Zastrzyki sterydowe

Za syntezę hormonów sterydowych w komórce odpowiada gładkie retikulum endoplazmatyczne. Istnieje kilkadziesiąt różnych hormonów sterydowych, które spełniają najrozmaitsze funkcje regulacyjne w organizmach zwierząt i organizmie człowieka. Głównym miejscem produkcji steroidów w naszym organizmie są nadnercza. Nadnercza są to parzyste gruczoły dokrewne, które przylegają do szczytów nerek.

Zbudowane są one z dwóch rodzajów komórek, które tworzą dwie warstwy - komórki międzynerkowe tworzą warstwę zewnętrzną tzw. korową (kora nadnerczy) oraz komórki chromatochłonne (barwnikopodobne) tworzą warstwę wewnętrzną tzw. rdzeniową (rdzeń nadnerczy). Kora nadnerczy podzielona jest na trzy warstwy różniące się budową komórkową:

• Kłębkowatą - warstwa zewnętrzna, która wydziela mineralokortykoidy. Najważniejszym mineralokortykoidem jest aldosteron regulujący gospodarkę wodną i mineralną organizmu.
• Pasmowa - warstwa środkowa wydziela hormony zwane glikokortykoidami. Najważniejszymi glikokortykoidami są kortyzol i kortykosteron.
• Siatkowata - warstwa wewnętrzna uwalnia hormony płciowe, głównie progesteron i androgeny (np. testosteron, estrogeny). Rdzeń nadnerczy wydziela natomiast adrenalinę oraz noradrenalinę należące do neuroprzekaźników.

Największą rolę wśród hormonów sterydowych we współczesnej medycynie odgrywają kortykosteroidy. Są one obecnie jedną z najczęściej stosowanych klas leków. Należą one do jednych z najsilniejszych środków przeciw zapalnych (a także przeciwalergicznych i imunosuporesyjnych) i stosuje się je w wielu chorobach o podłożu zapalnym, alergicznym.

Glikokortykosteroidy działają niezależnie od przyczyny wywołującej zapalenie i dotyczy zarówno wczesnych reakcji na zapalenie (obrzęk, rozszerzenie naczyń włosowatych i in.) jak i zmian występujących w późniejszej fazie (tj. rozrostu, tworzenia się blizn potrądzikowych). Steroidy stosowane są między innymi w następujących chorobach:

• Astma oskrzelowa;
• Przewlekła obturacyjna choroba płucna (POCHP);
• Alergia;
• Schorzenia dermatologiczne;
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RA);
• Przeszczepianie narządów;
• Choroby zapalne jelit

Niestety wysokiej skuteczności tych leków towarzyszą silne działania uboczne. Objawy o]uboczne mogące wystąpić w trakcie terapii steroidami to między innymi:

• osteoporoza,
• opóźnienie gojenia się ran,
• zmiany nastroju i objawy psychotyczne,
• cukrzyca tzw. cukrzyca posteroidowa,
• niekorzystna przebudowa tkanki tłuszczowe (cienkie, chude nogi i duży brzuch)

Steroidy mogą być przyjmowane w różnych formach w zależności od choroby: doustnie (np. w astmie, w chorobach reumatycznych), dożylnie (np. w stanie astmatycznym), domięśniowo, miejscowo (w postaci kremów i maści do stosowania na zmienioną chorobowo skórę), doodbytniczo (w postaci czopków podawanych np. w przewlekłych zapalnych chorobach jelit) a także w postaci zastrzyków (tym sposobem można podać glikokortykosteroidy np. do stawów, ale także śródskórnie).

Zastrzyki sterydowe są to zabiegi polegające na śródskórnym wstrzyknięciu kortykosteroidu w celu leczenia powstałych blizn lub bliznowców (guzów złożonych z tkanki łącznej włóknistej, które pojawiają się w miejscu wcześniejszego urazu lub na skórze pierwotnie nienaruszonej. Najczęściej bliznowiec - inaczej keloid - jest powikłaniem gojenia się rany, niekoniecznie bardzo rozległej).

Celem leczenia blizn jest zawsze uzyskanie poprawy tj. takiego wyglądu blizny, który czyni ją mało zauważalną czy nawet w niektórych przypadkach prawie niewidoczną, a w każdym razie akceptowalną z kosmetycznego punktu widzenia i niepowodującą zaburzeń funkcjonalnych. Na przykład, blizny potrądzikowe.

Powszechnie przyjmuje się, że śródskórne wstrzykiwanie steroidu w bliznę jest niezwykle skuteczne i stanowi pierwszoplanowy sposób leczenia bliznowców jak również terapię drugoplanową dla przerośniętych blizn, stosowaną wówczas, gdy zawiodą prostsze i mniej inwazyjne sposoby leczenia.

Metoda ta bywa wykorzystywana w terapii blizn powstałych na podłożu zmian trądzikowych (wywołanych przez trądzik steroidowy). Skuteczność działania oceniana jest na 50 do 100% a odsetek nawrotów (ponownego przerastania blizny po zakończeniu leczenia) na 9 do 50%. Rezultaty są na ogół lepsze przy skojarzeniu sterydoterapii z innymi formami leczenia np. krioterapią lub leczeniem chirurgicznym.

Zazwyczaj konieczne jest kilka wstrzyknięć (2-4) w kilkutygodniowych (3-5) odstępach. Ogromną wadą tej metody jest jej bolesność. U około 60% pacjentów mogą występować efekty uboczne pod postacią zmian zanikowych skóry, depigmentacji (nadmiernego zjaśnienia) czy teleangiektazji (rozwoju widocznej siatki drobnych naczynek).

Zastrzyki steroidowe są czasem jedyną szansą uzyskania poprawy wyglądu skóry, dzięki czemu niejednokrotnie wpływa pozytywnie na odbiór własnej osoby, uwolnienie się od kompleksów. Ponieważ terapia ta stosowana jest w leczeniu blizn potrądzikowych, może poprawić komfort życia wielu młodych ludzi.