Polekowe zapalenie nerek
Ostra niewydolność nerek (ONN) jest zespołem chorobowym spowodowanym nagłym pogorszeniem się czynności nerek. Często przyczyniają się do tego leki, zwłaszcza te o wysokim potencjale nefrotoksycznym. Wśród leków o działaniu nefrotoksycznym wymienia się powszechnie stosowane preparaty przeciwbólowe), chemioterapeutyki, immunosupresanty, a także antybiotyki.
Nerki są narządem szczególnie podatnym na uszkodzenia polekowe, co jest uwarunkowane ich funkcją detoksykacyjną i filtracyjną. Komórki śródbłonków naczyniowych nerek są wielokrotnie bardziej narażone na kontakt ze składnikami krwi niż komórki innych narządów. Mechanizm toksycznego oddziaływania leków na nerki może polegać m.in. na uszkodzeniu błony komórek cewkowych, zaburzeniu ukrwienia nerek, upośledzeniu drożności cewek nerkowych.
1. Choroby nerek
Z uwagi na wymienione wyżej zagrożenia u pacjentów z już istniejącymi chorobami nerek należy zachować dużą ostrożność w zakresie stosowanych leków. Grupą pacjentów obarczonych zwiększonym ryzykiem powikłań polekowych są także osoby starsze, u których z wiekiem dochodzi do fizjologicznego pogorszenia funkcji nerek. U takich pacjentów należy zdecydowanie unikać leków nefrotoksycznych oraz stosować tylko najpotrzebniejsze leki o dobrze poznanych działaniach niepożądanych. Wskazane jest także monitorowanie funkcji nerek i stężenia leków we krwi w trakcie terapii.
2. Profilaktyka ostrej niewydolności nerek
W profilaktyce ostrej niewydolności nerek odpowiedni dobór leków, także tych dostępnych bez recepty, niejednokrotnie pozwala uniknąć uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Fachowa porada farmaceuty może stanowić nieocenioną pomoc w podejmowaniu przez pacjenta świadomych decyzji zakupowych, choćby w przypadku stosowania niesteroidowychleków przeciwzapalnych. NLPZ, zmniejszając wydzielanie prostaglandyn, blokują ich wewnątrznerkowe działanie hemodynamiczne i mogą być przyczyną znacznego upośledzenia funkcji nerek, szczególnie przy dużych dawkach leku i przedłużającej się terapii. Z tego względu u pacjentów z czynnikami ryzyka poleca się leki przeciwbólowe zawierające paracetamol.
3. Działanie nefrotoksyczne leków
Wśród leków, które mogą wywierać działanie nefrotoksyczne, jest kilka grup, które szczególnie warto zapamiętać:
- antybiotyki i chemioterapeutyki (aminoglikozydy, penicyliny, karbapenemy, cefalosporyny, tetracykliny, amfoterycyna B, wankomycyna, chinolony, sulfonamidy);
- niesteroidowe leki przeciwzapalne, inhibitory cyklooksygenazy II;
- inhibitory konwertazy angiotensyny oraz antagoniści receptora angiotensyny II;
- radiologiczne środki kontrastowe;
- leki cytostatyczne;
- leki przeciwwirusowe;
- statyny, fibraty, allopurinol, lit.
Niektóre leki mają szkodliwy wpływ na nerki i ich funkcjonowanie. Właściwy dobór środków farmakologicznych pozwala na uniknięcie poważnych problemów z nerkami.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.