Renta z ZUS przy niezdolności do pracy. Komu przysługuje świadczenie?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznaje rentę osobom, które z powodu stanu zdrowia zostały uznane za niezdolne do pracy. Jednak nie każda choroba i nie każda sytuacja uprawnia do uzyskania tego świadczenia. Potrzebne jest spełnienie precyzyjnie określonych warunków.
Komu przysługuje renta z ZUS?
W tym artykule:
Wysokość renty i wymogi
Od 1 marca 2025 roku, po ostatniej waloryzacji, wysokość renty brutto kształtuje się następująco:
renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – 1878,91 zł,
renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 1409,18 zł.
Dodatkowo przewidziano świadczenia specjalne, takie jak renta szkoleniowa czy renta stała, zależnie od charakteru niezdolności do pracy.
Renta dożywotnia wciąż nieuregulowana
Prawo do renty przysługuje osobom, które:
zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy (utrata możliwości wykonywania jakiejkolwiek pracy) lub częściowo niezdolne do pracy (ograniczenie zdolności wykonywania pracy zgodnej z kwalifikacjami),
spełniają wymogi dotyczące okresu składkowego i nieskładkowego (w zależności od wieku w chwili powstania niezdolności do pracy),
a sama niezdolność powstała w ściśle określonym czasie – np. podczas zatrudnienia, pobierania zasiłku chorobowego lub do 18 miesięcy po zakończeniu okresu ubezpieczenia.
W przypadku osób całkowicie niezdolnych do pracy, które mają co najmniej 20 lat stażu składkowego (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni), nie obowiązuje wymóg, by niezdolność powstała w określonym czasie.
Choroby najczęściej skutkujące przyznaniem renty
Wśród najczęstszych schorzeń uprawniających do świadczenia z ZUS znajdują się:
zaburzenia psychiczne i zachowania (w tym depresja, schizofrenia),
choroby układu nerwowego,
przewlekłe schorzenia układu ruchu,
choroby zakaźne i pasożytnicze,
choroby skóry,
nowotwory złośliwe,
choroby zawodowe, takie jak: pylica płuc, ubytek słuchu, uszkodzenie głosu czy choroby obwodowego układu nerwowego.
Alkoholizm także może być podstawą
Renta z tytułu niezdolności do pracy może być przyznana także w przypadku uzależnienia od alkoholu, o ile lekarz orzecznik uzna, że jego skutki – np. marskość wątroby czy uszkodzenie układu nerwowego – trwale uniemożliwiają podjęcie pracy. Kluczowe jest jednak także spełnienie warunku stażu ubezpieczeniowego.
Renta szkoleniowa i inne formy wsparcia
W przypadku osób, które muszą się przekwalifikować, możliwe jest przyznanie renty szkoleniowej – przysługuje ona na 6 miesięcy (z możliwością przedłużenia do 30 miesięcy), a jej wysokość wynosi 75 proc. podstawy wymiaru renty (nie mniej niż najniższa renta częściowa).
ZUS może orzec także:
rentę stałą, jeśli niezdolność do pracy ma charakter trwały,
rentę okresową, gdy niezdolność ma charakter czasowy (maksymalnie 5 lat z możliwością przedłużenia),
rentę z tytułu niezdolności do samodzielnej egzystencji – w przypadku potrzeby stałej pomocy innej osoby.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- ZUS
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
