Zastrzyki antykoncepcyjne - działanie, skuteczność, skutki uboczne, wady, zalety, cena
Zastrzyki antykoncepcyjne są jedną z najnowszych metod zapobiegania ciąży. Kuszą skutecznością i wygodą w stosowaniu, a tym samym są dużą konkurencją dla mechanicznych środków zapobiegania ciąży i popularnych pigułek antykoncepcyjnych. Nie trzeba już pamiętać o codziennym przyjmowaniu tabletek czy niewygodnej prezerwatywie. Nowoczesne metody mają długotrwałe działanie. Zastrzyki antykoncepcyjne to rozwiązanie dla tych pań, które cenią wygodę. Stosując je, zyskuje się zabezpieczenie przed ciążą aż na 3 miesiące. Sprawdź, jak działa zastrzyk antykoncepcyjny oraz jakie są przeciwwskazania do jego stosowania.
- 1. Działanie zastrzyku antykoncepcyjnego
- 2. Dla kogo zastrzyk jest najlepszą metodą zapobiegania ciąży?
- 3. Rozpoczęcie antykoncepcji hormonalnej
- 4. Kto nie powinien stosować zastrzyków antykoncepcyjnych?
- 5. Skutki uboczne zastrzyków antykoncepcyjnych
- 6. Skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych
- 7. Wady i zalety stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych
- 8. Cena zastrzyków antykoncepcyjnych
1. Działanie zastrzyku antykoncepcyjnego
Zastrzyk antykoncepcyjny dostarcza pochodnej progesteronu – octan medroksyprogesteronu. Ta metoda antykoncepcji cechuje się bardzo wysoką skutecznością ponieważ działa na trzy sposoby.
Działanie zastrzyku jest podobne jak w przypadku innych hormonalnych środków antykoncepcyjnych – zagęszcza on śluz, przez co blokuje drogę plemnikom, a także zapobiega comiesięcznej owulacji u kobiety. W tej kwestii działanie zastrzyku można porównać do działania pigułek antykoncepcyjnych.
Do zapłodnienia nie może też dojść z innej przyczyny: przysadka mózgowa nie wysyła jajnikom sygnału, by produkowały komórki jajowe. Warto nadmienić również, że zastrzyki antykoncepcyjne zmieniają wyściółkę macicy w taki sposób, że zapłodnione jajeczko nie mogłoby się w niej zagnieździć.
W odróżnieniu od pigułek, zastrzyki trzeba brać co trzy miesiące. Środek aplikowany jest pośladek lub ramię. Musi to nastąpić w ciągu pierwszych pięciu dni cyklu miesiączkowego, a najlepiej pierwszego lub drugiego dnia, w przeciwnym razie ta metoda będzie nieskuteczna. Wiele kobiet wybiera właśnie tę metodę antykoncepcji, bo jest mniej uciążliwa niż pamiętanie o codziennym łykaniu, czego wymagają tabletki antykoncepcyjne.
2. Dla kogo zastrzyk jest najlepszą metodą zapobiegania ciąży?
Antykoncepcja w zastrzyku to idealna metoda zabezpieczenia się przed ciążą dla kobiet aktywnych lub zapominalskich. Wystarczy jeden zastrzyk, by zapobiec zapłodnieniu przez całe 3 miesiące. Jeżeli więc kobieta często zapomina o zażyciu tabletki antykoncepcyjnej, a mechaniczne środki antykoncepcji, takie jak prezerwatywa, są dla niej uciążliwe, zastrzyk jest właśnie dla niej.
Ta metoda antykoncepcji jest też dobrym wyjściem dla kobiet, które mają problemy z wątrobą lub w inny sposób nie tolerują pigułek lub plastrów antykoncepcyjnych
To także rozwiązanie dla kobiet karmiących piersią matek. Zastrzyk nie zawiera bowiem estrogenu, który może hamować laktację.
Zastrzyk antykoncepcyjny zawiera wyłącznie progestagen, jest więc idealnym rozwiązaniem dla kobiet, które nie tolerują estrogenów.
