicie ciepłej herbaty lub naparu z melisy.
Migrena w ciąży nie musi oznaczać cierpliwego znoszenia bólu głowy. Objawy migreny można skutecznie zmniejszać lub zapobiegać ich wystąpieniu. Jeśli na bóle głowy w ciąży nie pomagają domowe sposoby, należy zgłosić się do lekarza. Ginekolog może wypisać ciężarnej pacjentce lekarstwa na migrenę, które są w pełni bezpieczne dla płodu i mogą być zażywane w okresie ciąży. Rzadko kiedy konieczne jest specjalistyczne leczenie neurologiczne.
Jeśli odczuwasz, że lada chwila dostaniesz ataku migreny, połóż się w ciemnym i cichym pokoju. Postaraj się zasnąć. Poproś któregoś z domowników o przygotowanie chłodnego kompresu na czoło. To jeden z najskuteczniejszych sposobów, dzięki któremu możemy zmniejszyć ból, a nawet uniknąć ataku.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.