10 mało znanych alergenów
Z pewnością większość z nas jest świadoma powszechnie występujących alergii na pyłki, zarodniki pleśni czy sierść zwierząt. Jednak istnieją także rzadkie i nietypowe przypadki uczulenia, takie jak alergia na wodę, obuwie czy ćwiczenia. Warto przyjrzeć się tym nietypowym reakcjom organizmu na bodźce, które zazwyczaj nie kojarzą się z potencjalnymi alergenami.
Czym jest alergia?
Alergia to nadmierna reakcja układu odpornościowego na obce substancje, nazywane alergenami. Może objawiać się reakcjami na łupież zwierzęcy, niektóre składniki pokarmów, pyłki roślin, kurz czy pleśń. W Polsce wielu ludzi doświadcza tego rodzaju reakcji, co sugeruje, że ich organizmy są nadwrażliwe na co najmniej jeden z wymienionych alergenów. Istnieją również przypadki alergii, które mogą wydawać się mało prawdopodobne. Oto przykłady mało znanych alergii.
Alergia na obuwie
Jeśli zauważasz wysypkę na stopach po noszeniu skórzanych butów to istnieje możliwość, że jesteś uczulony na substancje chemiczne używane w procesie garbowania skóry. Ten rodzaj alergii jest nazywany wypryskiem kontaktowym lub zapaleniem skóry, który można zdiagnozować na podstawie testu skórnego. Aby unikać reakcji alergicznych na obuwie zaleca się noszenie skarpet lub wybieranie butów wykonanych z alternatywnych materiałów niż skóra. Dodatkowo stosowanie leków przeciwhistaminowych może przynieść ulgę w przypadku wysypki.
Alergia na wodę
Woda stanowi fundamentalny element dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomimo tego niektóre osoby doświadczają niezwykłej reakcji w postaci pokrzywki po styczności z tą cieczą. Ta rzadka przypadłość, znana jako pokrzywka wodna, charakteryzuje się występowaniem swędzących i czerwonych bąbli na skórze po kontakcie z wodą, bez względu na jej temperaturę.
Przyczyny tego zjawiska pozostają niejasne, co sprawia, że pokrzywka wodna stanowi wyjątkowe wyzwanie diagnostyczne. Pomimo tajemniczego charakteru tej dolegliwości, większość przypadków alergii ma łagodny charakter i objawy ustępują samoistnie w ciągu 15-30 minut od zakończenia kontaktu z wodą. W celu złagodzenia objawów pacjenci często sięgają po leki przeciwhistaminowe, które mogą pomóc w redukcji swędzenia i obrzęku skóry.
Alergia na spermę
Alergia na nasienie to rzadki typ nadwrażliwości u kobiet. Charakteryzuje się objawami, takimi jak pokrzywka i opuchlizna w okolicach pochwy po kontakcie seksualnym. Potwierdzenie tej alergii możliwe jest poprzez badania przeprowadzane przez lekarza. Skutecznym środkiem zaradczym w przypadku tego rodzaju alergii jest stosowanie prezerwatyw, natomiast dla kobiet, które pragną zajść w ciążę dostępne są zastrzyki przeciwalergiczne. W przypadku braku skuteczności tych metod kolejną opcją może być inseminacja domaciczna. To procedura, w której nasienie partnera jest wprowadzane do organizmu kobiety w kontrolowany sposób, pozwalając na ominięcie reakcji alergicznej i zwiększając szanse na sukces w powiększeniu rodziny.
Alergia na słońce
To kolejny rodzaj alergii, który objawia się pokrzywką w wyniku oddziaływania czynnika zewnętrznego – w tym przypadku ekspozycji na słońce. Na szczęście ten typ alergii jest stosunkowo rzadki. Swędząca i piekąca pokrzywka, pojawiająca się pół godziny po wystawieniu skóry na działanie promieni słonecznych, zazwyczaj znika w kilka minut po schowaniu się w cień. Wydaje się, że reakcja ta jest wywoływana przez promieniowanie UV. Leki przeciwhistaminowe mogą złagodzić jej objawy, jednak nie są w stanie całkowicie jej zapobiec.