3. Rozpoczęcie antykoncepcji hormonalnej
Rozpoczęcie antykoncepcji hormonalnej jest możliwe po uprzedniej wizycie u ginekologa. Nie tylko zastrzyki antykoncepcyjne, ale również doustne środki antykoncepcyjne wymagają wizyty u lekarza i dokładnego badania. W niektórych przypadkach stosowanie powyższych metod jest po prostu przeciwwskazane. Zastrzyków antykocepcyjnych nie powinno się wykonywać u osób zmagających się z nowotworem piersi lub macicy, kobiet po przebytym udarze, osób zmagających się z kamicą pęcherzyka żółciowego. Istnieją również inne przeciwwskazania, o których piszemy w podpunkcie "Kto nie powinien stosować zastrzyków antykoncepcyjnych?". Po wykonaniu odpowiednich badań lekarz może stwierdzić, czy ta metoda hormonalna jest odpowiednia dla danej pacjentki.
Pierwszy zastrzyk zazwyczaj bierze się w czasie pierwszych pięciu dni cyklu menstruacyjnego. Najczęściej jest to zastrzyk w ramię, pośladek lub biodro. Tak jak inne metody antykoncepcji, ta też wymaga regularnego powtarzania, aby była skuteczna. Ale w tym przypadku wystarczy pójść do lekarza raz na trzy miesiące. Zastrzyk antykoncepcyjny jest zawsze wykonywany przez lekarza specjalistę!
PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT
Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem:
- Czy dużą torbiel można wyleczyć tabletkami antykoncepcyjnymi? - odpowiada lek. Diana Kupczyńska
- O czym świadczą mrowienia kończyn podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej? - odpowiada lek. Tomasz Budlewski
- Czy nagłe przerwanie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych może mieć negatywne skutki dla zdrowia? - odpowiada lek. Aleksandra Witkowska
4. Kto nie powinien stosować zastrzyków antykoncepcyjnych?
Przeciwwskazania do stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych to:
- zdiagnozowany rak macicy lub piersi
- pierwotny nowotwór wątroby
- ciąża
- choroby wątroby
- długotrwałe unieruchomienie
- planowany zabieg operacyjny (nie można go przyjmować 4 tygodnie przed operacją)
- choroba serca i układu krążenia, np. zakrzepowo-zatorowa (tzw. zakrzepica)
- przebyty udar
- cukrzyca
- kamica pęcherzyka żółciowego
- nierozpoznane, nieprawidłowe krwawienia z macicy
- laktacja
- hiperlipidemia
- niektóre zaburzenia psychiczne
- wszczepieniu sztucznych zastawek
Zanim lekarz wypisze receptę na zastrzyk antykoncepcyjny, powinien zlecić kobiecie wykonanie podstawowych badań krwi i moczu. Tylko on może - na podstawie oceny stanu zdrowia kobiety - wybrać odpowiednią metodę zapobiegania ciąży. Z kolei podczas stosowania antykoncepcji powinien sprawdzić tolerancję środka.
5. Skutki uboczne zastrzyków antykoncepcyjnych
Tak jak inne metody antykoncepcji hormonalnej - i ta niesie za sobą pewne skutki uboczne, a także zagrożenia. Najczęstszymi skutkami ubocznymi są:
- nieregularne lub przedłużające się miesiączki
- całkowite ustanie miesiączki,
- zwiększenie masy ciała,
- bóle głowy,
- zawroty głowy,
- trądzikowe zmiany skórne,
- mdłości,
- wzdęcia,
- zwiększenie masy ciała,
- inne problemy obejmujące układ pokarmowy,
- bolesność piersi,
- wypadanie włosów.
Powrót regularnych miesiączek i płodności obserwuje się nawet po upływie roku od zaprzestania przyjmowania zastrzyków.
6. Skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych
Wskaźnik Pearla dla zastrzyku antykoncepcyjnego wynosi 0,2-0,5, a więc jego skuteczność jest bardzo wysoka. Ocenia się ją na 99,7 proc., co oznacza, że w ciążę zajdą 3 na tysiąc kobiet w ciągu roku. Jedna z największych amerykańskich organizacji prozdrowotnych stwierdziła, że antykoncepcja w zastrzykach jest skuteczniejsza i zdrowsza niż inne metody antykoncepcji. Według badań, ich skuteczność wynosi powyżej 99%.
Aby utrzymać ją na tym niemal stuprocentowym poziomie, należy jednak pamiętać, by pierwszy zastrzyk zaaplikować w ciągu pierwszych pięciu dniu cyklu (najlepiej w pierwszy lub drugi dzień krwawienia menstruacyjnego). Zastrzyk antykoncepcyjny działa przez 3 miesiące. Po tym czasie należy zaaplikować kolejną dawkę hormonu.
