Przełom w walce z rakiem? Zmodyfikowane komórki NK zatrzymują rozwój choroby

Naturalne komórki cytotoksyczne (NK, ang. "natural killer"), nazywane "naturalnymi zabójcami", pełnią kluczową rolę w obronie organizmu przed wirusami i komórkami nowotworowymi. Od lat stanowią obiekt badań nad ich zastosowaniem w immunoterapii, a szczególne nadzieje budzi rozwój tzw. CAR-NK – komórek wyposażonych w chimeryczne receptory antygenowe, umożliwiające celowane niszczenie komórek rakowych. W przeciwieństwie do popularnych już terapii CAR-T, w których wykorzystuje się limfocyty T pacjenta, komórki NK mogą pochodzić od dawców i być przechowywane w bankach komórek, co pozwala na szybkie zastosowanie u chorych.

Największym wyzwaniem okazało się jednak krótkie przeżycie komórek NK w organizmie biorcy oraz ich szybkie odrzucanie przez układ odpornościowy. Zespół badaczy z MIT znalazł sposób, aby temu zapobiec. Dzięki jednoczesnemu wprowadzeniu kilku modyfikacji genetycznych udało się wyciszyć geny odpowiedzialne za produkcję cząsteczek HLA klasy I, które zdradzały komórki jako obce. Równocześnie dodano geny wzmacniające działanie przeciwnowotworowe oraz gen CAR skierowany przeciwko komórkom chłoniaka.

Testy przeprowadzone na myszach z elementami ludzkiego układu odpornościowego pokazały obiecujące rezultaty. Zmodyfikowane CAR-NK utrzymywały się w organizmie przez co najmniej trzy tygodnie – o tydzień dłużej niż komórki kontrolne – i skutecznie eliminowały komórki nowotworowe, znacząco hamując rozwój chłoniaka. Co więcej, ryzyko groźnych działań niepożądanych, takich jak zespół uwalniania cytokin, było dużo mniejsze niż w przypadku terapii CAR-T. – Mówimy o jednoetapowej inżynierii komórek CAR-NK, które potrafią unikać odrzucenia i skuteczniej zabijać komórki nowotworowe, a przy tym są bezpieczniejsze – podkreśla prof. Jianzhu Chen, autor badań opublikowanych w "Nature Communications".

Naukowcy z MIT i Harvard Medical School są zdania, że w przyszłości możliwe byłoby stworzenie uniwersalnych terapii komórkowych dostępnych z banków dawców, które można by podawać pacjentom niemal natychmiast po diagnozie. Co więcej, badacze rozważają sprawdzenie tej metody również w terapii chorób autoimmunologicznych, takich jak toczeń. Choć nowe technologie dają ogromną nadzieję w leczeniu nowotworów i chorób przewlekłych, należy pamiętać, że równie ważna pozostaje profilaktyka. Zdrowy styl życia – odpowiednia dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie używek i dbanie o równowagę psychiczną – może znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania. Kluczowe są także regularne badania profilaktyczne, które pozwalają na wczesne wykrycie zmian nowotworowych, gdy szanse na skuteczne leczenie są największe.

Źródło: PAP