Wyższa akcyza i "podatek cukrowy". Zmiany już od 1 stycznia 2026 r.
Resort finansów przedstawił projekty ustaw, które mają ograniczyć negatywne skutki zdrowotne wynikające z nadmiernego spożywania alkoholu i słodkich napojów. Zmiany obejmą zarówno aktualizację stawek akcyzy na napoje alkoholowe, jak i podwyższenie tzw. opłaty cukrowej.
Wzrost cen alkoholu i słodkich napojów od 2026 roku. Resort walczy z uzależnieniem i otyłością
W tym artykule:
Droższy alkohol od 2026 roku
W projekcie przewidziano stopniowe podwyżki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie.
od 1 stycznia 2026 roku stawki wzrosną o 15 proc. w stosunku do obecnych,
od 1 stycznia 2027 roku – o kolejne 10 proc.
Ministerstwo uzasadnia zmiany potrzebą przeciwdziałania nadmiernej konsumpcji alkoholu, której sprzyja rosnąca siła nabywcza Polaków. Według Eurostatu napoje alkoholowe w Polsce należą do jednych z najtańszych w UE – tańsze są tylko w Rumunii, Bułgarii i na Węgrzech.
To nie koniec cukrowej drożyzny? Opłata cukrowa może się zmienić
Światowa Organizacja Zdrowia wskazuje, że alkohol, obok palenia tytoniu, jest jednym z najpoważniejszych czynników ryzyka dla zdrowia. Koszty społeczne wynikające z jego nadużywania w Polsce sięgają 93,3 mld zł rocznie, podczas gdy wpływy z akcyzy są ponad 80 mld niższe.
Wyższa opłata cukrowa i walka z otyłością
Drugim filarem zmian jest aktualizacja opłaty cukrowej. Ministerstwo podkreśla, że obecna stawka z 2020 roku nie spełnia swojej roli, bo nie wpływa na zachowania konsumentów, a producenci coraz częściej omijają przepisy poprzez dodatek soków owocowych.
Nowe stawki mają wyglądać następująco:
opłata stała: wzrost z 0,50 zł do 0,70 zł za litr napoju (do 5 g cukru/100 ml lub z dodatkiem słodzików),
opłata zmienna: wzrost z 0,05 zł do 0,10 zł za każdy gram cukru powyżej 5 g/100 ml,
opłata za kofeinę lub taurynę (np. w energetykach): z 0,10 zł do 1,00 zł,
maksymalna opłata: z 1,20 zł do 1,80 zł za litr napoju.
Zmiany uzasadniane są narastającym problemem otyłości, która według NFZ dotyczyła już blisko 2/3 dorosłych Polaków w 2019 roku. Koszty jej leczenia i konsekwencji zdrowotnych w 2022 roku sięgnęły 36 mld zł.
Nowelizacja ustawy o zdrowiu publicznym przewiduje także uproszczenie systemu poboru opłaty cukrowej – obowiązek zapłaty ma zostać przeniesiony na początek łańcucha dostaw.
Zdrowsze społeczeństwo i niższe koszty systemowe
Ministerstwo Finansów podkreśla, że podwyżki mają charakter prozdrowotny i prewencyjny, a dodatkowe wpływy z akcyzy i opłaty cukrowej mają wspierać system ochrony zdrowia.
Ostatecznym celem jest zmniejszenie skali uzależnień, ograniczenie nadwagi i otyłości oraz redukcja ogromnych kosztów, jakie ponosi państwo w związku z chorobami cywilizacyjnymi.
Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski
Źródła
- Ministerstwo Finansów
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
