Zaburzenia pamięci z reguły dotyczą osób starszych i są naturalną konsekwencją starzenia się organizmu, jednak może się zdarzyć, że wystąpią także u osób młodych. To z reguły niewielkie upośledzenie procesów zapamiętywania, prowadzące do ich osłabienia.
Bardzo często zdarza się, że łagodne zaburzenia pamięci wynikają z naszego roztargnienia i pędu życia. Często zdarza się, że zapominamy, gdzie odłożyliśmy jakiś przedmiot, jednak szybko jesteśmy w stanie sobie to przypomnieć (najczęściej metodą "co robiłem wcześniej"). Równie często ma miejsce sytuacja, w której ktoś przekazał nam jakąś informację w momencie, w którym byliśmy zajęci i nasz mózg jej nie zarejestrował. W konsekwencji tego później w ogóle nie potrafimy przytoczyć fragmentu tej rozmowy. Takie sytuacje są naturalne, zdarzają się każdemu człowiekowi i nie są powodem do niepokoju czy wizyty u lekarza.
Jeśli zaburzenia pamięci nie są związane z wiekiem i pojawiają się znacznie wcześniej, ich przyczyny można szukać w problemach ze strony układu nerwowego, a także w chorobach zwyrodnieniowych. Jeśli kłopoty z pamięcią się nasilają lub stają się uporczywe i utrudniają normalne funkcjonowanie, warto zgłosić się do lekarza, aby wykluczyć ewentualne zmiany neurologiczne.
Problem może pojawić się także w przypadku chorób tarczycy (nadczynności, niedoczynności, a także Hashimoto). Wówczas mogą pojawiać się trudności z nazywaniem popularnych przedmiotów codziennego użytku, zapominanie nazwisk czy kłopoty z przypominaniem sobie szczegółów jakiegoś wydarzenia z przeszłości. Taka sytuacja również nie jest powodem do niepokoju, ponieważ z reguły związana jest właśnie z chorobami tarczycy i nie powinna postępować w kierunku demencji czy choroby Alzheimera.
Zaburzenia pamięci mogą wystąpić także w przypadku chorób psychonerwicowych, między innymi depresji. Dodatkowo wówczas mogą pojawić się problemy w koncentracją uwagi i kojarzeniem faktów.
Zaburzenia postępujące na skutek wieku mogą z czasem doprowadzić do rozwoju demencji czy choroby Alzheimera. Taka osoba z czasem zaczyna mieć problem z kojarzeniem najprostszych faktów, zapamiętywaniem dat, a w końcu także kłopoty z rozpoznawaniem twarzy i zaburzenia świadomości.
Tym chorobom starczym nie można zapobiec, ale można zatrzymać ich rozwój poprzez codzienny trening pamięci, np. rozwiązywanie krzyżówek.