10 mało znanych alergenów

Z pewnością większość z nas jest świadoma powszechnie występujących alergii na pyłki, zarodniki pleśni czy sierść zwierząt. Jednak istnieją także rzadkie i nietypowe przypadki uczulenia, takie jak alergia na wodę, obuwie czy ćwiczenia. Warto przyjrzeć się tym nietypowym reakcjom organizmu na bodźce, które zazwyczaj nie kojarzą się z potencjalnymi alergenami.

Istnieje bardzo wiele zaskakujących przyczyn alergii.Istnieje bardzo wiele zaskakujących przyczyn alergii.
Źródło zdjęć: © Zdjęcie kobiety / Shutterstock
Paula Komendarczuk

/ 11Czym jest alergia?

Alergie mogą być wynikiem kontaktu z wieloma różnymi alergenami.
Alergie mogą być wynikiem kontaktu z wieloma różnymi alergenami. © Zdjęcie autorstwa ForestWander / CC BY

Alergia to nadmierna reakcja układu odpornościowego na obce substancje, nazywane alergenami. Może objawiać się reakcjami na łupież zwierzęcy, niektóre składniki pokarmów, pyłki roślin, kurz czy pleśń. W Polsce wielu ludzi doświadcza tego rodzaju reakcji, co sugeruje, że ich organizmy są nadwrażliwe na co najmniej jeden z wymienionych alergenów. Istnieją również przypadki alergii, które mogą wydawać się mało prawdopodobne. Oto przykłady mało znanych alergii.

/ 11Alergia na obuwie

Buty również mogą spowodować alergię.
Buty również mogą spowodować alergię. © Zdjęcie autorstwa Robert Sheie / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Jeśli zauważasz wysypkę na stopach po noszeniu skórzanych butów to istnieje możliwość, że jesteś uczulony na substancje chemiczne używane w procesie garbowania skóry. Ten rodzaj alergii jest nazywany wypryskiem kontaktowym lub zapaleniem skóry, który można zdiagnozować na podstawie testu skórnego. Aby unikać reakcji alergicznych na obuwie zaleca się noszenie skarpet lub wybieranie butów wykonanych z alternatywnych materiałów niż skóra. Dodatkowo stosowanie leków przeciwhistaminowych może przynieść ulgę w przypadku wysypki.

/ 11Alergia na wodę

Woda może wywołać reakcję alergiczną.
Woda może wywołać reakcję alergiczną. © Zdjęcie autorstwa md-2 / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Woda stanowi fundamentalny element dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomimo tego niektóre osoby doświadczają niezwykłej reakcji w postaci pokrzywki po styczności z tą cieczą. Ta rzadka przypadłość, znana jako pokrzywka wodna, charakteryzuje się występowaniem swędzących i czerwonych bąbli na skórze po kontakcie z wodą, bez względu na jej temperaturę.

Przyczyny tego zjawiska pozostają niejasne, co sprawia, że pokrzywka wodna stanowi wyjątkowe wyzwanie diagnostyczne. Pomimo tajemniczego charakteru tej dolegliwości, większość przypadków alergii ma łagodny charakter i objawy ustępują samoistnie w ciągu 15-30 minut od zakończenia kontaktu z wodą. W celu złagodzenia objawów pacjenci często sięgają po leki przeciwhistaminowe, które mogą pomóc w redukcji swędzenia i obrzęku skóry.

/ 11Alergia na spermę

Alergia na spermę może powodować dyskomfort w miejscu intymnym.
Alergia na spermę może powodować dyskomfort w miejscu intymnym. © Adobe Stock

Alergia na nasienie to rzadki typ nadwrażliwości u kobiet. Charakteryzuje się objawami, takimi jak pokrzywka i opuchlizna w okolicach pochwy po kontakcie seksualnym. Potwierdzenie tej alergii możliwe jest poprzez badania przeprowadzane przez lekarza. Skutecznym środkiem zaradczym w przypadku tego rodzaju alergii jest stosowanie prezerwatyw, natomiast dla kobiet, które pragną zajść w ciążę dostępne są zastrzyki przeciwalergiczne. W przypadku braku skuteczności tych metod kolejną opcją może być inseminacja domaciczna. To procedura, w której nasienie partnera jest wprowadzane do organizmu kobiety w kontrolowany sposób, pozwalając na ominięcie reakcji alergicznej i zwiększając szanse na sukces w powiększeniu rodziny.

/ 11Alergia na słońce

Opalanie może skutkować wystąpieniem pokrzywki.
Opalanie może skutkować wystąpieniem pokrzywki. © Zdjęcie autorstwa Mike Schinkel / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

To kolejny rodzaj alergii, który objawia się pokrzywką w wyniku oddziaływania czynnika zewnętrznego – w tym przypadku ekspozycji na słońce. Na szczęście ten typ alergii jest stosunkowo rzadki. Swędząca i piekąca pokrzywka, pojawiająca się pół godziny po wystawieniu skóry na działanie promieni słonecznych, zazwyczaj znika w kilka minut po schowaniu się w cień. Wydaje się, że reakcja ta jest wywoływana przez promieniowanie UV. Leki przeciwhistaminowe mogą złagodzić jej objawy, jednak nie są w stanie całkowicie jej zapobiec.

/ 11Alergia na ćwiczenia

Ćwiczenia mogą być odpowiedzialne za wystąpienie alergii.
Ćwiczenia mogą być odpowiedzialne za wystąpienie alergii. © Zdjęcie autorstwa redlionhoteldenver / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/)

Brzmi to bardzo nieprawdopodobnie, jednak udokumentowano przypadki reakcji alergicznej na ćwiczenia. Łagodne objawy obejmują pokrzywkę, a ostre mogą prowadzić do anafilaksji. Istnieją dwa rodzaje alergii na ćwiczenia – pierwsza jest związana ze spożywaniem posiłku na 2 godziny przed ćwiczeniami, a druga występuje bez związku z jedzeniem. O ile w przypadku pierwszego rodzaju wystarczy zrezygnować z jedzenia na kilka godzin przed treningiem, to drugi typ reakcji znacznie utrudnia podejmowanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej.

/ 11Nadwrażliwość na pole elektryczne

Obraz
© Zdjęcie autorstwa Nana B Agyei / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Osoby twierdzące, że doświadczają nadwrażliwości elektromagnetycznej, zazwyczaj zgłaszają negatywne skutki oddziaływania pól elektrycznych generowanych przez urządzenia, takie jak telefony komórkowe, kuchenki mikrofalowe, komputery czy linie wysokiego napięcia. Objawy tej rzekomej alergii obejmują ból głowy, szumy w uszach, uczucie zmęczenia i inne dolegliwości. Jednak istnieje wiele dowodów naukowych, które sugerują, że nie ma potwierdzenia istnienia nadwrażliwości na fale elektromagnetyczne, co powinno uspokoić osoby obawiające się tego rodzaju alergii.

/ 11Alergia na pieniądze

Pieniądze jako alergen
Pieniądze jako alergen © Zdjęcie autorstwa James Cridland / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Jeśli zauważasz wysypkę po kontakcie z monetami może wskazywać to na obecność kontaktowego zapalenia skóry. Ten rodzaj reakcji skórnej występuje zazwyczaj w odpowiedzi na nikiel lub inne metale używane do produkcji monet. Nikiel jest wykorzystywany także do tworzenia biżuterii, opraw okularów i innych przedmiotów codziennego użytku. U osób uczulonych pojawia się wysypka w miejscu kontaktu metalu ze skórą. W takim przypadku zaleca się unikanie bezpośredniego kontaktu z alergenem oraz stosowanie leków antyhistaminowych w przypadku wystąpienia objawów.

/ 11Alergia na dotyk

Reakcja alergiczna może wystąpić na skutek dotyku lub pocierania.
Reakcja alergiczna może wystąpić na skutek dotyku lub pocierania. © Shutterstock

Pokrzywka demograficzna lub też dermografizm, to jedna z najpowszechniejszych odmian wysypki alergicznej. Nazwa dermografizm oznacza „pisanie po skórze”, więc jeżeli masz ten rodzaj alergii, jesteś w stanie napisać swoje imię na skórze, sunąc po nią paznokciem. Nacisk powoduje pojawienie się swędzącej pokrzywki. Wysypka może wystąpić też w przypadku noszenia ciasno przylegających ubrań lub nawet wycierania się ręcznikiem po gorącym prysznicu. Pokrzywka demograficzna występuje u 4% ludności i znika po około 15-30 minutach. Na swędzenie pomagają leki antyhistaminowe.

10 / 11Alergia na zimno

Alergia na zimno może być bardzo niebezpieczna.
Alergia na zimno może być bardzo niebezpieczna. © Shutterstock

Pokrzywka z zimna to bardzo rzadki, ale potencjalnie niebezpieczny rodzaj alergii. Może ona zagrażać życiu, jeżeli osoba nagle jest wystawiona na działanie zimna, np. podczas nurkowania w zimnej wodzie. W takim przypadku uwalniana jest duża dawka histaminy, co powoduje nagły spadek ciśnienia krwi. Radzenie sobie z tym typem alergii to przede wszystkim prewencja, czyli unikanie wystawiania dużych partii skóry na zimno oraz pływanie tylko w towarzystwie innych osób.

11 / 11Zespół alergii jamy ustnej

Owoce mogą powodować alergię.
Owoce mogą powodować alergię. © Zdjęcie autorstwa rajkumar1220 / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Zespół alergii jamy ustnej to szczególny aspekt alergii na pyłki, który pojawia się, gdy osoba uczulona spożywa owoce zawierające identyczne białko, co pyłki roślin. To zjawisko, nazywane reakcją krzyżową, może występować w różnych kombinacjach, takich jak ambrozja z bananami, trawy z pomidorami czy brzoza z jabłkami, śliwkami i brzoskwiniami. Objawy zespołu alergii jamy ustnej obejmują swędzenie w jamie ustnej i gardle, a czasami także opuchliznę w okolicach ust. W większości przypadków symptomy ustępują po przełknięciu lub wypluciu kawałków owoców i nie wymagają specjalistycznego leczenia.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda