Wstrzyknięcie kortykosteroidów - zastrzyki z kortykosteroidami, proces wstrzyknięcia, skutki uboczne

Zastrzyki z kortykosteroidami mogą przynieść ulgę na wiele miesięcy, a nawet lat. Można je stosować w leczeniu zapalenia na małych obszarach ciała – zapalenie kaletki maziowej, zapalenie ścięgien, zapalenie stawów lub w leczeniu stanu zapalnego w całym organizmie (zastrzyki systemowe).

Zapalenie stawu kolanowego, zapalenie stawu biodrowego, ból powięzi, ścięgien stożka rotatorów to tylko kolejne przykłady, gdzie sprawdza się ta grupa leków. Zewnątrzoponowe zastrzyki w odcinku lędźwiowym kręgosłupa podawane są w określone miejsce z użyciem RTG.

Zastrzyki systemowe stosowane są, gdy stan zapalny obejmuje wiele stawów – reakcje alergiczne, astma i reumatoidalne zapalenie stawów. Gdy staw jest obrzmiały, przed wykonaniem zastrzyku często usuwa się niego płyn. Może być on zbadany w celu ustalenia przyczyny opuchnięcia.

Wstrzyknięcie kortykosteroidów w określone miejsce przynosi szybszą i bardziej odczuwalną poprawę niż tradycyjne doustne środki przeciwbólowe. Pojedynczy zastrzyk pozwala też uniknąć działań niepożądanych, np. podrażnienia żołądka, jakie występuje przy długotrwałym stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych dostępnych bez recepty. Może być zaaplikowany w gabinecie lekarskim.

Wstrzyknięcie kortykosteroidów rozpoczyna się od pobrania przez lekarza dawki leku do strzykawki. Następnie wybierane jest miejsce wstrzyknięcia, a skóra jest dezynfekowana. Czasami podawane jest znieczulenie miejscowe.

Potem igła wprowadzana jest do tkanki i wstrzykuje się w nią zawartość strzykawki. Igła jest wyjmowana, a miejsce okrywane opatrunkiem. Podawanie leku do stawów jest podobne jak w przypadku tkanek miękkich. Jeśli w stawie jest dużo płynu i jest on opuchnięty, najpierw się ten płyn usuwa.

Wada zastrzyków kortykosteroidów to konieczność nakłucia skóry igłą i krótko lub długotrwałe działania niepożądane, które jednak rzadko się zdarzają.

Krótkotrwałe skutki uboczne

Krótkotrwałe efekty uboczne raczej nie występują, ale mogą obejmować: ściągnięcie skóry i zmianę jej koloru w miejscu nakłucia, zakażenie bakteryjne, krwawienie z naruszonego podczas zastrzyku naczynia krwionośnego, ból, pogorszenie stanu.

Ból po zastrzyku kortykosteroidów jest typowy, rzadko zaś zdarzają się reakcje uczuleniowe na kortyzon. Zdarzały się zerwania mięśni po zastrzyku kortykosteroidów, ale są to pojedyncze przypadki. Nagłe zaczerwienienie twarzy zdarza się w 40% przypadków, ale jest krótkotrwałe.

U osób z cukrzycą zastrzyk może podnieść poziom cukru we krwi. U osób przechodzących infekcję kortyzon może ją nasilić lub maskować.

Długoterminowe skutki uboczne

Długoterminowe skutki uboczne po zastrzyku kortykosteroidów zależą od dawki przyjętego kortyzolu i częstości zastrzyków i mogą obejmować: ścieńczenie skóry, łatwe powstawanie siniaków, zwiększenie masy ciała, obrzęk twarzy, podniesienie ciśnienia krwi, powstawanie zaćmy, rozrzedzenie kości (osteoporoza) i rzadkie, ale poważne uszkodzenia kości dużych stawów (jałowa martwica).

• Zastrzyki sterydowe
• Bezigłowe zastrzyki
• Zastrzyki w punkty spustowe

Wstrzykiwanie kortyzonu do stawów może szybko zmniejszyć ból poprzez przywrócenie ich funkcji. Może to być szczególnie ważne w pewnych okolicznościach, np. dla pracującego zawodowo żywiciela rodziny lub kogoś, kto mieszka sam. Mimo często zgłaszanych działań niepożądanych, jak opisano powyżej, zasadniczo uważa się, że przyjmowanie niewielkich i przerywanych dawek kortykosteroidów stanowi niewielkie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Wyjątkowe działania uboczne

Wyjątkowe działania uboczne to urazy tkanki stawu, związane z powtarzanymi zastrzykami. Obrażenia te obejmują ścieńczenie chrząstki stawowej, osłabienia więzadeł stawów, nasilenie zapalenia stawów w wyniku reakcji na kortykosteroidy, które uległy skrystalizowaniu i infekcja wewnątrzstawowa.

Źródła

1. Szczeklik A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2011, ISBN 978-83-7430-289-0
2. Puszczewicz M. Wielka interna - reumatologia, Medical Tribune Polska, Warszawa 2010, ISBN 978-83-62597-06-2
3. Kokot F. (red.), Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3368-3
4. Herman Z., Kostowski W. Farmakologia - podstawy farmakoterapii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004, ISBN 978-83-200-4164-4