Tysiące nowych chorych. W mieście zaraża już co czwarty kleszcz

Kleszcze atakują nie tylko w lesie czy na łące, ale z powodzeniem robią to także w mieście. Co gorsze, okazuje się, że co czwarty z "miejskich" pajęczaków przenosi boreliozę. Chorych jest znacznie więcej niż rok temu.

Przebadali kleszcze w polskich miastach. Już co czwarty zarażaPrzebadali kleszcze w polskich miastach. Już co czwarty zaraża
Źródło zdjęć: © Getty Images
Katarzyna Prus

Tysiące zakażonych

Do końca czerwca tego roku potwierdzono już 9134 przypadków boreliozy. Najnowsze dane Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH-PIB wskazują, że nowych zakażonych jest o blisko 1,5 tysiąca więcej, niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

W raporcie widać też wzrost kleszczowego zapalenia mózgu, choć mniej dramatyczny, niż w przypadku boreliozy. Do końca czerwca zanotowano ich już 159, podczas gdy w ubiegłym roku było ich 150.

KZM jest także bardzo niebezpieczne - może atakować mózg i prowadzić do paraliżu kończyn bądź układu oddechowego.

Ugryzienie kleszcza wywołało paraliż

Kleszczy jest szczególnie dużo na Podkarpaciu, Warmii i Mazurach, Lubelszczyźnie i Mazowszu. Pajęczaki uwielbiają leśne ścieżki i zarośla, ale nie tylko tam mogą atakować.

Co czwarty kleszcz znaleziony w mieście może przenosić boreliozę
Co czwarty kleszcz znaleziony w mieście może przenosić boreliozę © Getty Images

Dobitnie potwierdzają to najnowsze wyniki badań naukowców i studentów z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Wynika z nich, że już co czwarty kleszcz znaleziony w mieście zaraża boreliozą.

Kleszcze przenoszą wiele różnych chorób, m.in. anaplazmozę czy riketsjozę. Pojedynczy kleszcz może mieć w sobie kilka różnych patogenów, więc jednym ukąszeniem może zarazić kilkoma chorobami.

Zaraża co czwarty kleszcz

Kleszcze do badań zbierano przy pomocy białych flag o powierzchni jednego metra kwadratowego w 72 miejscach w mieście m.in. w parkach, na skwerach, trawnikach w centrum oraz terenach zielonych przy przedszkolach i szkołach.

Okazało się, że aż 25 proc. z tych, które przyczepiły się do materiału, było nosicielami krętków Borreli, które u człowieka wywołują boreliozę.

W warunkach naturalnych w Polsce występuje 19 gatunków kleszczy, a najliczniejszą grupę stanowi kleszcz pospolity. Jest on groźny dla ludzi, może przenosić boreliozę i wirusa kleszczowego zapalenia mózgu. Z kolei kleszcz łąkowy, którego coraz częściej można spotkać na wschód od Wisły, żeruje na sarnach, dzikach czy jeleniach.

- Niebezpieczny dla nas jest kleszcz pospolity, ponieważ to on atakuje człowieka – wskazał w rozmowie z PAP dr Olaf Ciebiera z Uniwersytetu Zielonogórskiego.

- Odsetek patogenów w kleszczach jest różny i zależy od środowiska, czy to jest w mieście, czy poza miastem. Ale rzeczywiście w północno-wschodniej czy wschodniej Polsce tej boreliozy jest więcej – dodaje naukowiec.

Naukowcy przyznają, że nawet dla nich zaskakujący był fakt, że co czwarty kleszcz jest zarażony bakterią Borrelia. Dlatego profilaktyka jest kluczowa, tym bardziej że przeciwko boreliozie nadal nie ma szczepionki (zaszczepić można się natomiast przeciwko KZM).

Ból nie do zniesienia

Typowe objawy boreliozy to gorączka, bóle stawów, osłabienie czy rumień wędrujący. Symptomów może być jednak znacznie więcej. Mogą to być nietypowe sygnały pojawiające się nawet na stopach np. w postaci bólu pięty i łuku stopy. Chorzy mogą odczuwać pieczenie i zmagać się z bólem stóp, co utrudnia chodzenie.

Zdarza się, że borelioza długo nie daje żadnych objawów, a także - co jeszcze bardziej utrudnia diagnostykę - potrafi świetnie udawać inne schorzenia i przebiegać m.in. pod postacią zapalenia stawów czy zapalenia mięśnia sercowego.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że istnieje postać neurologiczna boreliozy. Najczęstszą postacią neuroboreliozy jest porażenie nerwów czaszkowych bądź zapalenie korzonków nerwowych (silny ból, który jest nie do zniesienia szczególnie w nocy).

Dolegliwości bólowe związane z zapaleniem korzonków nerwowych pojawiają się ok. półtora miesiąca od pokłucia przez kleszcza.

- Często to słyszymy od pacjentów: bóle nocne trudne do zniesienia, a jeśli do tego pojawi się porażenie nerwów czaszkowych, to diagnoza jest właściwie jednoznaczna - zaznaczała w rozmowie z WP abcZdrowie prof. Joanna Zajkowska z Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

W przebiegu choroby może również wystąpić jednoczesne porażenie nerwów czaszkowych, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych oraz zespół korzeniowy (tzw. triada Bannwartha).

Nieleczona borelioza może prowadzić do poważnych powikłań, kalectwa, a nawet śmierci.

Zachowaj ostrożność

Jak skutecznie chronić się przed kleszczami? Na pewno warto się zabezpieczyć w sprawdzone repelenty (środki o działaniu odstraszającym wybrane gatunki - przyp. red.) i wyrobić sobie nawyki, dzięki którym nawet, jeśli złapiemy kleszcza, będziemy się go w stanie szybko pozbyć.

- W przypadku zwierząt pamiętajmy o kroplach, obrożach czy tabletkach, w przypadku ludzi kluczowy jest odpowiedni ubiór zasłaniający kostki i podudzia, repelenty, a także rutyna polegająca na codziennym oglądaniu swojego ciała w poszukiwaniu kleszczy - tłumaczyła w rozmowie z WP abcZdrowie dr inż. Anna Wierzbicka z Katedry Łowiectwa i Ochrony Lasu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Ekspertka wskazywała też, że są dowody naukowe potwierdzające skuteczność olejków z geranium czy z trawy cytrynowej bądź oregano. Zwracała jednak uwagę, że w takich przypadkach nie mamy pewność, czy samodzielnie przygotowana mieszanka da faktycznie taką ochronę, jak repelent ze sklepu czy apteki.

Przestrzegała też przed wiarą w niepotwierdzone naukowo sposoby na kleszcze, np. niewielkie urządzenia emitujące fale ultradźwiękowe o natężeniu 40 kHz, które mają dezorientować kleszcze. Podkreśliła, że takie metody nie działają.

Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda