Swędzenie nóg – najczęstsze przyczyny

Swędzenie nóg to nie tylko dokuczliwa, ale i często spotykana dolegliwość. Ma to związek z mnogością czynników, który mogą ją wywoływać.

Nogi mogą swędzieć z wielu powodów. Najczęściej odpowiada za nie:

• uczulenie na nogach,
• podrażnienie skóry po goleniu,
• choroby skóry: świerzb, atopowe zapalenie skóry,
• choroby: wątroby, tarczycy, cukrzyca i zaburzenia hematologiczne,
• niewydolność żylna prowadząca do rozwoju żylaków.

Gdy na nogach pojawia się uczulenie, dokucza nie tylko swędzenia, ale i często obrzęk oraz zmiany skórne: wysypka w postaci czerwonych krostek lub swędzące bąble wypełnione przezroczystym płynem (pokrzywka alergiczna).

Czynnikiem wyzwalającym reakcję może być detergent, w którym wyprano ubrania, barwnik do tkanin, składnik kosmetyku lub sierść zwierzęcia. Leczenie polega na stosowaniu leków antyhistaminowych łagodzących świąd.

Swędzenie nóg często jest objawem podrażnienia skóry po goleniu. Wówczas ciało pokrywa się czerwonymi krostkami. Mogą pojawić się wypryski wypełnione treścią ropną, co wskazuje na zapalenie mieszków włosowych. Często zmianom towarzyszy pieczenie lub swędzenie, najczęściej ud i łydek. Bardzo ważne jest w tym kontekście restrykcyjne przestrzeganie zasad higieny.

Świąd nóg może być wywołany przez choroby skóry: AZS czy świerzb (choroba zakaźną wywołana przez świerzbowca ludzkiego).

Swędzenie nóg to bardzo częsty objaw atopowego zapalenia skóry (AZS). To choroba, do której skłonność jest dziedziczona. Schorzenie objawia się suchością i zaczerwienieniem skóry, a także tendencją do łuszczenia się i nadkażania bakteryjnego wskutek drapania. Zmiany atopowe zwykle pojawiają się w zgięciach łokciowych i na kolanach, choć mogą obejmować całe ciało. Leczenie AZS polega na używaniu leków antyhistaminowych. Bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry, bazująca na emolientach.

Uporczywe swędzenie nóg (zwłaszcza swędzenie nóg wieczorem) może wskazywać na świerzb. To choroba zakaźna wywołana przez świerzbowca ludzkiego, który jest pasożytem drążącym kanały w naskórku (w celu złożenia jaj przez samicę). To dlatego na ciele widać norki i grudkowo-pęcherzykowa wysypkę. Skóra jest również pokryta przeczosami. Chorobą można się zarazić zarówno przez bezpośredni kontakt, jak i dotykanie pościeli, ręczników czy ubrań chorego. Zakażeniu sprzyja także obniżenie odporności. Leczenie polega na stosowaniu maści z permetryną lub maści siarkowych.

Świąd skóry, także nóg, zwłaszcza łydek, może być przejawem jednej z chorób wątroby, takiej jak: przewlekłe zakażenie wirusem HCV, zapalenie wątroby czy poalkoholowa marskość wątroby. Dolegliwość wywołuje żółtaczka, będąca skutkiem wysokiego stężenia bilirubiny we krwi.

Swędzące nogi mogą być także związane z niedoczynnością tarczycy, co jest spowodowane zahamowaniem aktywności gruczołów łojowych. Istotą choroby jest niedobór hormonów produkowanych przez narząd. Jej typowe symptomy to suchość i świąd skóry, a także nadmierne łuszczenie się naskórka, zwiększenie masy ciała, uczucie zmęczenia i braku energii, odczucie zimna, łamliwość włosów.

Kolejną chorobą, z którą związany jest świąd skóry, także w okolicy nóg, jest cukrzyca. Nic dziwnego, ponieważ skóra diabetyka cechuje się nadmierną suchością i tendencją do złuszczania, jak również skłonnością do zmian wypryskowych. Co ważne świąd pojawia się przy nawet lekko podwyższonym stężeniu cukru we krwi.

Swędzenie nóg przed snem i w nocy jest charakterystyczne dla zaburzeń hematologicznych, takich jak choroba Hodgkina (ziarnica złośliwa). To rzadki złośliwy nowotwór krwi, rozwijający się pierwotnie w węzłach chłonnych, a następnie rzutujący do organów wewnętrznych, kości i szpiku. Z czasem swędzenie skóry rozprzestrzenia się na całe ciało.

Swędzenie łydek i piszczeli może świadczyć o rozwijającej się niewydolności żylnej. To jeden z pierwszych objawów żylaków. Inne sygnały, które powinny dać do myślenia i skłonić do działania, między innymi zmiany trybu życia, to ból i skurcze łydek, obrzęki nóg, a także uczucie ciężkich nóg i „pajączki”. Przypadłość jest związana z niewydolnym aparatem zastawkowym lub poszerzeniem żył nóg.