Pomaga na ból stawów. Odstrasza kleszcze, wszy, nużeńce

Wrotycz pospolity (łac. Tanacetum vulgare) to roślina charakteryzująca się intensywnym zapachem, choć wciąż komfortowym dla naszego zmysłu węchu. Ma cenne właściwości lecznicze - przypisuje się jej m.in. działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i odkażające.

Z uwagi na zawartość trującej, toksycznej substancji o nazwie tujon, wrotycz jest pogromcą wielu owadów, w tym bardzo niebezpiecznych dla zdrowia i życia kleszczy. Zdaniem wielu osób, jeśli jakakolwiek z naturalnych roślin działa odstraszająco na owady, to jest nią właśnie wrotycz. Poznajmy go bliżej.

Wrotycz pospolity zaliczany jest do roślin z rodziny astrowatych. Może osiągać wysokość około 1,5 metra. Ma duże, pierzastosieczne liście o nieregularnych brzegach i żółte kwiaty. Owoc wrotyczu to tak zwana niełupka. Ta cenna roślina rośnie w Polsce, a także w wielu europejskich krajach. Poza Europą można ją spotkać w krajach azjatyckich o klimacie umiarkowanym. Najlepiej czuje się w miejscach z dużym dostępem do promieni słonecznych, w glebie przepuszczalnej, piaszczystej i suchej.

Roślina dobrze rozwija się w warunkach ogrodowych, jednak warto zachować ostrożność przy jej stosowaniu, ponieważ wrotycz jest trujący. Z tego względu, gdy pojawi się w pobliżu naszego domu zaleca się, by chronić przed nią dzieci i zwierzęta. Poza tym zaliczana jest do grup roślin ekspansywnych, rośnie na łąkach i polach - lubi się mocno się rozrastać, zatem potrzebuje sporo miejsca. Z tego powodu często uznawana jest za chwast.

Właściwości lecznicze wrotyczu znane są od wieków. W dalekiej przeszłości stosowano ją jako naturalne remedium na wiele dolegliwości, zwłaszcza zaburzenia w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Roślinę wykorzystywano do przyrządzania naparów i nalewek na bazie alkoholu.

W obecnych czasach jednak naukowcy wiedzą o tej roślinie znacznie więcej, a po dokładnym jej przebadaniu odkryto, że zawiera silnie toksyczną substancję o nazwie tujon, która w negatywny sposób oddziałuje na układ nerwowy człowieka. Jest ona bardzo niebezpieczna dla zdrowia, dlatego dzisiejsze rekomendacje odradzają stosowanie wrotyczu wewnętrznie, a nawet są specjalne prawne regulacje dotyczące tego aspektu (rozporządzenie WE nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r.). Zgodnie z unijnym prawem, roślina nie może być składnikiem mieszanek ziołowych przeznaczonych do wewnętrznego stosowania.

Inna substancją znajdującą się w tej roślinie jest kamfora - obecna w kwiatostanie. Kamfora słynie z bardzo specyficznego zapachu, działającego odstraszająco na różne gatunki insektów. I właśnie z tego powodu warto stosować wrotycz w postaci zewnętrznej.

Co jeszcze zawiera wrotycz? Znajdziemy tu także: borneol, izotujon, lakton i flawonoidy, jak akacetynę i luteoilinę.

Wrotycz, od dawna wykorzystywany jako roślina zielarska, posiada szereg właściwości leczniczych. Trzeba jednak podkreślić, że brakuje badań naukowych, które realnie mogłyby potwierdzić jej działanie i skuteczność. Wśród przypisywanych roślinie właściwości wymienia się:

• działanie przeciwzapalne - dzięki znajdującym się we wrotyczu składnikom roślina ta bywa wciąż wykorzystywana zewnętrznie w łagodzeniu dolegliwości, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.
• działanie przeciwpasożytnicze - toksyczny dla człowieka tujon eliminuje pasożyty, odstrasza m.in kleszcze, wszy, nużeńce i świerzbowce. Ta właściwość rośliny została potwierdzona badaniami naukowymi.
• działanie kojące - preparaty na bazie tej rośliny, wykorzystywane do stosowania zewnętrznego, mogą przyspieszyć gojenia się ran.

Dawniej uważano również, że wrotycz poprawia libido, ale nie ma badań jednoznacznie potwierdzających tę tezę.

Wrotycz stosowany był na opryszczkę, z uwagi na działanie przeciwwirusowe. Istnieją badania potwierdzające, że roślina ta jest skuteczna w walce z wirusem wywołującym opryszczkę zwykłą (HSV-1). Niektóre prace naukowe wykazały, że może dawać pozytywne efekty w stosunku do HSV-2, powodującego opryszczkę narządów płciowych.

Jeśli chodzi o możliwości wykorzystania wrotyczu zewnętrznie, to można na bazie tej rośliny przygotować odwar stosowany do okładów, np. bezpośrednio na skórę w miejscach, w których odczuwany jest ból reumatyczny. Innym produktem przeznaczonym do zewnętrznego stosowania jest samodzielnie przygotowany olejek wrotyczowy, który przyniesie pozytywne efekty skórze trądzikowej.

Źródła

1. Dagmara Dąbek