Leczenie trądziku
Trądzik pospolity, czyli jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych, jeszcze do niedawna leczony był wyłącznie preparatami działającymi miejscowo oraz antybiotykami podawanymi doustnie. Niestety dla niektórych pacjentów, szczególnie tych, którzy cierpieli na ciężkie odmiany trądziku taka kuracja okazywała się nieskuteczna. Przełomem w dermatologii stało się wprowadzenie w 1976 roku retinoidów, składających się z retinolu (witaminy A) oraz jego naturalnych i syntetycznych analogów.
1. Leczenie trądziku witaminą A
Witamina A w organizmie człowieka jest niezbędnym czynnikiem wzrostowym, odgrywającym ogromne znaczenie we wzroście i prawidłowym stanie komórek nabłonka. Poprzez hamowanie wolnych rodników tlenowych zapobiega degeneracji, i w konsekwencji przedwczesnemu starzeniu się skóry. Dzięki jej stosowaniu naskórek szybciej się regeneruje. Retinole wpływają na różnorodne procesy biologiczne zapewniając prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
2. Leczenie trądziku izotretinoiną
Najszerzej stosowanym retinoidem w leczeniu trądziku jest izotretinoina. Swoim działaniem przeciwzapalnym i bakteriobójczym udrażnia oraz w 90% osłabia działanie gruczołów łojowych. To właśnie nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów łojowych przyczynia się do nadmiernej produkcji łoju i tym samym do wytworzenia odpowiedniego mikrośrodowiska niezbędnego do rozwoju bakterii Propionibacterium acnes, Staphylococcus epidermidis i Pityrosporum ovale, odpowiedzialnych za tworzenie się zaskórników i krost (zmian ropnych). Oprócz działania przeciwtrądzikowego izotretinoina zwiększa także dopływ tlenu do wnętrza skóry. Stosowana doustnie daje szybkie i długoterminowe korzyści kliniczne, wpływając na wszystkie najważniejsze przyczyny wywołujące trądzik.
Początkowo izotretinoina stosowana była tylko u chorych z najcięższymi postaciami trądziku, takimi jak postać guzkowo-torbielowata, trądzik ropowiczy, trądzik piorunujący oraz trądzik skupiony. Obecnie wskazania do jej stosowania zostały rozszerzone i obejmują ciężkie i bardzo ciężkie postaci trądziku, ciężkie i średnio nasilone postaci niereagujące na 18-miesięczną terapię konwencjonalną (antybiotyki), trądzik z tendencją do nawrotów, trądzik z tendencją do bliznowacenia, z nasilonym łojotokiem oraz u osób z trądzikiem piorunującym. Izotretinoinę podaje się także osobom, wykazującym oporność na antybiotyki z grupy tetracyklin.
3. Leczenie trądziku antybiotykami
Antybiotyki szeroko stosowane w terapii trądziku wykazują przede wszystkim działanie przeciwbakteryjne, w mniejszym znaczeniu przeciwzapalne. Zmniejszają liczbę bakterii odpowiedzialnych za występowanie zaskórników i krost, ale często ich działanie, pomimo wielomiesięcznej terapii, jest krótkotrwałe, w przeciwieństwie do retinoidów, które dają albo pełne wyleczenie albo wieloletnią remisję choroby. Nie mniej jednak antybiotyki są uznawane za bezpieczniejsze od retinoidów i dlatego nadal stanowią grupę leków stosowanych w pierwszym rzucie leczenia trądziku.
W trakcie leczenia izotretinoiną mogą pojawić się miejscowe działania niepożądane oraz odchylenia w badaniach laboratoryjnych (należy kontrolować poziom cholesterolu i trójglicerydów co 2-4 tygodnie). Zazwyczaj mają one charakter przejściowy i ustępują po zmniejszeniu dawki leku bądź po zakończeniu kuracji. Zdarza się, że w początkowym etapie leczenia dochodzi do zaostrzenia się zmian trądzikowych, nie świadczy to jednak o braku reakcji na lek, ale jest wynikiem nagłej zmiany mikrośrodowiska w gruczołach łojowych, co sprzyja rozwojowi Propionibacterium acnes, Staphylococcus epidermidis i Pityrosporum ovale. Wśród najczęściej występujących objawów niepożądanych obserwuje się objawy skórno-śluzówkowe (suchość błon śluzowych, zapalenie spojówek i krwawienia z nosa). Dlatego zaleca się osobom przyjmującym izotretinoinę preparaty działające miejscowo: krople nawilżające do oczu, nosa, pomadki ochronne do ust oraz delikatnie nawilżające, specjalistyczne kremy i emulsje do twarzy i ciała.
Izotretinoina jest przeciwwskazana u kobiet w ciąży oraz u kobiet karmiących piersią. Udowodniono, że u 19% dzieci, których matki w trakcie ciąży stosowały preparaty zawierające izotretinoinę, wystąpiły wady rozwojowe z zakresu układu sercowo-naczyniowego, szkieletowego oraz nerwowego.
Przestrzegając zasad podawania izotretinoiny i przy odpowiednim monitorowaniu leczenia, izotretinoina uważana jest za najskuteczniejszą metodę leczenia średnich i ciężkich postaci trądziku. Preparaty zawierające tę substancję nie maskują objawów choroby, ale w sposób udowodniony leczą ją. Odsetek długoterminowych wyleczeń po izotretinoinie sięga 89%, co stanowi najwyższy wskaźnik wśród wszystkich dostępnych metod leczenia trądziku.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.