Tak stres i zła dieta wykańczają jelita. Objawy od razu widać na skórze

Coraz częściej mówi się o osi jelito-mózg, tymczasem niewiele osób wie o tym, że mikrobiom jelitowy ma wpływ także na stan naszej skóry. Egzema, łuszczyca, trądzik pospolity czy różowaty to sygnał, że w naszych jelitach dzieje się źle. Od niewłaściwej diety, przez zespół jelita drażliwego, aż po celiakię i chorobę zapalną jelit. - Ten dwukierunkowy dialog jelita-skóra powoduje, że aby osiągnąć dobre efekty terapeutyczne, należy regulować oba środowiska – przyznaje dr n. med. Edyta Adamczyk-Kutera z Akademii Leona Koźmińskiego, członkini Polskiego Towarzystwa Medycyny Estetycznej i Anti-Aging.

Objawy chorych jelit widać na skórzeObjawy chorych jelit widać na skórze
Źródło zdjęć: © Getty Images
Karolina Rozmus

Skóra a jelita – w jaki sposób się łączą?

Mikrobiom to wszystkie mikroorganizmy, które zasiedlają organizm ludzki, a w zależności od ich rodzaju i miejsca, gdzie bytują, mówimy o mikrobiomie dróg oddechowych, układu pokarmowego czy wreszcie skóry. Na jeden centymetrze kwadratowym znajduje się nawet milion mikroorganizmów.

- Zarówno skóra jak i jelita skolonizowane są przez niezwykle bogaty świat mikrobiologiczny. Wielu z przedstawicieli tego mikrokosmosu ma zasadnicze znaczenie dla gospodarza, zapewniając kształtowanie układu odpornościowego, ochronę przed patogenami, metabolizm składników odżywczych czy utrzymywanie funkcji barierowych – mówi w rozmowie z WP abcZdrowie dr Adamczyk-Kutera.

W dermatozach (chorobach skóry) to mikrobiom skóry zostaje zaburzony, ale badania wykazały, że zaburzeniu ulegać może także mikrobiom jelitowy. Dysbioza skóry i/lub dysbioza jelit to przede wszystkim zmieniona odpowiedź immunologiczna, a ta z kolei przekłada się na choroby skóry takie jak m.in. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry (AZS), trądzik, łupież.

Najczęstsze przyczyny trądziku na twarzy

- Mikrobiom jelitowy jest bardzo aktywny wydzielniczo, syntetyzuje związki hormonopodobne, neuroprzekaźniki, wtórne kwasy żółciowe, kortyzol. Związki te uwalniane do krwioobiegu mogą oddziaływać na odległe narządy, w tym skórę - podkreśla ekspertka.

- Jelita od dawna uważane są za kluczowy organ metabolizmu, ale skóra to również ważny organ metaboliczny. Zakres aktywności enzymatycznej skóry może dorównywać aktywności jelit i wątroby. Szczególnie aktywną metabolicznie strukturą w skórze jest mieszek włosowy - jednostka mieszkowo-łojowa funkcjonuje jako niezależny endokrynologiczne organ – dodaje.

Dermatozy a mikrobiom jelitowy

Trądzik różowaty to przewlekła, zapalna choroba skóry z charakterystycznym rumieniem i teleangiektazjami (poszerzonymi naczyniami krwionośnymi), grudkami i krostami. Według badań, w tym najnowszych z "Advances in Therapy", podobnie jak inne choroby skóry trądzik różowaty częściej występuje u pacjentów z chorobami zapalnymi jelit lub zaburzeniami jelitowymi.

- Trądzik różowaty często towarzyszy rozrostowi bakteryjnemu w jelicie cienkim czyli SIBO, a eradykacja SIBO u dużej grupy pacjentów prowadzi do poprawy stanu skóry - podkreśla ekspertka.

- Ryzyko rozwoju atopowego zapalenia u skóry u dzieci wzrasta, jeśli mają zmniejszoną różnorodność mikrobioty jelitowej we wczesnym okresie życia, to jest między pierwszym tygodniem a 18. miesiącem życia - mówi i dodaje: - Badania obserwacyjne plemion żyjących jak dawni łowcy-zbieracze wskazują na brak w tych społecznościach chorób zapalnych jelit i dermatoz.

Dieta zachodnia i jej konsekwencje?

Zauważalny wzrost chorób jelit, to zdaniem ekspertów, w dużej mierze konsekwencja tzw. zachodniego modelu żywienia. Żywność wysokoprzetworzona, fast food, duża ilość tłuszczów zwierzęcych oraz węglowodanów w diecie mają niebagatelny wpływ na mikrobiom.

- Dermatozą spowodowaną wysokim ładunkiem glikemicznym typowym dla diety zachodniej, jest trądzik pospolity. U pacjentów z trądzikiem pospolitym obserwuje się bogate unerwienie i zwiększoną liczbę zakończeń zawierających substancję P [neuropeptyd odpowiedzialny za rozszerzanie naczyń krwionośnych, przyp.red.]. - mówi dr Adamczyk-Kutera i dodaje: - Wprowadzenie diety niskoglikemicznej, odpowiedniej pro- i postbiotykoterapii poprawia stan kliniczny pacjentów, opornych na leczenie antybiotykami.

Jednocześnie, badania wskazują, że oś jelito-skóra działa dwukierunkowo, a w dodatku sieć zależności jest znacznie bardziej złożona. Np. ekspozycja skóry na promieniowanie UVB, a co za tym idzie zwiększenie poziomu witaminy D w skórze, wpływa pozytywnie na różnorodność mikrobiomu jelitowego.

Trądzik związany z "przesiąkliwym jelitem"

"Dysbioza jelitowa (czyli przerost bakteryjny SIBO, grzybiczy IMO), pasożyty, nieodpowiednia dieta - to tylko niektóre czynniki, które wywołują stan zapalny w jelitach. A stan zapalny przyczynia się do powstania przesiąkliwego jelita" – pisze w poście dr Magdalena Cubała-Kucharska. To określenie odnosi się do sytuacji, w której patogenne związki mogą przenikać barierę jelitową i dostawać się do krwiobiegu. Stamtąd mają otwartą drogę do każdego zakątka organizmu - w tym skóry.

Ostatnim elementem układanki składającej się na związek pomiędzy jelitami i skórą jest stres.

- Skórne neuropeptydy obecne są w zakończeniach nerwowych, wydzielane są przez liczne komórki skóry. Również w jelitach bogato reprezentowany jest układ neuroendokrynny. Ta bogata reprezentacja komórek neuroendokrynnych tłumaczy szczególną wrażliwość obu struktur na stres psychiczny – przyznaje dr Adamczyk-Kutera.

- Obie tkanki są wrażliwe na stres i niepokój, ponieważ stają przed podobnymi wyzwaniami. Takie choroby jak nieswoiste zapalenie jelit i łuszczyca obejmują zaburzenia bariery nabłonkowej i zwiększone tempo obrotu komórkowego. Zwiększona przepuszczalność naskórka i bariery jelitowej wynika ze zwiększonej interakcji z patogenami - podsumowuje.

Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda