Objawy boreliozy - jak je rozpoznać?
By stwierdzić boreliozę czasami nie potrzebne są żadne badania. Wystarczy dobrze obserwować swoje ciało. Jeśli pojawi się na nim rumień wskutek ugryzienia kleszcza - możesz mieć pewność, że jesteś zarażony.
Jak jednak poznać chorobę, jeśli rumień nie wystąpi od razu? Dzieje się tak w bardzo dużej liczbie przypadków. Na co więc zwracać uwagę? Jak długo po ukąszeniu kleszcza można rozpoznać chorobę? Odpowiemy na te pytania.
Przeczytaj także: Działają jak filtr przeciwsłoneczny. Chronią skórę przed poparzeniami
Nietypowe objawy?
Był rok 2000, kiedy Monika zaczynała naukę w I klasie liceum. Miała wtedy 15 lat. Pamięta to jak dzisiaj. Wstała rano i poczuła się jakoś dziwnie - słaba, obolała, rozbita wewnętrznie. Trudno jej było zebrać myśli i skoncentrować się na czymkolwiek. Nie wiedziała co się z nią dzieje. A, co gorsza – taki stan trwał wiele tygodni, systematycznie się pogarszając. Dziewczyna nie była w stanie przejść nawet kilku metrów po linii prostej. Od razu się przewracała. Jej ciało zesztywniało, a każdy najmniejszy ruch powodował ból.
Mijały lata, złe samopoczucie raz odchodziło w niepamięć, innym razem wracało. Wizyty u lekarzy nie przynosiły efektu, a ona cierpiała. Nikt nie potrafił postawić diagnozy, nawet nie zasugerował badań. Dopiero po 15 latach Monika zauważyła na nodze okrągłą plamkę, nie bolała, ale rosła. I dopiero wtedy od lekarza usłyszała, że to charakterystyczny objaw boreliozy, zwanej także chorobą z Lyme. Symptomów tego schorzenia jest jednak dużo więcej. Nie zawsze potrafimy je rozpoznać.
Przeczytaj także: Choroba zestresowanych. Mylona z depresją, nerwicą, a nawet padaczką
Rumień wędrujący
Jedynym charakterystycznym objawem boreliozy jest rumień wędrujący. Wywołuje go bakteria Borrelia. Zmiana wskazuje na obecność tej bakterii w organizmie.
Rumień wędrujący nie pojawia się w momencie wkłucia kleszcza w skórę, ale nawet do 14 dni po ukąszeniu pajęczaka. Zazwyczaj znika samoistnie po około miesiącu. Zdarza się jednak, że pozostaje dłużej – wtedy jest świadectwem rozsiania się krętka po organizmie. A to z kolei jest oznaką przejścia choroby z fazy skórnej do postaci wczesnej rozsianej.
Rumień wędrujący bardzo łatwo rozpoznać. Wyglądem przypomina tarczę strzelniczą, a w środku znajduje się plamka po ukąszeniu kleszcza. Obręcz "wędruje", z dnia na dzień powiększa się. Ta cecha odróżnia rumień wędrujący od zwykłego, bedącego np. reakcją alergiczną na ugryzienie pajęczaka.
Niestety, choć rumień jest cechą charakterystyczną dla boreliozy, nie występuje w 100 proc. zakażeń. Lekarze podkreślają, że jest on obecny jedynie u 30-40 proc. pacjentów. Dlatego tak ważne jest słuchanie własnego ciała, by rozpoznać inne objawy schorzenia.
Chłoniak limfocytowy i inne zmiany skórne
Rzadkim, ale również charakterystycznym objawem boreliozy jest chłoniak limfocytowy skóry, świadczący o schorzeniu w postaci skórnej. To guzek w kolorze czerwono-niebieskim. Zmiana jest niebolesna i zazwyczaj wystąpuje na płatku ucha lub na małżowinie usznej, czasami na brodawce sutkowej lub mosznie. Obserwuje się ją najczęściej u dzieci.
