Popularne odżywki groźne dla zdrowia. Mogą zwiększać ryzyko raka jelita grubego

Eksperci alarmują: obsesja na punkcie proteinowych suplementów może przyczyniać się do narastającej fali zachorowań na nowotwory jelita grubego, zwłaszcza wśród młodych dorosłych.

Dr James Kinross, chirurg onkolog z Imperial College London, w rozmowie z LadBible ostrzega, że białkowe proszki wywołują stan zapalny jelit, który sprzyja mutacjom DNA i rozwojowi komórek nowotworowych.

Procesy metaboliczne związane z rozkładem nadmiaru białka prowadzą do powstawania toksycznych związków, które niszczą naturalną równowagę mikroflory jelitowej i inicjują mechanizmy karcynogenezy.

Kinross podkreśla, że emulgatory dodawane do gotowych napojów proteinowych, takie jak karegenina, mogą ulegać degradacji w żołądku do substancji toksycznych. Związki te prowadzą do owrzodzeń, redukcji różnorodności bakteryjnej i przewlekłego zapalenia jelit.

Wskazano na to w przeglądzie badań opublikowanym w 2024 roku na łamach czasopisma "Nutrients", który podkreślał związek między karegeniną a zwiększonym ryzykiem raka jelita grubego.

Zobacz także: Atakuje millenialsów i "zetki". Często zaczyna się od bólu brzucha

Nie tylko odżywki białkowe są problemem. Dieta bogata w ultraprzetworzone produkty, takie jak batoniki proteinowe, słodzone napoje, gotowe posiłki czy słodycze, została już wcześniej powiązana z rozwojem nowotworów.

Zgodnie z badaniem opublikowanym w "American Journal of Preventive Medicine", każdy 10-procentowy wzrost udziału kalorii z takich produktów w diecie zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci o 2,7 proc. Co istotne, średnio ponad połowa dziennego spożycia kalorii w krajach zachodnich pochodzi właśnie z żywności wysoko przetworzonej.

Eksperci z Harvard Medical School przestrzegają przed bezrefleksyjnym stosowaniem odżywek białkowych. Zwracają uwagę, że nie ma obecnie wystarczających danych potwierdzających bezpieczeństwo długoterminowego stosowania suplementów białkowych.

Co więcej, niezależne badania Clean Label Project wykazały, że wiele z testowanych produktów zawiera zanieczyszczenia metalami ciężkimi, takimi jak ołów, kadm czy rtęć, a także bisfenol A (BPA) – znany z działania rakotwórczego.

Eksperci podkreślają, że pełnowartościowa dieta oparta na produktach roślinnych i nieprzetworzonych może być równie skuteczna, a zarazem bezpieczniejsza, w budowaniu masy mięśniowej i utrzymaniu zdrowia.

Rośliny strączkowe, orzechy, nasiona, jaja, ryby i niskotłuszczowy nabiał powinny stanowić podstawowe źródła białka w codziennej diecie. Zalecana dzienna dawka białka wynosi 46 g dla kobiet i 56 g dla mężczyzn, i może być łatwo osiągnięta przy dobrze zbilansowanej diecie bez potrzeby sięgania po proszki.

Według danych przedstawionych na konferencji ASCO 2025, w ciągu ostatnich 30 lat liczba przypadków raka jelita grubego u osób przed 50. rokiem życia wzrosła aż o 80 proc. na świecie.

Nadmierne i niekontrolowane spożycie odżywek białkowych, zwłaszcza w postaci gotowych napojów, może prowadzić do zaburzeń mikrobiomu jelitowego, stanów zapalnych i zwiększenia ryzyka raka jelita grubego. Lekarze i dietetycy zgodnie podkreślają – nie białko jako takie jest problemem, lecz jego forma i kontekst spożycia.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. LadBible
2. Nutrients
3. American Journal of Preventive Medicine
4. Harvard Medical School
5. Clean Label Project