7. Wady i zalety stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych
Zalety zastrzyków antykoncepcyjnych:
- mogą ich używać kobiety karmiące, ponieważ nie zawierają estrogenu, a zatem nie hamują laktacji
- są alternatywą dla pań, które nie mogą stosować dwuskładnikowychtabletek antykoncepcyjnych
- zmniejszają dolegliwości związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego,
- są wygodne, bo nie trzeba o nich pamiętać codziennie, lecz tylko raz na kwartał.
Stosowanie zastrzyków antykoncepcyjnych sprawia, że krwawienia menstruacyjne stają się dość skąpe. U niektórych kobiet nie ma ich wcale. Skąpe miesiączki są dla organizmu zdrowe, ponieważ nie dochodzi o wypłukiwania ważnych składników takich jak żelazo. Obfite miesiączki często prowadzą do anemii, z tego powodu niektóre kobiety muszą dodatkowo suplementować pierwiastek o nazwie żelazo.
Kolejnym plusem stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych jest łatwość zajścia w ciążę po odstawieniu antykoncepcji. Sięganie po tę metodę hormonalną nie powoduje problemów z płodnością. Kobiety, które w przyszłości planują potomstwo nie powinny obawiać się tej metody.
Badania naukowców sugerują, że działanie zastrzyków wpływa na zmniejszenie ryzyka nowotworów atakujących macicę.
Wady zastrzyków antykoncepcyjnych:
- jest dużo przeciwwskazań do ich stosowania
- mogą wystąpić skutki uboczne
- jeśli okaże się, że zastrzyk ci nie służy, będziesz musiała poczekać trzy miesiące, aż minie jego działanie.
"Kłuta" metoda antykoncepcji nie jest dobrym rozwiązaniem dla par, które w najbliższym czasie planują potomstwo. Działanie substancji zawartej w zastrzyku antykoncepcyjnym oraz możliwe skutki uboczne mogą trwać długo po odstawieniu leku. Dlatego po ostatniej dawce należy odczekać nawet rok, by rozpocząć starania o dziecko.
Kolejnym minusem takiej metody antykoncepcji jest też brak zabezpieczenia przed chorobami przenoszącymi się drogą płciową (ang. sexually transmitted disease, STD). Zarówno te bakteryjne, jak i pierwotniakowe mogą być dla pacjentów bardzo niebezpieczne. Choroby weneryczne mogą spowodować niebezpieczną infekcję lub doprowadzić do wniknięcia w organizm niszczycielskiego pasożyta. Objawy chorób przenoszonych drogą płciową zwykle widoczne są w obrębie odbytu i narządów płciowych, z czasem jednak mogą zająć również inne strefy ciała. Warto zaznaczyć, że choroby weneryczne mogą skutkować problemami z zajściem w ciążę, a w skrajnych przypadkach zakończyć się bezpłodnością lub śmiercią pacjenta.
Osoby, które chcą uniknąć chorób takich jak kiła, wirus brodawczaka ludzkiego, wirus HIV (wirus powodujący AIDS, rzeżączka czy chlamydioza powinny sięgać po dodatkowe zabezpieczenie. W tym celu warto sięgnąć po prezerwatywę.
8. Cena zastrzyków antykoncepcyjnych
Zastrzyk, jak każda metoda antykoncepcyjna polegająca na wprowadzeniu do organizmu dodatkowych hormonów, jest dostępny wyłącznie na receptę. Jego cena to ok. 40 zł, co – z uwagi na jego długotrwałą skuteczność (90 dni!) – nie jest zbyt wygórowaną kwotą.
Zastrzyki antykoncepcyjne przyjmuje się raz na trzy miesiące. Zastrzyk jest więc metodą hormonalną o średniej długości działania, zapewniającą skuteczną antykoncepcję bez potrzeby codziennego przyjmowania dawki leku. Zastrzyki antykoncepcyjne wydają się skuteczną i wygodną metodą. Nie wymuszają dyscypliny w codziennym stosowaniu, nie hamują laktacji i są zalecane kobietom, które nie mogą z przyczyn zdrowotnych przyjmować środków z estrogenami.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.