Alergia na ćwiczenia
Brzmi to bardzo nieprawdopodobnie, jednak udokumentowano przypadki reakcji alergicznej na ćwiczenia. Łagodne objawy obejmują pokrzywkę, a ostre mogą prowadzić do anafilaksji. Istnieją dwa rodzaje alergii na ćwiczenia – pierwsza jest związana ze spożywaniem posiłku na 2 godziny przed ćwiczeniami, a druga występuje bez związku z jedzeniem. O ile w przypadku pierwszego rodzaju wystarczy zrezygnować z jedzenia na kilka godzin przed treningiem, to drugi typ reakcji znacznie utrudnia podejmowanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej.
Nadwrażliwość na pole elektryczne
Osoby twierdzące, że doświadczają nadwrażliwości elektromagnetycznej, zazwyczaj zgłaszają negatywne skutki oddziaływania pól elektrycznych generowanych przez urządzenia, takie jak telefony komórkowe, kuchenki mikrofalowe, komputery czy linie wysokiego napięcia. Objawy tej rzekomej alergii obejmują ból głowy, szumy w uszach, uczucie zmęczenia i inne dolegliwości. Jednak istnieje wiele dowodów naukowych, które sugerują, że nie ma potwierdzenia istnienia nadwrażliwości na fale elektromagnetyczne, co powinno uspokoić osoby obawiające się tego rodzaju alergii.
Alergia na pieniądze
Jeśli zauważasz wysypkę po kontakcie z monetami może wskazywać to na obecność kontaktowego zapalenia skóry. Ten rodzaj reakcji skórnej występuje zazwyczaj w odpowiedzi na nikiel lub inne metale używane do produkcji monet. Nikiel jest wykorzystywany także do tworzenia biżuterii, opraw okularów i innych przedmiotów codziennego użytku. U osób uczulonych pojawia się wysypka w miejscu kontaktu metalu ze skórą. W takim przypadku zaleca się unikanie bezpośredniego kontaktu z alergenem oraz stosowanie leków antyhistaminowych w przypadku wystąpienia objawów.
Alergia na dotyk
Pokrzywka demograficzna lub też dermografizm, to jedna z najpowszechniejszych odmian wysypki alergicznej. Nazwa dermografizm oznacza „pisanie po skórze”, więc jeżeli masz ten rodzaj alergii, jesteś w stanie napisać swoje imię na skórze, sunąc po nią paznokciem. Nacisk powoduje pojawienie się swędzącej pokrzywki. Wysypka może wystąpić też w przypadku noszenia ciasno przylegających ubrań lub nawet wycierania się ręcznikiem po gorącym prysznicu. Pokrzywka demograficzna występuje u 4% ludności i znika po około 15-30 minutach. Na swędzenie pomagają leki antyhistaminowe.
Alergia na zimno
Pokrzywka z zimna to bardzo rzadki, ale potencjalnie niebezpieczny rodzaj alergii. Może ona zagrażać życiu, jeżeli osoba nagle jest wystawiona na działanie zimna, np. podczas nurkowania w zimnej wodzie. W takim przypadku uwalniana jest duża dawka histaminy, co powoduje nagły spadek ciśnienia krwi. Radzenie sobie z tym typem alergii to przede wszystkim prewencja, czyli unikanie wystawiania dużych partii skóry na zimno oraz pływanie tylko w towarzystwie innych osób.
Zespół alergii jamy ustnej
Zespół alergii jamy ustnej to szczególny aspekt alergii na pyłki, który pojawia się, gdy osoba uczulona spożywa owoce zawierające identyczne białko, co pyłki roślin. To zjawisko, nazywane reakcją krzyżową, może występować w różnych kombinacjach, takich jak ambrozja z bananami, trawy z pomidorami czy brzoza z jabłkami, śliwkami i brzoskwiniami. Objawy zespołu alergii jamy ustnej obejmują swędzenie w jamie ustnej i gardle, a czasami także opuchliznę w okolicach ust. W większości przypadków symptomy ustępują po przełknięciu lub wypluciu kawałków owoców i nie wymagają specjalistycznego leczenia.