Borelioza w postaci skórnej może mieć również charakter przewlekły, a jej efektem bywa przewlekłe zanikowe zapalenie skóry. Objawy tego schorzenia to niesymetryczne czerwonosine zmiany na skórze rąk i nóg. Na początku zarówno ręce, jak i nogi mogą sprawiać wrażenie obrzękniętych, później jednak zauważalne jest ścieńczenie skóry. W drastycznych przypadkach może ona nawet przypominać wyglądem bibułę, jest pozbawiona włosów. Objawom takim towarzyszy ból pobliskich stawów.
Przeczytaj także: Objawy, które świadczą o tym, że nie możesz jeść białka
Objawy narządowe i ogólnoustrojowe
Borelioza przyjmuje nie tylko postać skórną, ale daje objawy łudząco podobne do przeziębienia lub grypy. Rozsianie się krętka z rodzaju Borrelia może powodować gorączkę, poty, dreszcze, uderzenia gorąca. Dolegliwości przypominają grypę i bardzo często są z nią mylone, także przez lekarzy. W efekcie – nieleczona borelioza postępuje jeszcze bardziej. Skutek? Obniżenie sprawności fizycznej, bezsenność, chroniczne i silne zmęczenie oraz wypadanie włosów.
Co jest niezwykle ważne – objawy grypopodobne występują dopiero jakiś czas po ugryzieniu kleszcza i zakażeniu.
Chorobę z Lyme można zdiagnozować także na podstawie objawów zmian w narządach. Jest to jednak bardzo trudne, ponieważ takie zmiany nie są dla schorzenia charakterystyczne i potwierdzenie boreliozy wymaga innych badań. Niemniej jednak uwagę należy przykładać do takich objawów jak: dretwienie kończyn i języka. U niektórych pacjentów pojawiają się także zaburzenia smaku oraz bole bioder, stawów, jąder. Ma to związek z zajęciem nerwów przez bakterię. Pojawiają się także kurcze mięśniowe.
Przeczytaj także:
Zapalenie stawów
Choroba z Lyme atakuje także stawy i są to dość częste przypadki. Zapalenie stawów pojawia się w niedługim czasie po wystąpieniu rumienia. W niektórych sytuacjach – również wtedy, gdy rumienia nie ma.
Zapalenie stawów, będące objawem i jednocześnie skutkiem boreliozy, obejmuje zazwyczaj jeden lub dwa stawy. Atakuje zazwyczaj te duże, np. kolanowy czy skokowy. Charakteryzuje się bolesnością, opuchlizną i sztywnością stawu.
Charakterystyczne dla stawowych objawów boreliozy jest to, że mogą one cofać się, a później nawracać, ustępując z czasem całkowicie. Nie znika jednak choroba. Wręcz przeciwnie – ona postępuje w ukryciu, przechodząc w formę przewlekłą i prowadzącv do nieodwracalnego później zniszczenia powierzchni stawowych.
Przeczytaj także: W ten sposób szkodzisz swoim stawom
Objawy neurologiczne
Zaawansowana postać borelozy może stać się bardzo niebezpieczna. Powód? Choroba atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Może wtedy dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapalenia mózgu. Objawami są w takich przypadkach silne bóle głowy, nudności, wymioty.
Innymi symptomami neuroboreliozy będą także: upośledzenie siły mięśniowej, zaburzenia czucia w rękach i nogach, drżenia oraz nadwrażliwość na dotyk.
Neuroborelioza może stać się przyczyną depresji, drażliwości, zaburzeń koncentracji i otępienia. Jej skutkie mogą być także nietypowe napady padaczkowe.
Jeśli zatem wiesz, że ugryzł cię kleszcz, ale mimo to nie zauważyłeś rumienia wędrującego, a jedynie rumień po kleszczu – nie czekaj. Udaj się do lekarza po skierowanie na badanie w kierunku wykrycia choroby z Lyme. Borelioza – wbrew pozorom – występuje bardzo często. Zakażonych nią jest coraz więcej kleszczy.