Pozycja boczna ustalona. Jak ułożyć w pozycji bezpiecznej?

Pozycja boczna ustalona (pozycja bezpieczna, pozycja boczna bezpieczna) to ułożenie bezpieczne dla osób nieprzytomnych, które ułatwia oddychanie i pozwala na wypłynięcie treści z jamy ustnej (krew, wymiociny, ślina itp.), bez ryzyka zakrztuszenia się.

Takie ułożenie głowy oraz ciała uniemożliwia zapadnięcie się języka, a także nie wywiera ucisku na klatkę piersiową. Stosuje się ją względem osób, u których zachowane jest krążenie oraz oddychanie.

Pozycja bezpieczna na którym boku? Strona ułożenia ciała nie ma znaczenia, o ile poszkodowaną osobą nie jest kobieta w ciąży, wówczas konieczne jest przekręcenie ciała na lewą stronę.

Ułożenie w pozycji bezpiecznej wykonuje się u osób nieprzytomnych, u których zachowane jest krążenie krwi oraz oddychanie. Istnieją jednak sytuacje, w których zabronione jest zmienianie ułożenia poszkodowanego, wówczas pozostawia się go w tzw. pozycji zastanej.

Pozycja ustalona nie ma zastosowania przy podejrzeniu urazu kręgosłupa, rdzenia kręgowego lub miednicy. Zwykle nie przesuwa się chorego, który upadł z dużej wysokości lub brał udział w poważnym wypadku komunikacyjnym.

Ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej jest zabronione przy stwierdzeniu braku oddechu i krążenia, wówczas konieczne jest wykonanie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO). Dopiero po uzyskaniu pewności, że pacjent oddycha, można ułożyć go na boku.

Pierwsza pomoc pozycja bezpieczna boczna jest odpowiednia dla kobiet w ciąży i nie grozi pogorszeniem ich stanu zdrowia. Należy jednak pamiętać, by kobietę w ciąży zawsze układać na lewym boku, by uniknąć zespołu aortalno-żylnego. Na prawym boku mogłoby dojść do problemów krążeniowych w aorcie brzusznej i żyle głównej dolnej ze względu na nacisk, jaki wywiera płód.

Istnieje wiele metod układania poszkodowanego w pozycji bezpiecznej. Każda ma swoje zalety, jednak Europejska Rada Resuscytacji zaleca jedną technikę. Należy wykonać kolejno takie czynności:

Krok 1. Zdejmujemy okulary poszkodowanemu, jeżeli ma je założone, a także sprawdzamy kieszenie i usuwamy z nich przedmioty, które mogłyby wywoływać dyskomfort podczas leżenia na boku, np. klucze.

Krok 2. Klękamy przy poszkodowanym, układamy go na plecach i prostujemy jego nogi.

Krok 3. Łapiemy rękę chorego znajdującą się najbliższej nas i układamy ją w zgięciu 90 stopi w stosunku do ciała, a następnie zginamy ją do góry w stawie łokciowym, tak by dłoń była skierowana ku górze.

Krok 4. Drogą rękę przekładamy w poprzek klatki piersiowej, a grzbiet dłoni układamy pod policzkiem poszkodowanego.

Krok 5. Kończynę dolną poszkodowanego po przeciwnej stronie od nas chwytamy nieco wyżej kolana i podciągamy ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża.

Krok 6. Delikatnie pociągamy za uniesioną nogę, tak aby poszkodowany obrócił się na bok w naszą stronę.

Krok 7. Po obróceniu poszkodowanego nogę znajdującą się na górze układamy w taki sposób, aby w stawie biodrowym i kolanowym zgięcie wynosiło 90 stopni.

Krok 8. Odchylamy głowę osoby poszkodowanej ku tyłowi, w celu upewnienia się, iż nie jest zablokowany przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Jeżeli istnieje problem w utrzymaniu takiej pozycji głowy, w celu jej stabilizacji można podłożyć rękę poszkodowanego.

Krok 9. Poszkodowanego przykrywamy kocem, kurtką lub szalikiem, jeżeli jest taka możliwość.

Krok 10. Regularnie sprawdzamy, czy poszkodowany oddycha.

Należy pamiętać, aby po ułożeniu osoby poszkodowanej w pozycji bezpiecznej kontrolować krążenie obwodowe w kończynie górnej znajdującej się na dole. Ważne jest także, aby poszkodowany nie leżał zbyt długo w takiej pozycji. Gdy minie 30 minut, należy przewrócić taką osobę na drugi bok.

Pozycja boczna ustalona jest dla pacjenta bezpieczna, ponieważ nie grozi zachłyśnięciem w przypadku ewentualnych wymiotów lub ślinotoku. Nie należy jej jednak stosować przy podejrzenia urazu kręgosłupa lub miednicy.

Zmodyfikowana pozycja boczna ustalona to pozycja stosowana w urazach kręgosłupa i miednicy, choć może być wykonana również w innych przypadkach, zamiennie do standardowej pozycji bezpiecznej. Różni się ona tym, że jedna ręka leży wyprostowana ku górze i opiera się na niej zarówno głowa, jak i dłoń drugiej ręki.