Od 2014 r. żyła z tętniakiem. Pękł po wiadomości ze szpitala

Tętniaki są chorobą tętnic mózgu. Powstają w momencie, kiedy jedna z warstw budujących tętnicę ulegnie w jednym miejscu osłabieniu. Krew wypycha na zewnątrz osłabiony fragment tętnicy, tworząc uwypuklenie, które z czasem powiększa się i może pęknąć.

Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania tętniaków? Jak wyjaśnia neurochirurg Jerzy Bajko, jest to bardzo złożone – najczęściej ich podłoże jest genetyczne, choć zdarza się, że rozwijają się w wyniku stanów zapalnych naczyń, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, wielotorbielowatości nerek, a także palenia papierosów, spożywania alkoholu czy zażywania narkotyków.

- Wśród głównych przyczyn tętniaka mózgu wymienia się przede wszystkim wrodzone nieprawidłowości budowy ściany tętnic. Człowiek zazwyczaj rodzi się z predyspozycją do tętniaka, natomiast powstaje on przez dłuższy czas, stąd najczęściej wykrywa się go w czwartej, piątej lub szóstej dekadzie życia, a tylko sporadycznie występuje u noworodków. Literatura medyczna opisuje także przypadki tętniaków pourazowych, kiedy po tym, jak chory doznał urazu głowy, rozwinął się u niego tętniak – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie lek. Jerzy Bajko.

Neurochirurg wyjaśnia, że tętniaki dzieli się na workowate, które stanowią ok. 80 proc. wszystkich tętniaków oraz wrzecionowate, występujące znacznie rzadziej.

- W uproszczeniu dzielimy je na tętniaki pęknięte i niepęknięte. Jeśli zrobilibyśmy badanie naczyniowe mózgu w grupie 100 zupełnie zdrowych ludzi, okazałoby się, że spora część ma tętniaka, ale powiedzmy, że u ok. 40 proc. będzie on przez całe życie obecny, nie będzie dawał żadnych objawów i nie pęknie. Natomiast w pozostałej grupie może pęknąć. I jeśli tętniak raz pęknie, niemal zawsze będzie pękał ponownie – wyjaśnia lek. Bajko i dodaje, że im więcej pęknięć, tym większe ryzyko zgonu.

Najczęstszą przyczyną pęknięcia tętniaka jest podwyższone ciśnienie tętnicze, do którego może dojść na przykład podczas wysiłku fizycznego. Jeśli tętniak pęka, dochodzi do krwotoku podpajęczynówkowego, co jest niezwykle niebezpieczne i może zagrażać życiu. Innym częstym powodem jest także uraz głowy, a nawet silny stres, o czym informuje neurolog lek. Agata Rauszer-Szopa.

Lekarka przytacza w mediach społecznościowych przykład pacjentki, która kilkanaście dni temu miała za sobą pęknięcie tętniaka. Kobieta w ostatnich dniach zgłosiła się do szpitala z zupełnie innego powodu, a mianowicie po odbiór skierowania na badanie tomograficzne klatki piersiowej. Niestety nie miała możliwości porozmawiania z lekarzem wystawiającym skierowanie, ponieważ nie znaleziono dla niej czasu. Chora skierowanie odebrała z rejestracji poradni, a na którym widniała diagnoza podejrzewająca nowotwór płuc.

"Pacjentka tak bardzo przejęła się tym podejrzeniem, że doszło do skoków wartości ciśnienia tętniczego krwi, co w efekcie doprowadziło do pęknięcia tętniaka. (...) Zrobiliśmy tomograf płuc: dwa drobne guzki bez znaczenia klinicznego. Chora dzisiaj zmarła" - opisuje lek. Rauszer-Szopa i apeluje do lekarzy o obejmowanie większą troską swoich pacjentów.

"Poświęć, proszę, te pięć minut, usiądź z pacjentem i wytłumacz mu, jakie schorzenie podejrzewasz i dlaczego. Wyjaśnij, dlaczego użyłeś takiego kodu ICD-10, a nie innego i dlaczego czasem należy użyć pewnych rozpoznań, a innych nie. Dla ciebie to nieistotny szczegół, a dla tego pacjenta, nieposiadającego wiedzy specjalistycznej, to ogromny stres"– apeluje neurolog.

Jerzy Bajko wyjaśnia, że tętniak, który pękł raz, może pęknąć po raz kolejny nawet po kilku godzinach, a najczęściej kilku dniach.

- Pierwszy krwotok z tętniaka przeżywa 60 proc. ludzi. Przy następnym krwotoku niestety aż 50 proc. ludzi umiera. Jeśli dojdzie do trzeciego pęknięcia, umierają niemal wszyscy – komentuje lek. Bajko.

- Dlatego też neurochirurdzy decydują się na leczenie operacyjne tętniaków różnymi metodami. Można otworzyć głowę i założyć pacjentowi specjalny klips. Umieszcza się go na szyi tętniaka, przez co zamknięty zostaje do niego dopływ krwi. Można też podjąć się zabiegu niewymagającego otwarcia czaszki, jest to tzw. zabieg endowaskularny, czyli wejście mikrocewniczkiem do samego tętniaka i założenie coili (sprężynek), które wyłączą tętniaka z krążenia – tłumaczy neurochirurg.

Do momentu pęknięcia tętniak mózgu często nie daje żadnych objawów. Rzadko duży tętniak mózgu może uciskać sąsiednie struktury i dawać objawy podobne do guza mózgu. Są to np. silne bóle głowy, światłowstręt czy uczucie sztywności karku.

- Chory, który doznaje krwawienia, najczęściej uskarża się na bardzo silny ból głowy, taki, jakiego dotąd nie doświadczał. Często przy takim bólu pacjent traci przytomność, czasami może od razu umrzeć. Jeżeli chory doświadcza silnego bólu, nie może chodzić, powinien cały czas leżeć. Pamiętam jedną z pacjentek, która doznała krwawienia podpajęczynówkowego i była prowadzona po schodach do karetki. Był to ogromny błąd. Operowaliśmy ją, ale niestety mnóstwo czasu leżała w śpiączce, a potem zmarła na zapalenie płuc – opisuje lek. Bajko.

Lekarz apeluje, aby w przypadku wystąpienia objawów ubytkowych, niezwłocznie kontaktować się z lekarzem. Są to bowiem objawy, które mogą pojawić się nawet wtedy, kiedy tętniak nie pękł. Wówczas istnieje szansa na wykonanie operacji i pozbycie się tętniaka.

- Objawy ubytkowe to m.in. podwójne widzenie, opadanie powieki czy poszerzenie jednej źrenicy. Mogą się też pojawić inne deficyty neurologiczne, które są różne i zależą od lokalizacji struktur, na które uciska tętniak. Jeśli tego typu objawy występują, tętniaka można leczyć zabiegowo, pomimo że on nie pęka. Bo istnieje zasada, że tętniaków, które nie rosną i nie dają żadnych objawów, nie ruszamy – kończy lekarz.

Katarzyna Gałązkiewicz, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl