Parwowirus B19

Ludzki parwowirus B19 to mały, jednoniciowy wirus, który może wywoływać liczne choroby. Jest m.in. przyczyną wysypki zakaźnej, nazywanej wysypką dziecięcą. Zakażenie parwowirusem B19 u 50% przypadków przebiega w postaci skąpoobjawowej. Do początkowych objawów należą objawy grypopodobne, takie jak gorączka, dreszcze, bóle gardła, bóle mięśni i naczyń, a najczęściej uogólnione obrzęki i zapalenia naczyń. Takie objawy znacznie utrudniają zdiagnozowanie zakażenia parwowirusem B19.

W bardziej zaawansowanym stadium wirus może powodować:

• zapalenie stawów,
• zapalenie naczyń krwionośnych,
• zapalenie nerwów obwodowych,
• zapalenie mięśnia sercowego,
• zapalenie nerek,
• pancytopenię (niedobór wszystkich elementów morfotycznych krwi).

U osoby dorosłej przebieg choroby występuje w ostrzejszej formie niż u dzieci. Naukowcy podejrzewają, że zakażenie parwowirusem B19 pozostaje w związku z chorobami tkanki łącznej u dorosłych i dzieci, m.in. z reumatoidalnym i młodzieńczym idiopatycznym zapaleniem stawów.

Zakażenie parwowirusem B19 u pacjentki w ciąży jest szczególnie niebezpieczne zarówno dla matki, jak i dla dziecka. Zakażenie może powodować:

• ostrą niedokrwistość płodu,
• małopłytkowość u płodu,
• niedotlenienie płodu,
• obrzęk płodu,
• wewnątrzmaciczne zapalenie mięśnia sercowego dziecka,
• wewnątrzmaciczne obumarcie płodu.

Parwowirus B19 zakaża płód, przenikając przez łożysko. Prowadzi to do niedokrwistości, a w konsekwencji grozi wodobrzuszem, obrzękiem i prowadzi do poronienia. Najwięcej przypadków poronienia ze względu na zakażenie parwowirusem B19 przypada na pierwszy trymestr ciąży. Wczesne objawy wewnątrzmacicznego obrzęku płodu to powiększenie łożyska i wielowodzie.

Parwowirus B19 może również działać teratogennie i wywoływać zaburzenia rozwojowe narządu wzroku, np. brak tęczówki, uszkodzenie rogówki, brak soczewki itp. Zakażenie parwowirusem B19 w ciąży wiąże się z wieloma powikłaniami u dziecka, takimi jak: noworodkowe zapalenie wątroby, wodogłowie, opóźnienie rozwoju.

Zakażenie parwowirusem B19 we wczesnej ciąży może się manifestować w badaniach prenatalnychjako poszerzenie fałdu karkowego widocznego w badaniu USG – podobnie jak ma to miejsce w zespołach wad genetycznych. Zakażenie ciężarnej parwowirusem na krótko przed terminem porodu może skutkować infekcją wrodzoną noworodka, połączoną z niedokrwistością, trombocytopenią i hipoalbuminemią.

Niestety objawy tego zakażenia są mało specyficzne, dlatego trudno jest zdiagnozować zakażenie w miarę szybko. Dlatego każda kobieta planująca ciążę lub będąca w ciąży powinna zostać poddana badaniu na parwowirus B19. Badanie polega na wykryciu specyficznych dla tego wirusa przeciwciał w klasie IgM oraz IgG metodą ELISA. Pozytywny wynik IgM przemawia za świeżą infekcją i musi podlegać ciągłym monitorowaniom w ciąży. Leczenie polega m.in. na wewnątrzmacicznej transfuzji.

Źródła

1. Gonik B., (red.), Zakażenia wirusowe ciężarnych, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-86637-56-0.