Nowe przepisy mogą utrudnić dostęp do tańszych leków. Wzrosną koszty leczenia
Planowane zmiany w kodeksie postępowania cywilnego mogą doprowadzić do ograniczenia dostępności tańszych zamienników leków, co przełoży się na wyższe koszty leczenia dla pacjentów oraz Narodowego Funduszu Zdrowia.
W tym artykule:
Powrót do wcześniejszych przepisów
Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego rozważa uchylenie jednej z kluczowych zmian, wprowadzonych w marcu 2023 roku. Dotyczy ona procedury zabezpieczenia roszczeń w sporach o prawa własności intelektualnej – mechanizmu, który często wykorzystywany jest w konfliktach między producentami leków oryginalnych a firmami wytwarzającymi ich tańsze odpowiedniki.
Przed marcową nowelizacją, producent generycznego leku mógł zostać zablokowany decyzją sądu jeszcze przed rozpoczęciem właściwego procesu, bez uprzedniego poinformowania i możliwości obrony. Wprowadzona zmiana wymagała, by producent tych leków o wniosku o zabezpieczenie został zawiadomiony, co umożliwiało mu ustosunkowanie się do zarzutów.
Teraz planowane jest zniesienie tego wymogu oraz likwidacja sześciomiesięcznego limitu czasowego na złożenie wniosku o zabezpieczenie.
Czy tańsze zamienniki leków są bezpieczne?
"Chodzi m.in. o przepisy regulujące postępowanie zabezpieczające z zakresu prawa własności intelektualnej, które bywa wykorzystywane w sporach między producentami leków. Mechanizm jest prosty. Dzięki zabezpieczeniu udzielonemu jeszcze przed merytorycznym rozstrzygnięciem sprawy wytwórca innowacyjnej substancji, na którą wygasł patent, blokuje wejście na rynek tańszego (generycznego) odpowiednika" - wyjaśniono w "Dziennik Gazeta Prawna".
Korzyści dla producentów, straty dla pacjentów
Dzięki proponowanym zmianom producenci leków oryginalnych zyskaliby możliwość blokowania sprzedaży generyków nawet wiele lat po utracie ochrony patentowej. Eksperci ostrzegają, że może to prowadzić do utrzymywania sztucznego monopolu rynkowego i odsuwania w czasie wprowadzenia tańszych zamienników, które są kluczowe z perspektywy finansów publicznych.
Ministerstwo Zdrowia wskazuje, że wejście leków generycznych na rynek przynosi znaczące oszczędności. Przykładem może być lek Revlimid – objęcie jego odpowiedników refundacją w maju 2022 roku doprowadziło do drastycznego spadku kosztów terapii. W ciągu roku ceny jednostkowe spadły o około 99 proc.
Wątpliwości co do intencji
Zmiana przepisów budzi kontrowersje, szczególnie odnośnie dostępność terapii. Choć celem jest formalne wzmocnienie ochrony praw własności intelektualnej, efekt może okazać się odwrotny – ograniczenie konkurencji i wzrost cen leków. Stracą na tym nie tylko producenci generyków, lecz przede wszystkim pacjenci, których nie będzie stać na kosztowne oryginalne preparaty.
W świetle powyższego, debata nad nowelizacją kodeksu postępowania cywilnego powinna uwzględniać nie tylko interesy przemysłu farmaceutycznego, ale przede wszystkim zdrowie i dobro pacjentów oraz efektywność wydatkowania publicznych środków.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Dziennik Gazeta Prawna
- PAP
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.