Ptasia grypa
Ptasia grypa to ostra choroba zakaźna, którą wywołują wirusy grypy typu A (a konkretnie ich podtypy H5 i H7), należące do rodziny Orthomyxoviridae. Przy prawidłowym przestrzeganiu zasad higieny, wirus nie jest groźny dla ludzi - wbrew medialnym doniesieniom, które wywoływały istną panikę swoimi materiałami informacyjnymi. Aby uniknąć zarażenia, należy unikać kontaktu z ptactwem oraz poddawać obróbce cieplnej mięso i jaja – wirus ptasiej grypy ginie powyżej 50 stopni Celsjusza.
1. Objawy ptasiej grypy u ludzi i zwierząt
Okres inkubacji wirusa trwa od 3 do 5 dni i zależy od wieku drobiu, jego gatunku oraz szczepu wirusa. Kliniczne objawy grypy u ptaków są stosunkowo mało charakterystyczne. Są one uwarunkowane czynnikami środowiskowymi, zakażeniami towarzyszącymi, wiekiem i gatunkiem ptaków, a także szczepem wirusa odpowiedzialnym za chorobę.
Do najważniejszych objawów klinicznych grypy HPAI (wysoce zjadliwa grypa ptaków) należą:
- zaburzenia łaknienia, szczególnie brak apetytu;
- depresja i inne zaburzenia nerwowe;
- miękkie skorupy jaj;
- nagły spadek produkcji jaj lub wręcz ich utrata;
- obrzęk oraz zasinienie korali i grzebienia;
- kichanie, obrzęk zatok podoczodołowych, silne łzawienie;
- zaburzenia oddychania;
- biegunka.
Wirus o postaci wysoce zjadliwej może powodować padnięcia, które pojawiają się bez wcześniejszych objawów, a ich wysokość może sięgać nawet 100%. Wirus ptasiej grypy sporadycznie powoduje zakażenia u ludzi. Gdy jednak do tego dojdzie, choroba przebiega o wiele ciężej od „klasycznej” ludzkiej grypy.
Ptasia grypa u człowieka powoduje objawy bardzo podobne do objawów zwykłej grypy, czyli charakteryzuje się :
- gorączką;
- kaszlem;
- bólem gardła;
- bólami mięśni i stawów;
- ataksją;
- zapaleniem spojówek.
Czasami może wywołać problemy z oddychaniem i zapalenie płuc.
2. Drogi zakażenia ptasią grypą
Wbrew temu, co się powszechnie sądzi, czas i kierunki migracji dziko żyjących ptaków są odmienne od czasu i kierunków rozprzestrzeniania się ptasiej grypy i nie ma żadnych dowodów na to, że ogniska choroby mogą powstawać na skutek przenoszenia wirusa przez dzikie i migrujące ptaki. Świadczy o tym fakt, że wirus H5N1 rozwinął się w Kazachstanie, Mongolii i Rosji latem, gdy ptaki wodne pierzą się i nie są zdolne do lotu.
Ponadto do powstawania nowych ognisk w Azji dochodziło zawsze na skutek przemieszczania się zarażonego drobiu, szczególnie na szlakach komunikacyjnych, którymi transportowany jest zazwyczaj drób. Atak ptasiej grypy, jaki miał miejsce w Europie zimą 2006 roku, również nie przypadł na okres migracji ptaków. Obecnie największym niebezpieczeństwem dla człowieka byłaby mutacja wirusa, która spowodowałaby, że H5N1 przenosiłby się z człowieka na człowieka. Mogłoby dojść wtedy do pandemii, ale jak wykazują badania, do czerwca 2006 roku pojawił się dopiero jeden taki przypadek.
Wirusem można zarazić się od ptactwa wolnożyjącego, przez pośredni (woda do picia) lub bezpośredni kontakt z ptactwem domowym, poprzez nawozy, kontakt z zanieczyszczonymi środkami transportu. Główne źródło zarażeń stanowią odchody zarażonych ptaków. Wirusa roznoszą także gryzonie mieszkające w gospodarstwie.
3. Profilaktyka i leczenie zarażenia wirusem ptasiej grypy
Aby uniknąć zarażenia wirusem ptasiej grypy, należy przestrzegać kilku środków bezpieczeństwa:
- myć detergentami wszystkie przedmioty, które zetknęły się z surowym drobiem;
- uważać, by soki z surowego mięsa nie stykały się z innymi produktami spożywczymi;
- unikać kontaktu z ptasimi odchodami;
- unikać bezpośredniego kontaktu z zarażonym ptactwem lub z padłymi sztukami – wirus ptasiej grypy przenosi się poprzez kontakt z puchem, pierzem lub piórami;
- unikać jedzenia surowych jaj;
- myć ręce i narzędzia po każdej obróbce produktów drobiowych.
Szczególnie narażone na zarażenie wirusem są:
- dzieci zdrowe w wieku 6.- 23. miesiąca;
- dzieci od 6. miesiąca do 18. rż. leczone przewlekle kwasem acetylosalicylowym;
- kobiety w ciąży;
- osoby cierpiące na przewlekłe choroby układu sercowo-naczyniowego lub oddechowego;
- osoby cierpiące na choroby metaboliczne np. cukrzycę, na niewydolność nerek czy zaburzenia odporności;
- osoby po przeszczepie organów.
Leczenie ptasiej grypy polega na zwalczaniu objawów pojawiających się w przebiegu choroby, a także stosowaniu leków przeciwwirusowych, z których najczęściej stosowanym jest oseltamiwir.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.