Niedokrwistość aplastyczna

Na zachorowanie na niedokrwistość wpływ mają następujące czynniki:

• radioterapia i chemioterapia – niekiedy ich skutkiem ubocznym jest niedokrwistość aplastyczna,
• kontakt ze środkami owadobójczymi lub chwastobójczymi – powodowana przez styczność z chemikaliami anemia zwykle ustępuje samoistnie dzięki konsekwentnemu unikaniu kontaktu z takimi środkami,
• zaburzenia autoimmunologiczne,
• kontakt z benzenem,
• zakażenia wirusowe,
• przyjmowanie niektórych leków, na przykład niektórych antybiotyków i środków na reumatoidalne zapalenie stawów,
• przełomy aplastyczne przy niedokrwistości hemolitycznej,
• układowe choroby tkanki łącznej,
• nocna hemoglobinuria – może powodować niedokrwistość aplastyczną, ale czasami to anemia prowadzi do wystąpienia nocnej hemoglobinurii,
• ciąża – niekiedy u kobiet spodziewających się dziecka system odporności atakuje szpik.

Symptomy niedokrwistości aplastycznej zależą od tego, jakiego składnika krwi jest za mało.

• osłabienie i duszności następują przy obniżeniu poziomu erytrocytów,
• większa podatność na zakażenia i stany gorączkowe ma miejsce przy obniżeniu poziomu białych krwinek,
• skłonność do krwawień, a także wybroczyn na błonach śluzowych i skórze jest obecna przy obniżonym poziomie płytek krwi.

Chorobę rozpoznaje się po wystąpieniu dwóch z trzech zmian we krwi.

Rozwój aplazji szpiku bywa różny – u niektórych chorych choroba przebiega szybciej, u innych wolniej. Czasami następuje okres samoistnej poprawy. U osób z ciężką postacią choroby śmiertelność jest duża, zwłaszcza przed rozpoczęciem leczenia. Do śmierci prowadzi zwykle sepsa lub zakażenie grzybicze. Anemia aplastyczna może przerodzić się w nowotwór.

W celu diagnozy anemii plastycznej lekarze zwykle zlecają badanie krwi oraz biopsję szpiku. Po rozpoznaniu niedokrwistości zazwyczaj konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań w celu ustalenia przyczyny anemii. Leczenie niedokrwistości aplastycznej nie jest skuteczne u wszystkich chorych. Najczęstszymi metodami leczenia są: przeszczepianie szpiku, zazwyczaj do 35-40 roku życia, androgeny oraz leczenie immunosupresyjne. Ponadto leczenie obejmuje przetaczanie płytek i koncentratu krwinek czerwonych. Chorym podaje się także antybiotyki i leki przeciwgrzybiczne, a u osób, u których wystąpiła zaawansowana anemia, stosuje się czynniki wzrostu. Osoby chorujące na niedokrwistość powinny o siebie zadbać. Zaleca się unikanie kontaktu z chorymi osobami i częste mycie rąk w celu zapobiegania infekcjom. Chorzy z anemią odczuwają zmęczenie i trudności ze złapaniem oddechu nawet po niezbyt forsownym wysiłku, dlatego powinni odpoczywać, gdy tylko poczują taką potrzebę. Należy także unikać sportów kontaktowych, by nie dopuścić do ryzyka skaleczenia lub upadku.

Źródła

1. Objawy kliniczne i zmiany laboratoryjne w diagnostyce różnicowej niedokrwistości
2. Waterbury L. Hematologia, Urban & Partner, Wrocław 1998, ISBN 83-85842-68-3
3. Sułek K., Wąsak-Szulkowska E. Hematologia w praktyce, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-3418-9
4. Sułek K. Leczenie niedokrwistości, Alfa Medica Press, Bielsko-Biała 2002, ISBN 83-88778-35-8